Η σύνδεση μεταξύ εθνικισμού και φασισμού είναι περίπλοκη, με επιπτώσεις στη σύγχρονη πολιτική. Στις δημοκρατικές κοινωνίες, η έννοια του εθνικισμού συχνά συνδέεται με τον εθνικό σοβινισμό, δηλαδή με την πεποίθηση ότι η δική μας χώρα και οι πολίτες της είναι εγγενώς ανώτεροι. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη από ότι φαίνεται αρχικά. Σύμφωνα με το άρθρο του Καθηγητή Μοντέρνας και Σύγχρονης Ιστορίας Χοσέ Μ. Νούνιεθ Σεϊχας στο The Conversation, η διάκριση μεταξύ πατριωτισμού και εθνικισμού είναι κυρίως θέμα βαθμού έντασης, ενώ η ριζοσπαστική εκδοχή του εθνικισμού μπορεί να οδηγήσει σε ξενοφοβικές τάσεις.
Η αναζωπύρωση του φυλετικού εθνικισμού στα τέλη του 20ού αιώνα ενίσχυσε αυτή τη σύνδεση, η οποία διοχετεύεται μέσω του νατιβισμού και του λαϊκισμού. Λίγοι θα αμφισβητούσαν ότι η εθνική ταυτότητα αποτελεί θεμελιώδη πτυχή του φασισμού, ωστόσο η ακριβής σχέση μεταξύ εθνικισμού και φασισμού παραμένει ασαφής.
Η φασιστική ιδεολογία έχει συχνά θεωρηθεί ως προϊόν των μορφών εθνοτικού εθνικισμού του 19ου αιώνα, εν μέσω των αλλαγών που προκάλεσαν ο ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός και οι παγκόσμιοι πόλεμοι. Αυτή η στροφή του εθνικισμού ήταν καθοριστική για την εξέλιξή του σε μέσο του φασισμού. Οι θεωρίες του φασισμού συσχετίζουν τον εθνικισμό με μια μονοθεματική αντίληψη του έθνους, το οποίο ορίζεται από κριτήρια όπως η γλώσσα, το αίμα και η παράδοση.
Παρά τα στοιχεία που σχετίζονται με την καταγωγή και την ιστορία, πολλά από αυτά μπορούν να παρατηρηθούν και σε φιλελεύθερες έννοιες του έθνους, οι οποίες δεν προάγουν τις αυταρχικές αντιλήψεις. Στο πλαίσιο αυτό, προκύπτει το ερώτημα πώς ο φασισμός εκμεταλλεύεται τον εθνικισμό για την επίτευξη των στόχων του.
Αναλύοντας τη φασιστική χρήση του εθνικισμού, εντοπίζονται πέντε χαρακτηριστικά, όπως η στρατιωτική προετοιμασία της κοινωνίας, η πίστη στην επιβίωση του έθνους και η ταύτιση του κράτους με το έθνος. Αυτά τα στοιχεία επιτρέπουν την ανάπτυξη ενός φασιστικού εθνικισμού που απομονώνει το άτομο από τις προσωπικές του πεποιθήσεις και το θέτει στην υπηρεσία του κράτους και της συλλογικής ταυτότητας.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
