Η πυρετώδης νόσος των προβάτων πλήττει σοβαρά την παραγωγή και τις εξαγωγές φέτας στην Ελλάδα, προκαλώντας ανησυχία. Η ευρεία εξάπλωση της πυρετώδους νόσου των προβάτων ασκεί σημαντική πίεση στη βιομηχανία φέτας στην Ελλάδα, μια βιομηχανία που συχνά περιγράφεται ως το «άσπρο χρυσό» της χώρας. Το ζήτημα έχει προσελκύσει διεθνή προσοχή μετά από αναφορά του BBC, που υπογράμμισε τις αυξανόμενες επιπτώσεις στους αγρότες, την παραγωγή και τις εξαγωγές. Χιλιάδες πρόβατα και κατσίκες έχουν θανατωθεί σε όλη τη χώρα για να περιοριστεί η νόσος. Η οικονομική και συναισθηματική απώλεια είναι εξαιρετικά σοβαρή. Η Αναστασία Σιούρτου, κτηνίατρος και ιδιοκτήτρια αγροκτήματος στη Θεσσαλία, δήλωσε στο BBC ότι η θέα του θανάτου των ζώων της ήταν πολύ δύσκολη, αισθανόμενη ότι απέτυχε να τα προστατεύσει.
Η πυρετώδης νόσος των προβάτων είναι ιογενής λοίμωξη που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη βόρεια Ελλάδα τον Αύγουστο του 2024 και έχει εξαπλωθεί γρήγορα. Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, οι αρχές είχαν καταγράψει 1.702 κρούσματα, σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η ανίχνευση ενός μόνο κρούσματος απαιτεί την καταστροφή ολόκληρης της κοπαδιάς ως προληπτικό μέτρο. Περίπου 417.000 πρόβατα και κατσίκες – περίπου το 4-5% του εθνικού πληθυσμού – έχουν ήδη θανατωθεί.
Η φέτα είναι προϊόν προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που σημαίνει ότι πρέπει να παρασκευάζεται στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας τουλάχιστον 70% πρόβειο γάλα και το υπόλοιπο κατσικίσιο γάλα. Περίπου το 80% όλου του ελληνικού πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος χρησιμοποιείται για την παραγωγή της. Πέρυσι, η Ελλάδα εξήγαγε φέτα αξίας 785 εκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανομένων 520 εκατομμυρίων προς χώρες της ΕΕ και 90 εκατομμυρίων προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι μικρότερες γαλακτοκομικές μονάδες αναφέρουν τώρα δυσκολίες στην εξασφάλιση επαρκούς γάλακτος, εγείροντας ανησυχίες για μελλοντικές ελλείψεις. Οι τιμές δεν έχουν ακόμη αυξηθεί, αλλά οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτό μπορεί να αλλάξει εάν η έξαρση συνεχιστεί.
Ένας καθηγητής από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σημείωσε ότι η περιορισμένη διαθεσιμότητα γάλακτος οδηγεί σε αύξηση των παραγωγικών κοστών, καθιστώντας δύσκολη τη διατήρηση των τρεχουσών επιπέδων προμήθειας. Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι η αποζημίωση είναι ανεπαρκής. Οι αγρότες που πλήττονται από τη μαζική θανάτωση λαμβάνουν 132 έως 220 ευρώ ανά ζώο, ανάλογα με την ηλικία. Πολλοί δηλώνουν ότι οι πληρωμές δεν καλύπτουν τις πραγματικές οικονομικές απώλειες, ειδικά λόγω των μακροχρόνιων επιπτώσεων στην ανασυγκρότηση του κοπαδιού.
Η κυβέρνηση έχει δεχτεί κριτική για τη διαχείριση της κρίσης. Μια επιτροπή ειδικών αφιερωμένη στη διαχείριση της εξάπλωσης δημιουργήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου—14 μήνες μετά την ανίχνευση του πρώτου κρούσματος. Οι αρχές δεν επιβάλαν αρχικά ζώνες αποκλεισμού στις πρώιμες πληγείσες περιοχές, και οι κριτές υποστηρίζουν ότι οι υπηρεσίες κτηνιατρικής είναι σοβαρά υποστελεχωμένες. Εν τω μεταξύ, ορισμένοι αγρότες έχουν συλληφθεί για παράνομες μεταφορές ζώων σε δήθεν απαλλαγμένες από τη νόσο περιοχές, και τοπικές αναφορές υποδηλώνουν περιπτώσεις μολυσμένων ζώων που θανατώθηκαν χωρίς να ενημερωθούν οι αρχές.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης υπερασπίστηκε την προσέγγιση, δηλώνοντας ότι η χώρα ακολούθησε τις διαδικασίες της ΕΕ και σχεδόν εξάλειψε τα κρούσματα την άνοιξη του 2025. Υποστήριξε ότι η αναζωπύρωση οφείλεται κυρίως στην μη συμμόρφωση με τους κανόνες βιοασφάλειας από ορισμένους αγρότες. Αγρότες στη Θεσσαλία ζητούν μαζικό εμβολιασμό, επικαλούμενοι πρακτικές γειτονικών χωρών. Οι κανόνες της ΕΕ επιτρέπουν τέτοιες ενέργειες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, και οι παραγωγοί ζητούν από την Ελλάδα να ζητήσει εμβόλια από τις αποθήκες της ΕΕ.
Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση προειδοποιεί ότι ο μαζικός εμβολιασμός θα μπορούσε να ταξινομήσει τη χώρα ως ενδημική για τη νόσο, περιορίζοντας τις εξαγωγές γάλακτος και φέτας. Οι αρχές σημειώνουν επίσης ότι δεν υπάρχει πιστοποιημένο εμβόλιο για την πυρετώδη νόσο των προβάτων. Ένας κτηνιατρικός ειδικός εξήγησε ότι τα παλαιότερα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σε ενδημικές χώρες δεν εξαλείφουν τον ιό, επιτρέποντας την κυκλοφορία ακόμα και ανάμεσα σε εμβολιασμένα κοπάδια. Παρά ταύτα, η έξαρση φαίνεται να είναι ολοένα και πιο δύσκολη να περιοριστεί.
Μέλη της εθνικής επιστημονικής επιτροπής αποκάλυψαν πρόσφατα ότι ενδέχεται να έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι και ένα εκατομμύριο παράνομοι εμβολιασμοί από αγρότες σε όλη την Ελλάδα. Αυτές οι μη ρυθμιζόμενες προσπάθειες ανοσοποίησης παραμορφώνουν τα επιδημιολογικά δεδομένα και καθιστούν τη διαχείριση της νόσου σημαντικά πιο δύσκολη.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
