Η απόφαση του ΔΕΕ επηρεάζει σοβαρά τη μεταναστευτική στρατηγική της ιταλικής κυβέρνησης. Σε σοβαρό αδιέξοδο φαίνεται να οδηγείται το μοντέλο Αλβανίας της Τζόρτζια Μελόνι, μετά την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), η οποία ενισχύει τον ρόλο των εθνικών δικαστών στην επίβλεψη απελάσεων μεταναστών. Η ευρωπαϊκή δικαιοσύνη έκρινε ότι, παρότι ένα κράτος-μέλος μπορεί να κρίνει έναν τρίτο ως ασφαλή χώρα και να εφαρμόζει διαδικασίες ταχείας επιστροφής, οι εθνικοί δικαστές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επανεξετάζουν κατά περίπτωση το καθεστώς ασφαλείας της χώρας προορισμού και να μπλοκάρουν μια απέλαση, εφόσον κρίνουν ότι παραβιάζονται δικαιώματα.
Η απόφαση αυτή έρχεται σε μια χρονική συγκυρία όπου τα ιταλικά δικαστήρια έχουν ήδη ακυρώσει τρεις επιχειρούμενες μεταφορές μεταναστών στην Αλβανία μεταξύ Οκτωβρίου και Ιανουαρίου, γεγονός που ενδέχεται να αποτελέσει την ταφόπλακα για τη βασική μεταναστευτική στρατηγική της κυβέρνησης Μελόνι. Όπως σημειώνει το Δικαστήριο, μια χώρα δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής αν δεν διασφαλίζει τα ουσιώδη ανθρώπινα δικαιώματα για συγκεκριμένες ευάλωτες ομάδες, διαψεύδοντας ευθέως τον τρόπο με τον οποίο η Ιταλία συνέταξε τη λίστα των 19 ασφαλών χωρών, που περιλαμβάνουν αμφιλεγόμενες περιπτώσεις όπως η Αίγυπτος, η Τυνησία και η Αλγερία.
Η απόφαση επιβεβαιώνει επίσης ότι κάθε μετανάστης έχει δικαίωμα να προσβάλει τη μεταφορά του, και ο δικαστής έχει την εξουσία να ζητήσει επιπλέον αποδείξεις, ακόμα και από ανεξάρτητες πηγές, προκειμένου να εκτιμήσει αν η απέλαση είναι σύννομη. Έτσι, καθίσταται σαφές ότι τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο προηγούνται των διοικητικών αποφάσεων της εκτελεστικής εξουσίας.
Η αντίδραση της ιταλικής κυβέρνησης ήταν σφοδρή. Σε ανακοίνωσή της, αναφέρεται σε παρέμβαση της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης σε πεδία αποκλειστικής πολιτικής ευθύνης και δηλώνει ότι υπονομεύονται οι εθνικές προσπάθειες κατά της παράνομης μετανάστευσης. Ωστόσο, οι δικαστικοί φορείς στην Ιταλία υποδέχθηκαν με ικανοποίηση τη γνωμοδότηση, τονίζοντας ότι επιβεβαιώνει την ορθότητα των προηγούμενων αποφάσεών τους.
Το μοντέλο Αλβανίας είχε παρουσιαστεί ως καινοτόμος λύση για την αποσυμφόρηση των ιταλικών δομών. Ωστόσο, από τις 1.164 θέσεις στους 11 καταυλισμούς της Ιταλίας, οι 263 παραμένουν κενές, καθιστώντας αδικαιολόγητη την ακριβή και περίπλοκη επιλογή της αποστολής στην Αλβανία — κόστισε περίπου 114.000 ευρώ ανά άτομο, σύμφωνα με μελέτη του Action Aid.
Η απόφαση του ΔΕΕ δεν ακυρώνει το σχέδιο, αλλά θέτει τόσο αυστηρές προϋποθέσεις που στην πράξη το καθιστά ανενεργό, τουλάχιστον μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή το νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο για τη μετανάστευση το 2026. Μέχρι τότε, η Ιταλία καλείται να συμμορφώνεται με το ευρωπαϊκό δίκαιο, να σέβεται τις αποφάσεις των δικαστών της και να επανεξετάσει τις πρακτικές της υπό το φως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
