Η ελληνική γλώσσα μέσα στον χρόνο: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Ι)

Η ελληνική γλώσσα μέσα στον χρόνο: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Ι)

Εξερευνήστε τη γλώσσα και τις διαλέκτους της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και τη σημασία τους στον πολιτισμό. Ο Αριστοφάνης θεωρείται, σύμφωνα με τη γενική συναίνεση, ο κορυφαίος εκπρόσωπος της Αρχαίας ή Παλαιάς Κωμωδίας, προερχόμενος από την Αθήνα της εποχής του Περικλή. Η γλώσσα των αριστοφανικών κωμωδιών, με κύριο πυρήνα την αττική διάλεκτο όπως μιλούνταν την εποχή του ποιητή, διακρίνεται από ετερογένεια και πλούσια ποικιλία, παράλληλη με την πολυπλοκότητα του περιεχομένου. Έτσι, σε αυτές τις κωμωδίες, παρατηρούμε τη συνύπαρξη της καθομιλουμένης γλώσσας ενός μορφωμένου Αθηναίου, λαϊκών στοιχείων, πολλές αθυροστομίες και βωμολοχίες, ευρηματικά λογοπαίγνια και σύνθετες λέξεις που, κάποιες φορές, αποκτούν τη μορφή λεξιλογικών τεράτων. Οι χαρακτήρες των έργων του Αριστοφάνη, οι οποίοι δεν είναι Αθηναίοι, μιλούν τη διάλεκτό τους, ενώ οι ξένοι ομιλητές χρησιμοποιούν παραφθαρμένα ελληνικά.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράθεση λέξεων ή ολόκληρων αποσπασμάτων από τραγωδίες σε πεζολογικό ύφος, επιδιώκοντας μια μορφή παρατραγωδίας, μια κοινή τεχνική παρωδίας. Η αριστοφανική παρωδία δεν περιορίζεται μόνο στις τραγωδίες αλλά επεκτείνεται και σε άλλα λογοτεχνικά είδη, όπως το έπος και ο διθύραμβος. Στην επιτυχία της κωμικής ατμόσφαιρας, η υπερηφάνεια των Αθηναίων για τη γλώσσα τους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, ενισχυόμενη από τους μη αττικούς διαλεκτικούς τύπους και τη γλωσσική παραποίηση από ξένους ομιλητές.

Το χαρακτηριστικό χρώμα στις αριστοφανικές κωμωδίες προέρχεται επίσης από τις εκφραστικές λέξεις και τα άπαξ λεγόμενα, που αποτελούν σπάνιες και μοναδικές συνθέσεις στον αρχαίο ελληνικό λόγο. Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου απεικονίζονται οι Όρνιθες του Αριστοφάνη, με μετάφραση και ερμηνευτικά σχόλια του Φάνη Ι. Κακριδή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Πηγή περιεχομένου: in.gr

Loading

Play