Η δυναμική του καπιταλισμού και οι επιπτώσεις της στην οικολογία οδηγούν σε κλιματική καταστροφή. Αποτελεί κοινό παραδεκτό στη σύγχρονη οικολογική θεωρία και πολιτική ότι η δυναμική της καπιταλιστικής οικονομίας, καθώς και οι επιπτώσεις της στη φύση, συνιστούν τις βασικές αιτίες της επερχόμενης κλιματικής καταστροφής. Παρόλο που ορισμένες θέσεις μπορεί να φαίνονται απλές απολογίες των κυρίαρχων οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων, πρέπει να εξετάσουμε γιατί όλες οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της οικολογικής καταστροφής μέσω των δυνάμεων της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των εκδοχών του πράσινου καπιταλισμού, έχουν αποτύχει. Παρ’ όλο που έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές πράσινες επενδύσεις, η οικολογική κρίση επιδεινώνεται συνεχώς, οδηγώντας μας προς μια αβέβαιη κλιματική κατάσταση.
Η σύνδεση μεταξύ της φύσης, της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής καταστροφής έχει επανειλημμένα τεθεί στο τραπέζι της δημόσιας συζήτησης. Τα ορυκτά καύσιμα, για παράδειγμα, κυριάρχησαν επειδή υποστήριξαν την εκμηχάνιση και την ένταση της εκμετάλλευσης της εργασίας. Η υπερκατανάλωση εμπορευμάτων και φυσικών πόρων σχετίζεται άμεσα με τη διευρυμένη αναπαραγωγή του καπιταλισμού. Το αυτοκίνητο, ως σύμβολο της καταναλωτικής αυτοπραγμάτωσης, παραμένει ένας βασικός παράγοντας εξάρτησης από το πετρέλαιο.
Ωστόσο, όταν συζητάμε για την οικολογική κρίση, αναφερόμαστε στη φύση: τον αέρα, τη γη και τη βιοποικιλότητα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν αυτά τα στοιχεία είναι οι τομείς που πλήττονται από την οικολογική καταστροφή λόγω της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ή αν η οικολογική καταστροφή συμβαίνει διότι ο αέρας και η βιοποικιλότητα δεν είναι επενδυτικά ενδιαφέροντα και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να αποκτήσουν αξία ή τιμή.
Αυτό το ερώτημα αποτελεί τη βάση για τη σκέψη της Αλίσα Μπατιστόνι στο νέο της βιβλίο Δωρεάν Δώρα. Ο καπιταλισμός και η πολιτική της φύσης, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου Πρίνστον. Η Μπατιστόνι εξετάζει το παράδοξο ότι, ενώ ο καπιταλισμός χαρακτηρίζεται από εμπορευματοποίηση όλων των τομέων, η χρήση των ατμοσφαιρικών και υδατικών πόρων της Γης, καθώς και της βιοποικιλότητας, δεν αποτελεί τμήμα της οικονομικής λογιστικής. Για την Μπατιστόνι, αυτό δεν συνιστά απλώς ένα οικονομικό σφάλμα, αλλά καταδεικνύει ότι ο καπιταλισμός αντιμετωπίζει τη φύση ως δωρεάν δώρο.
Σύμφωνα με την Μπατιστόνι, είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε γιατί τόσο μεγάλος αριθμός υλικών πόρων θεωρείται δωρεάν και δεν αποκτά αξία, σε αντίθεση με την εργασία. Η προσέγγιση αυτή αναδεικνύει τον πυρήνα της καπιταλιστικής κυριαρχίας, η οποία είναι ταυτόχρονα ταξική και εκφράζεται μέσω της αγοράς.
Η αναφορά στη φύση και στην εργασία δημιουργεί έναν σύνδεσμο που ενσωματώνει την πολιτική της εργασίας με την πολιτική της φύσης. Η Μπατιστόνι αποδομεί τις κλασικές θεωρίες που αφορούν την οικολογία, δείχνοντας πώς η δομή ανελευθερίας ενδέχεται να αναγκάζει τους εργαζομένους να πληρώνουν το κόστος της οικολογικής κρίσης. Προτείνοντας λύσεις, υπογραμμίζει την ανάγκη για κοινωνικοποίηση της φύσης και έναν συνειδητό πλανητικό σχεδιασμό, με σκοπό να διαφυλαχθούν τα οικοσυστήματα ως κοινά αγαθά.
Αυτή η αναγκαιότητα μας οδηγεί στην επίγνωση ότι η πραγματική ελευθερία δεν είναι η αποδεσμευμένη από τους φυσικούς περιορισμούς χειραφέτηση, αλλά μια ελευθερία που προκύπτει από τον σεβασμό και τις σχέσεις με τη φύση και τα άλλα όντα γύρω μας. Ο καπιταλισμός, αναγκάζοντάς μας να βλέπουμε τη φύση ως δωρεάν δώρο, περιορίζει τη δυνατότητά μας να δημιουργήσουμε βιώσιμες σχέσεις με αυτήν.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
