Η αρχαιολογία διερευνά τη σχέση μεταξύ χρόνου και πολιτισμού, αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη δημιουργία μέσω των λειψάνων της ιστορίας. Ο τομέας της αρχαιολογίας εστιάζει στη μελέτη των λειψάνων του υλικού πολιτισμού από παλαιές ή ακόμα και αρχαϊκές περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας, ξεκινώντας από την παλαιολιθική εποχή και φτάνοντας μέχρι τις μεταχριστιανικές εποχές. Κεντρικό ρόλο στη διαδικασία αυτή διαδραματίζει η ανασκαφή, η οποία αφορά τη συστηματική και μεθοδική εκσκαφή των περιοχών που καλύπτουν ανθρωπογενή λείψανα. Συχνά, τα λείψανα αυτά είναι κατεστραμμένα, όπως θεμέλια σπιτιών, κομμάτια από σκεύη, εργαλεία, όπλα, κοσμήματα και έργα τέχνης. Με όλα αυτά, οι αρχαιολόγοι προσπαθούν να ανασυνθέσουν την ανθρώπινη ζωή και τον πολιτισμό μιας προηγούμενης εποχής και ενός αρχαίου λαού.
Ένα βασικό ερώτημα που αντιμετωπίζει κάθε αρχαιολόγος είναι το χρονολογικό, καθώς προτού ερμηνεύσει οποιοδήποτε υλικό, οφείλει να γνωρίζει τη χρονολογία του. Χωρίς αυτή την ένταξη στο χρονικό πλαίσιο της ανθρώπινης ιστορίας, το υλικό είναι σχεδόν άχρηστο για την επιστημονική έρευνα. Η αρχαιολογία, ως επιστήμη ιστορική, απαιτεί να κινείται με ανάστροφη φορά προς το ανθρώπινο παρελθόν, ορίζοντας περιοδικά χρονικά όρια που αναφέρονται στο παρελθόν και το παρόν.
Η προσπάθεια του αρχαιολόγου να καθορίσει τα χρονικά όρια του αντικειμένου της έρευνάς του είναι ένα βασικό και γοητευτικό ζήτημα. Αυτόν τον οδηγεί σε μια φιλοσοφική αναζήτηση που αναδεικνύει την έννοια του χρόνου μέσα από τα ορατά στοιχεία της αρχαιολογίας. Η αποτύπωση του χρόνου επάνω στην κατοικημένη γη γίνεται με τρόπο ουσιαστικό και διδακτικό, καθώς τα στρώματα των αρχαιολογικών ευρημάτων καθρεφτίζουν την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Στους αρχαιολογικούς λάκκους, οι ερευνητές ανακαλύπτουν έναν συγκριτικό πίνακα των εποχών ενός τόπου, απεικονίζοντας την πλούσια ζωή και τη δημιουργικότητα των ανθρώπων. Ο χρόνος που καταγράφεται είναι αυτός που έχει πλήρωση και ουσία, αποδεικνύοντας ότι η επιβίωση χωρίς δημιουργία ισοδυναμεί με ανυπαρξία. Για τον αρχαιολόγο, η μελέτη αυτή αποκαλύπτει τις αφηρημένες έννοιες του χρόνου και του πολιτισμού μέσα από την υλική κληρονομιά των ανθρώπων.
*Επιφυλλίδα του Μανόλη Ανδρόνικου, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Το Βήμα την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 1972. Στο κείμενο γίνεται επίσης αναφορά στο έργο του Γιώργου Σεφέρη σχετικά με τον χρόνο και την αιωνιότητα, και η ανάγκη διάκρισης μεταξύ αστρονομικού και ιστορικού χρόνου, όπως επισημαίνεται από τον Ανδρόνικο.*
Πηγή περιεχομένου: in.gr
