Οι προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι τα όρια συνταξιοδότησης θα αναπροσαρμόζονται προς τα πάνω, καθώς από το 2027 προβλέπεται να συνδεθούν με το προσδόκιμο ζωής.
Στο τέλος του 2026 η ελληνική κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με την κρίσιμη απόφαση για το αν και με ποιον τρόπο θα μεταβληθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2027.
Η πίεση εντείνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η απόφαση της Δανίας να ανεβάσει το όριο συνταξιοδότησης στα 70 έτη έχει προκαλέσει κινητοποίηση σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το επιδεινούμενο δημογραφικό πρόβλημα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο ωθεί σταδιακά τις κυβερνήσεις προς την κατεύθυνση της αύξησης των ηλικιακών ορίων για συνταξιοδότηση. Παρά τις αντιδράσεις, η Δανία ενέκρινε νομοθεσία που προβλέπει αύξηση του ορίου στα 70 έτη για όσους βρίσκονται σήμερα στην ηλικία των 55 ετών.
Σημαντικές εκθέσεις από διεθνείς οργανισμούς όπως η Eurostat, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς το δημογραφικό πρόβλημα εξελίσσεται σε ωρολογιακή βόμβα. Οι προβλέψεις συγκλίνουν στο ότι τα όρια συνταξιοδότησης θα αναπροσαρμόζονται προς τα πάνω, καθώς από το 2027 προβλέπεται να συνδεθούν με το προσδόκιμο ζωής. Συγκεκριμένα, τα όρια ηλικίας θα αναπροσαρμόζονται ανά τριετία, υπό την προϋπόθεση ότι το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65 συνεχίσει να αυξάνεται. Για τους άνδρες που συμπληρώνουν το 65ο έτος, το προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί από τα 18,7 έτη το 2022 στα 23,9 έτη μέχρι το 2070, ενώ για τις γυναίκες προβλέπεται αύξηση από τα 21,7 στα 26,7 έτη.
Να σημειωθεί ότι στο τέλος του 2026 θα κληθεί να αποφασίσει η Ελληνική κυβέρνηση για το αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από 1/1/2027, με βάση τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής.
Δηλαδή θα εξεταστεί η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής, των ατόμων άνω των 65 ετών. Με αυτή τη σύνδεση λειτουργούν ήδη σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και όταν ανεβαίνει το προσδόκιμο ζωής, γίνεται και η ανάλογη προσαρμογή στις ηλικίες συνταξιοδότησης.
Τρεις είναι οι δημογραφικοί δείκτες που θα καθορίσουν αν και πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας από το 2027:
-Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων άνω των 65 ετών προς τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, που οδεύει προς το 60%, από 39% που είναι σήμερα.
-Ο δείκτης γήρανσης, που αυξάνεται, καθώς για κάθε 170 ηλικιωμένους άνω των 65 αντιστοιχούν 100 νέοι εργάσιμης ηλικίας για να τους αναπληρώσουν.
-Ο δείκτης γονιμότητας, που μπορεί να βελτιώθηκε οριακά από 1,3 παιδιά το 2018 σε 1,5 παιδιά το 2022, αλλά υπολείπεται του 2,1, που είναι στις ανεπτυγμένες χώρες. Η υπογεννητικότητα αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα και φαίνεται από το ισοζύγιο γεννήσεων προς θανάτους, που παραμένει ελλειμματικό, και μάλιστα διπλασιάστηκε σε μία 5ετία, από -33.856 άτομα το 2018 σε -64.706 άτομα το 2022!
Επισημαίνεται ότι στη χώρα μας η νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το έτος 2021 και μετά, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής κάθε τρία χρόνια. Οι προσαρμογές του 2021 και του 2024 δεν έγιναν, καθώς τα όρια ηλικίας αφενός μεν είχαν ήδη αυξηθεί με το τέλος των μεταβατικών διατάξεων και από 1/1/2022 ισχύουν οι γενικοί κανόνες για πλήρη σύνταξη στα 62 με 40 έτη και σύνταξη γήρατος στα 67 με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης, αφετέρου δε η αύξηση του προσδόκιμου ζωής αλλοιώθηκε από την πανδημία. Ως εκ τούτου ο επόμενος σταθμός που θα εξεταστεί εάν και πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας εφόσον έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής είναι τα έτη 2027 και 2030. Αν και εφόσον διαπιστωθεί ότι αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής τότε αυτομάτως θα αυξηθούν και τα όρια ηλικίας από το 2027.
Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια, οπότε στα τέλη του 2029 θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής ώστε να αποφασιστεί εκ νέου η αύξηση στα όρια ηλικίας από 1/1/2030.
Το ίδιο θα γίνει και το 2033, κ.ο.κ.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες άνω των 65 ετών από 18,8 έτη το 2019 αυξάνεται στα 20 έτη ως το 2030 ενώ αντίστοιχα στις γυναίκες από 21,8 έτη αυξάνεται στα 22,9 έτη.
Η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας με βάση την πρακτική του ΟΟΣΑ μπορεί να εφαρμοστεί με αναλογία 1 προς 1, με αναλογία 1 προς 2/3 και με αναλογία 1 προς 1/3.
Το μοντέλο που φαίνεται πιθανό για την Ελλάδα όπως λέει ο ΟΟΣΑ είναι η αναλογία 1 προς 1 δηλαδή για κάθε 1 έτος που θα αυξάνει το προσδόκιμο, θα αυξάνονται κατά 1 έτος και τα όρια ηλικίας. Με το 1 προς 2/3 τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά 8 μήνες για κάθε 12 μήνες αύξησης στο προσδόκιμο ζωής και με 1/3 η αύξηση των ορίων θα είναι ηπιότερη με 4 μήνες για κάθε 1 έτος που θα αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής.
Σημειώνεται ότι μια από τις δραματικές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα που επιφέρει το δημογραφικό πρόβλημα είναι η αναλογία συνταξιούχων – ασφαλισμένων, η οποία σήμερα είναι στο 1 προς 1,66. Σε 15 χρόνια θα υποχωρήσει στο 1,25.Αυτό σημαίνει ότι αν σήμερα για κάθε 100 συνταξιούχους υπάρχουν 166 ασφαλισμένοι να τους συντηρούν με τις εισφορές τους, το 2040 σε κάθε 100 συνταξιούχους θα αναλογούν μόνο 125 ασφαλισμένοι για να πληρώνουν τις συντάξεις τους.
Πηγή: dnews.gr
