Να σας συστήσουμε την Penelope: μια 20χρονη φοιτήτρια, influencer στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία μέσα από τις αναρτήσεις της μάς παρουσιάζει την καθημερινότητά της. Η Penelope σταδιακά χάνει την όρασή της, οπότε η καθημερινότητα αυτή είναι γεμάτη προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει. Ο χαρακτήρας της Penelope είναι ψηφιακός και πίσω από αυτόν βρίσκεται μια ομάδα νέων ανθρώπων με και χωρίς αναπηρία, που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να μας ευαισθητοποιήσουν γύρω από την τυφλότητα.
Την Penelope (@penelope.pop_) δημιούργησε η ομάδα Pop2See, με στόχο να εξοικειώσει το κοινό με την τυφλότητα, να εξηγήσει βασικά πράγματα για τη ζωή των ατόμων με οπτική αναπηρία και να ευαισθητοποιήσει γύρω από την προσβασιμότητα.
Σύμφωνα με την ιστορία που παρουσιάζεται, η Penelope ζει μόνη της και είναι πολύ δραστήρια: σπουδάζει, γυμνάζεται, χορεύει και καθώς χάνει την όρασή της σταδιακά στο τέλος του Λυκείου λόγω της μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας από την οποία πάσχει, προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα της πραγματικότητα: να μάθει να χρησιμοποιεί λευκό μπαστούνι, να έχει σκύλο-οδηγό, να ταξιδεύει, να μαγειρεύει.
«Φτιάξαμε τον ψηφιακό χαρακτήρα της Penelope με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην φαίνεται η τυφλότητα, γιατί ένα από τα μηνύματα που θέλουμε να περάσουμε είναι ότι η αναπηρία δεν είναι πάντα ορατή», εξηγεί η Αλίκη Ράγκου, συνιδρύτρια της ομάδας. Όπως προσθέτει η ίδια, «παρόλο που είναι ψηφιακή περσόνα, η Penelope είναι μια μείξη των κοριτσιών της ομάδας μιλώντας για πράγματα που θα ανεβάζαμε όλες στο προφίλ μας».
«Η αναπηρία δεν είναι ανικανότητα και αυτό είναι ένα μήνυμα που περνάει η Penelope, με βάση το οποίο έχουν δομηθεί όλα τα ποστ της ιστορίας της. Προσπαθούμε μέσω αυτής της AI influencer να σπάσουμε τα στερεότυπα γύρω από την αναπηρία», τονίζει η φιλόλογος και μέλος της ομάδας, Τζουλιάνα Μπούσι. Συνεργάτιδα της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Με Άλλα Μάτια», η Τζουλιάνα είναι μέλος των Pop2See και συνεργάζεται με την πρότζεκτ μάνατζερ, Τζίλντα Μαζαράκη, προκειμένου με τη βοήθεια της δικής της βιωμένης εμπειρίας να γράψουν τις ιστορίες που ανεβαίνουν στο Instagram. «Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται πράγματα για τα ανάπηρα άτομα με τα ίδια τα ανάπηρα άτομα και αυτή θεωρώ ότι είναι η πολύ μεγάλη αξία της ομάδας μας», προσθέτει η κ. Μπούσι.
«Μέσα από την Penelope θέλουμε να αλλάξουμε το πώς βλέπουμε την αναπηρία, με έναν πιο άμεσο και μοντέρνο τρόπο και να δημιουργήσουμε όλοι μαζί μια κοινωνία πιο συμπεριληπτική», επισημαίνει από την πλευρά της η Τζίλντα Μαζαράκη.
Έναν χρόνο πριν από την Penelope είχε προηγηθεί ένα πιλοτικό πρότζεκτ της ομάδας σε συνεργασία με την τυφλή influencer στο Instagram και το TikTok, Άννα Μπαλάν, στο οποίο παρουσίαζαν μια σειρά από βίντεο στο TikTok για θεματικές σχετικά με την τυφλότητα. Η επιτυχία του εγχειρήματος τούς οδήγησε στην απόφαση να συνεχίσουν την προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κοινού.
Η Penelope δεν είναι η μόνη δραστηριότητα της ομάδας Pop2See. Πρόσφατα ανέπτυξαν την ομότιτλη εφαρμογή τους, που είναι διαθέσιμη δωρεάν σε κινητά Android και iOS. Στόχος της εφαρμογής είναι να διευκολύνει την καθημερινότητα των ανθρώπων με απώλεια όρασης. Η ομάδα εκπαιδεύει το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να αναγνωρίζει πληροφορίες επάνω σε συσκευασίες προϊόντων και φαρμάκων και συνεργάζεται με εταιρείες για να τους παρέχουν εξειδικευμένες πληροφορίες για τα προϊόντα αυτά. Επίσης, μέσα από την εφαρμογή παρέχουν σε τυφλούς χρήστες πλοήγηση σε χώρους, όπως πανεπιστήμια και εμπορικά κέντρα.
Η startup εταιρεία ξεκίνησε ως ομάδα ρομποτικής το 2021 και, όπως αναφέρει η Αλίκη Ράγκου, «αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τους μαθητές που έχουν απώλεια όρασης και έχουν ακόμα πιο δύσκολη καθημερινότητα». Έναν χρόνο αργότερα, η ομάδα κέρδισε το αργυρό μετάλλιο στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής (WRO) της Γερμανίας με μια συσκευή για τυφλούς μαθητές που «μετέφραζε» σε γραφή Μπράιγ πληροφορίες που εντόπιζε. Η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης οδήγησε τα μέλη της ομάδας στην απόφαση να συνεχίσουν την ιδέα αντικαθιστώντας το hardware με μια εφαρμογή υποστήριξης ανθρώπων με απώλεια όρασης.
Η Τζουλιάνα Μπούσι θυμάται πώς ένας πόνος στο αυτί της σε ένα ταξίδι της ομάδας στην Πορτογαλία την οδήγησε σε νοσοκομείο της Λισαβόνας, όπου δυσκολεύτηκε να βρει τα επείγοντα. «Είναι πολύ δύσκολο σε χώρους που δεν έχω ξαναπάει να μην υπάρχει καμία προσβασιμότητα για τυφλούς ανθρώπους. Η δυσκολία ξεκινάει από το πώς θα πάω μέχρι τι έχει μέσα τελικά αυτός ο χώρος όταν φτάσω εκεί», εξηγεί.
Το βίωμα της Τζουλιάνας ήταν μία από τις πηγές έμπνευσης της ομάδας για τη σημερινή εφαρμογή και όπως λέει η ίδια χαρακτηριστικά «οι δυσκολίες μου ξεκινάνε από την ώρα που κλείνω την πόρτα του σπιτιού μου».
Όλες οι δράσεις της ομάδας Pop2See κατευθύνονται σε επίπεδο συμβουλευτικής από focus groups ανάπηρων ατόμων που συντονίζει η ΑΜΚΕ «Με Άλλα Μάτια». Μέντορας της επιχείρησης είναι και ο ιδρυτής της ΑΜΚΕ, δικηγόρος, Βαγγέλης Αυγουλάς.
«Συνεργαζόμαστε με την τυφλή κοινότητα και καταγράφουμε τις ανάγκες τους για κάθε μία από αυτές, ανάλογα και με το πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι τεχνολογικά, δημιουργούμε πιλοτικές λύσεις», τονίζει ο Σπύρος Τσουκαλάς από την ομάδα Pop2See.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ