Οι «Υφάντρες και οι Αναμνήσεις τους» είναι ένα ακόμα πρόγραμμα που υλοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση της πρωτοβουλίας Cycladic Identity του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Η πρωτοβουλία ολοκληρώνει το δεύτερο χρόνο της έχοντας ήδη υποστηρίξει 16 προγράμματα σε 11 νησιά των Κυκλάδων, μεταξύ των οποίων ένα διακυκλαδικό, ενώ σύντομα θα ανακοινωθούν τα προγράμματα της 3ης φάσης, όπως ενημερώνει το δελτίο τύπου του μουσείου. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τον φορέα Hermoupolis Heritage και έχει ως στόχο την ανάδειξη της ιστορίας των γυναικών που εργάστηκαν στην κλωστουφαντουργία της Σύρου και τη σύνδεσή της με την τοπική συλλογική μνήμη και την ταυτότητα του νησιού.
Το βίντεο με τις μαρτυρίες των υφαντριών, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος με τη χρηματοδότηση του Cycladic Identity, είναι διαθέσιμο για το κοινό εδώ:
<a href='https://www.cycladicidentity.gr/programs/oi-yfantres-kai-oi-anamniseis-tous/’>Cycladic Identity – Υφάντρες και οι Αναμνήσεις τους
Επί 140 χρόνια, η βιομηχανική κλωστοϋφαντουργία αποτέλεσε βασικό πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης της Σύρου, παράλληλα με άλλες βιομηχανικές μονάδες (π.χ. υαλουργεία, βιοτεχνίες λουκουμιών), τη ναυπηγική και το εμπόριο. Στην Ερμούπολη, την εποχή της βιομηχανικής ακμής της, λειτουργούσαν 68 εργοστάσια, μεταξύ των οποίων 24 κλωστοϋφαντουργίας. Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το κλείσιμο της τελευταίας βιομηχανίας, το εργατικό δυναμικό που απασχολούσε η κλωστοϋφαντουργία ήταν 3.000 εργαζόμενοι, κυρίως γυναίκες. Ενδεικτικά, το Κλωστοϋφαντουργείο Ζησιμάτου (νυν Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης) έκλεισε το 1986 και είχε 60 άτομα προσωπικό.
Το πρόγραμμα επικεντρώθηκε στην έρευνα και προβολή της γυναικείας συμμετοχής στην υφαντουργική παραγωγή της Σύρου κατά τη βιομηχανική της ακμή. Αποσκοπούσε αφενός στη διάσωση αυθεντικών μαρτυριών και βιωμάτων των γυναικών και αφετέρου στην καταγραφή σημαντικών πολιτισμικών ντοκουμέντων και τη δημοσιοποίησή τους μέσω του βίντεο που δημιουργήθηκε. Παράλληλα, το υλικό που συλλέχθηκε θα αξιοποιηθεί ως βάση για μελλοντικές βιωματικές δράσεις που θα αφορούν την προβολή του βιομηχανικού πολιτισμού της Σύρου.
Ιδιαίτερη έμφαση κατά τη συλλογή του υλικού δόθηκε στην καταγραφή μαρτυριών ηλικιωμένων, πρώην εργαζομένων στην τοπική βιομηχανία. Η καταγραφή αυτή θα συμβάλλει στη διάσωση της προφορικής μνήμης του τόπου, δίνοντας φωνή στους ανθρώπους που έζησαν και διαμόρφωσαν την ιστορία του νησιού. Το πρόγραμμα επίσης επιδιώκει να εντοπίσει επιπλέον πρόσωπα-πηγές που θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν τη συλλογή μαρτυριών.
Το πρόγραμμα παρουσιάστηκε πρόσφατα στους κατοίκους της Σύρου σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης. Μια ξεχωριστή εκδήλωση, όπως σημειώνουν οι διοργανωτές, με πάνω από 200 παρευρισκόμενους κάθε ηλικίας που είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τεκμήρια και προφορικές μαρτυρίες εργατριών του νησιού.
Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, η οποία ανέλυσε τη σημασία της διάσωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυκλάδων, τους στόχους και τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας Cycladic Identity. Όπως ανέφερε, είναι ουσιώδες να διατηρηθεί και να αναδειχθεί η κυκλαδική ταυτότητα.
Τον λόγο πήρε στη συνέχεια ο αντιδήμαρχος Τουρισμού Σύρου, ο οποίος αναφέρθηκε στη σημασία του προγράμματος για την τοπική κοινότητα και τη νέα γενιά. Στη συνέχεια, ο ιδρυτής του Μουσείου Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης παρουσίασε το βίντεο που δημιουργήθηκε από τις μαρτυρίες των πωρών που συλλέχθηκαν από πρώην εργάτριες του εργοστασίου.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσαν δύο προσωπικές μαρτυρίες: Της Μαρίας Ρούσσου, που ανέδειξε τις άγνωστες πτυχές της ζωής και του μόχθου των γυναικών πίσω από τους αργαλειούς και του Αντώνη Βαμβακάρη, κεντρική φυσιογνωμία της λειτουργίας του εργοστασίου.
Το Cycladic Identity είναι η πρωτοβουλία του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που έχει στόχο την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των Κυκλάδων και τη διατήρηση της μοναδικής τους ταυτότητας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
