Η Μπελ Επόκ, ένας όρος που καθιερώθηκε αργότερα, αναφέρεται στην περίοδο της Ευρώπης από το 1871 μέχρι το 1914, την εποχή πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η φρίκη του πολέμου δημιούργησε μια νοσταλγική αναπόληση για τις δεκαετίες που προηγήθηκαν, όπου σημειώθηκαν πρωτόφαντες τεχνολογικές και καλλιτεχνικές εξελίξεις. Πώς αποτυπώθηκε η Μπελ Επόκ στην Ελλάδα και πώς αντέδρασαν οι συγγραφικοί κύκλοι της τότε Αθήνας;
Το βιβλίο του Δημητρίου Λαμπίκη «Παλαιαί φιλολογικαί ημέραι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Όταν σε έναν επιμελημένο τόμο, με εισαγωγή και επιμέλεια του Διονύση Ν. Μουσμούτη, ιστορικού και διευθυντή του περιοδικού «Ιστορία εικονογραφημένη». Το έργο συγκεντρώνει τις αναμνήσεις ενός εκπροσώπου της αθηναϊκής χρονογραφίας από τον κόσμο των φιλολογικών καφενείων της πρώτης εικοσαετίας του 20ου αιώνα.
Ο όρος «φιλολογία» ταυτιζόταν τότε με τις καθημερινές συζητήσεις περί λογοτεχνίας στα αθηναϊκά καφενεία, όπως το «Νέον Κέντρον», που άνοιξε το 1905 στην οδό Αιόλου και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε άλλες τοποθεσίες. Πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο ποιητής Στέφανος Μαρτζώκης, που συμμετείχε σε έντονες λογοτεχνικές αντιπαραθέσεις με άλλους καταξιωμένους λογοτέχνες.
Ο Μουσμούτης αναφέρει ότι η Μπελ Επόκ έφερε στην ελληνική λογοτεχνία ρεύματα όπως τον νατουραλισμό και τον συμβολισμό, επισημαίνοντας την αναγκαία σύνθεση μεταξύ των τεχνών και των γραμμάτων. Στους θαμώνες του «Νέου Κέντρου» συμπεριλαμβάνονται ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, εκδότες και καλλιτέχνες, δημιουργώντας ένα πλούσιο πολιτιστικό περιβάλλον.
Ο Λαμπίκης χρησιμοποιεί έναν ήπιο και οικείο τόνο για να περιγράψει τις λογοτεχνικές συζητήσεις και τις εφημερίδες της εποχής, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την καθημερινή ζωή και τις πολιτιστικές δράσεις στην Αθήνα. Άλλα γνωστά καφενεία περιλαμβάνουν το καφενείο του Ζαχαράτου και την «Γορτυνία».
Με την εισαγωγή και το επίμετρο, ο Μουσμούτης προσφέρει μια σφαιρική εικόνα για τους λογοτέχνες και τις εφημερίδες της εποχής, συμβάλλοντας στη δυνατότητα κατανόησης της λογοτεχνικής κληρονομιάς της ελληνικής Μπελ Επόκ.
Το βιβλίο του Δημητρίου Λαμπίκη είναι το πρώτο της νέας σειράς Λόγος & Τέχνη / Miscellanea των εκδόσεων Όταν, όπως αναφέρει ο ίδιος, με σκοπό να δημοσιεύονται άγνωστα κείμενα που προσφέρουν πληροφορίες για τη πολιτιστική ζωή της εποχής.
Πηγή φωτογραφίας: ΟΤΑΝ
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ