Στο εντυπωσιακό τοπίο του δέλτα του Αχελώου, σε ένα από τα καλύτερα σωζόμενα νεώρια του αρχαίου κόσμου, παρουσιάζεται το νέο διακαλλιτεχνικό έργο RAST Εκτροπή, των Άγγελου Κράλλη και Πάνου Χαραλάμπους, σε επιμέλεια της Ελένης Ρήγα, με την υποστήριξη του 3 137, στο πλαίσιο του προγράμματος 2025 του θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός».
Όπως ενημερώνει το σχετικό δελτίο Τύπου, αφετηρία του έργου αποτελεί ο μύθος του ποταμού Αχελώου, μέσα από τον οποίο εξετάζεται η μνήμη ως ενεργή δύναμη μετασχηματισμού. Το έργο επικεντρώνεται στη γεωμυθολογία του Αχελώου, συνδέοντας τη γεωλογική, κλιματική και πολιτιστική ιστορία της περιοχής με σύγχρονα ζητήματα: τη διαχείριση του νερού, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, την ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον και την ευαλωτότητα των τοπικών κοινοτήτων. Σχεδιασμένο ειδικά για τα νεώρια του αρχαιολογικού χώρου των Οινιάδων, το έργο αναπτύσσεται σε έναν τόπο όπου κάποτε ο ποταμός συνάντησε τη θάλασσα.
Η έννοια της «εκτροπής» αποκτά πολλαπλές αναγνώσεις: αφορά όχι μόνο τη φυσική ανακατεύθυνση του ποταμού, αλλά και τη μετατόπιση ιστορικών και πολιτισμικών αφηγήσεων. Όπως το ποτάμι αλλάζει ροή, έτσι και η μνήμη επαναπροσδιορίζεται – διατηρώντας το παρελθόν ζωντανό μέσα από μια συνεχή διαδικασία αναθεώρησης και αναδημιουργίας. Ο «μύθος» του Αχελώου λειτουργεί ως ζωντανό αρχείο, όπου τα φυσικά φαινόμενα ενσωματώνονται στις ανθρώπινες αφηγήσεις, ανατρέποντας δομές εξουσίας και επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση μας με το νερό και τη γη.
Το RAST Εκτροπή συνδυάζει εικαστική δράση με πρωτότυπη μουσική σύνθεση. Χρησιμοποιεί ποικιλία παραδοσιακών και αυτοσχέδιων ηχητικών μέσων -όπως σωλήνες, μεταλλικά αντικείμενα- μαζί με «ζωντανή» επεξεργασία ήχου και μικροηχητικά περιβάλλοντα. Το αποτέλεσμα είναι ένα ηχητικό συμβάν (sonic happening) -μια μορφή «ηχητικής αρχαιολογίας» που ενεργοποιεί τον χώρο, τον χρόνο, το σώμα και τη φύση.
Ο Άγγελος Κράλλης δημιουργεί ένα ηχητικό παλίμψηστο, βασισμένο στο Ραστ Μακάμ -ένα μουσικό ιδίωμα που έφτασε στην Ελλάδα μέσω της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και επηρέασε τη Βυζαντινή, ρεμπέτικη και λαϊκή μουσική. Εδώ, το ραστ ερμηνεύεται ως ένα αργό, τελετουργικό τσάμικο, εμπλουτισμένο με ζωντανή επεξεργασία και αυτοσχεδιασμό. Το αποτέλεσμα είναι μια νέα ακουστική εμπειρία, που αποφεύγει την κατηγοριοποίηση και συντονίζεται με φωνές και οικολογίες που αντιστέκονται στην ανθρώπινη κυριαρχία.
Ο Πάνος Χαραλάμπους αξιοποιεί γνώριμα μοτίβα της πρακτικής του -αρδευτικούς σωλήνες, μεταλλικές λεκάνες, μια βάρκα από τη λίμνη Αμβρακία, τόπο καταγωγής του. Τη βάρκα, την μετατρέπει σε μουσικό όργανο, ενσωματώνοντας τις αλληλοσυμπλεκόμενες ιστορίες που διαμορφώνουν τη σχέση μας με το νερό και τη γη. Υιοθετεί μια αυτο-εθνογραφική προσέγγιση, βασισμένη σε βιωμένη γνώση από τις αγροτικές και αλιευτικές κοινότητες του Ξηρόμερου και της λίμνης Αμβρακίας. Αυτή η ενσώματη γνώση αντανακλά έναν πληθυσμό ευάλωτο αλλά σε βαθιά σύνδεση με το περιβάλλον του. Η «εκτροπή» εδώ γίνεται πράξη απελευθέρωσης από γραμμικές αφηγήσεις -μια στροφή προς την έκσταση και τη συλλογική εμπειρία, έναν αναστοχασμό πάνω στη μνήμη του σώματος και του τοπίου.
Το RAST Εκτροπή προτείνει έναν νέο τρόπο προσέγγισης της πολιτισμικής κληρονομιάς: ως ζωντανή, δυναμική σχέση με το τοπίο, το παρελθόν και τον ήχο.
Η εκδήλωση προσφέρεται δωρεάν από το ΥΠΠΟ. Καταβάλλεται μόνο το αντίτιμο εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο (5 Euro, μειωμένο: 3 Euro). Η προκράτηση θέσης είναι υποχρεωτική.
Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα https://allofgreeceone.culture.gov.gr/.
Φωτογραφία: Άγγελος Κράλλης και Πάνος Χαραλάμπους, πορτρέτο των καλλιτεχνών, Νεώρια αρχαιολογικού χώρου Οινιαδών, Αιτωλοακαρνανία. Φωτογραφία: Παντελής Καρασεβδάς. Πηγή φωτ.: δελτίο Τύπου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
