Αν και η δημοκρατία επιζητά και ενισχύει την πολυφωνία, η υπερβολική διάσπαση των πολιτικών χώρων σε «μικρότερα κομμάτια» δεν αποτελεί εγγύηση καλύτερης εκπροσώπησης.
Σε μια περίοδο γενικευμένης πολιτικής ρευστότητας, αλλά και απογοήτευσης της κοινωνίας από την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να συμβάλλει στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, το εγχώριο πολιτικό σκηνικό βρίσκεται μπροστά ένα γνώριμο και ολοένα εντονότερο φαινόμενο. Αυτό του κατακερματισμού του πολιτικού συστήματος. Νέα κόμματα ιδρύονται, φήμες για πολιτικές πρωτοβουλίες αναζωπυρώνονται και κάπως έτσι η Βουλή των Ελλήνων τείνει να μετατραπεί σε ένα μωσαϊκό μικρών και ετερόκλητων φωνών. Γιατί όταν η Δημοκρατία «γεμίζει» κόμματα, η ουσιαστική πολιτική ασφυκτιά.
Αν και η δημοκρατία επιζητά και ενισχύει την πολυφωνία, η υπερβολική διάσπαση των πολιτικών χώρων σε «μικρότερα κομμάτια» δεν αποτελεί εγγύηση καλύτερης εκπροσώπησης. Απεναντίας, είναι πολλά τα παραδείγματα που τελικά οδηγεί σε θεσμική κόπωση και εν τέλει σε πολιτική αστάθεια.
Πολιτικά οφέλη με ημερομηνία λήξης
Προφανώς δεν είναι κακό να δημιουργούνται νέα κόμματα, ιδιαίτερα όταν εκφράζουν κοινωνικές ομάδες που νιώθουν ότι δεν εκπροσωπούνται από το παραδοσιακό πολιτικό φάσμα. Αρκεί, φυσικά, να έχουν σταθερό ιδεολογικό υπόβαθρο, ξεκάθαρο προσανατολισμό και η ίδρυσή τους να μην οφείλεται στο ότι «καβάλησαν» το κύμα της εποχής. Γιατί σε αυτήν την περίπτωση τα πολιτικά οφέλη έχουν ημερομηνία λήξης. Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι το ελληνικό Κοινοβούλιο την τελευταία δεκαετία βλέπει κόμματα να μπαίνουν και να… βγαίνουν από την αίθουσα της Ολομέλειας, όπως επίσης βουλευτές να αλλάζουν παρατάξεις και συχνά τη Βουλή να θυμίζει περισσότερο… πολιτικό παζάρι παρά θεσμικό νομοθετικό σώμα.
Εξ ου και το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η ύπαρξη πολυάριθμων μικρών κομμάτων, που διεκδικούν την είσοδό τους στη Βουλή, οδηγεί πολύ συχνά σε πολιτική αστάθεια, ιδιαίτερα σε περιόδους κατά τις οποίες δεν υπάρχει ισχυρή κυβερνητική πλειοψηφία και περισσεύουν οι μικροπολιτικές στρατηγικές. Γιατί είναι άλλο πράγμα η κατάθεση ουσιαστικής και ρεαλιστικής κυβερνητικής πρότασης και άλλο ο καταγγελτικός λόγος που προσπαθεί να «καμουφλαριστεί» σε πολιτικό λόγο.
Η πολιτική «της μιας αφορμής»
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις που οι πολιτικές κινήσεις ξεπηδούν μέσα από την αγανάκτηση. Όσο δικαιολογημένη και αν είναι, δεν αρκεί από μόνη της για την ίδρυση πολιτικού κόμματος. Και αυτό γιατί είναι σχεδόν μηδενικές οι φορές που μια συναισθηματική και πολλές φορές βιαστική αντίδραση που ευνοούσε μια συγκυρία γεγονότων μπορεί να μετουσιωθεί σε πολιτικό σχέδιο. Εάν τα καταφέρει έχει καλώς. Σε διαφορετική περίπτωση τείνει να γίνει εργαλείο επικοινωνίας και όχι ουσίας.
Τσίπρας και Σαμαράς: Οι «παλιοί» πολιτικοί με νέα κόμματα
Στην όλη συζήτηση που έχει «ανοίξει» μπαίνουν, μοιραία, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Αντώνης Σαμαράς, καθώς εντείνεται η φημολογία ότι θα προχωρήσουν στην ίδρυση νέων κομμάτων. Ο μεν Αντώνης Σαμαράς φέρεται έτοιμος να επικαλεστεί ένα πιο δεξιό, εθνικά φορτισμένο αφήγημα. Αν και ο ίδιος δεν έχει επιβεβαιώσει τίποτε, η διαρκής απόστασή του από την κυβέρνηση Μητσοτάκη δείχνει ότι κάτι μεθοδεύει. Ο δε Αλέξης Τσίπρας, μετά την αποχώρησή του από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, τηρεί σιγή ιχθύος. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν κρατά ανοιχτό το πολιτικό μέλλον του. Άλλωστε η επιχείρηση «rebranding» του ονόματός του είναι συνεχής.
Το τίμημα της άμετρης πολυφωνίας
Συνοψίζοντας, αν κάτι διδάσκει η εμπειρία των τελευταίων ετών, είναι πως η υπερβολική πολιτική πολυφωνία σπάνια οδηγεί σε πολιτική ανανέωση. Αντιθέτως, αποσυντονίζει τον πολίτη, αποδυναμώνει τον διάλογο και εν τέλει ενισχύει την αποχή και την απαξίωση του πολιτικού συστήματος. Διότι ο κατακερματισμός δεν σημαίνει πλουραλισμό, αφού με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί τελικά σε μια δημοκρατία χωρίς σταθερούς συνομιλητές, χωρίς σαφή εναλλακτική πρόταση εξουσίας και χωρίς αποτελεσματική νομοθέτηση. Σε τελική ανάλυση η Δημοκρατία χρειάζεται επιλογές. Όχι όμως αμέτρητες εκδοχές του υπάρχοντος συστήματος. Τα κόμματα που γεννιούνται από το θυμικό, τις φιλοδοξίες ή την αντίδραση, χωρίς ιδεολογική συνοχή και θεσμική ωριμότητα, δεν ενισχύουν το πολιτικό σύστημα, το επιβαρύνουν. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερα κόμματα, αλλά καλύτερα κόμματα. Με σαφές όραμα, πολιτική ευθύνη και πραγματική σύνδεση με την κοινωνία ,όχι μόνο με την τηλεοπτική ατζέντα.
