Λίγες ώρες μας χωρίζουν από τον Α’ ημιτελικό της Eurovision και τα στοιχήματα ήδη έχουν πάρει φωτιά.
Στην Ελλάδα, είναι μεγάλο στοίχημα αν θα καταφέρει η Klavdia, η οποία κάνει την εμφάνιση της στον Β’ Ημιτελικό, να διακριθεί στον φετινό διαγωνισμό, με μία – σε γενικές γραμμές – αρκετά συμπαθητική συμμετοχή για τις προτιμήσεις του απαιτητικού ελληνικού κοινού.
Η όλη σκηνική παρουσία της Klavdias έχει αφήσει θετικές εντυπώσεις, προμηνύοντας μια πετυχημένη εκπροσώπηση. Την παρουσίαση έχει αναλάβει ο καταξιωμένος σκηνοθέτης και χορογράφος Φωκάς Ευαγγελινός. Ο ίδιος είχε δεχτεί σκληρή κριτική πέρυσι, με την απογοητευτική σκηνική παρουσία της Μαρίνας Σάττι, η οποία δεν κατάφερε να μπει στην 10δα, φτάνοντας στην 11η θέση.
Η ψηφιακή απήχηση της «Αστερομάτας»
Ήδη στο επίσημο κανάλι της Eurovision στο YouTube, το τραγούδι της «Αστερομάτας» αριθμεί πάνω από 1 εκατομμύριο προβολές, ενώ στο TikTok πλησιάζει τις 2 εκατομμύρια, ξεπερνώντας κατά πολύ τις άλλες συμμετοχές. Παρόλο που τα νούμερα δεν εγγυώνται πολλά σε αυτή τη φάση, η «Αστερομάτα» φαίνεται να έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από το κοινό.
@eurovision That's one way to rock up to #Eurovision 🌋 Greece 🇬🇷 / Klavdia – Asteromáta rehearsal clip / @itsmeklavdia ♬ original sound – Eurovision
Τα προγνωστικά του Β’ Ημιτελικού
Στον Β’ Ημιτελικό την Πέμπτη (15/5), οι στοιχηματικές εταιρείες δίνουν στην Ελλάδα απόδοση 1.30 για πρόκριση στον μεγάλο τελικό – στοιχείο που την κατατάσσει ανάμεσα στα μεγάλα φαβορί της βραδιάς. Μόνο η Τσεχία (1.22), η Μάλτα (1.15) και η Αυστραλία (1.20) έχουν χαμηλότερες αποδόσεις, επιβεβαιώνοντας την εμπιστοσύνη των αναλυτών στην ελληνική συμμετοχή.
Αντίθετα, χώρες όπως η Γεωργία και το Μαυροβούνιο θεωρούνται outsiders, με αποδόσεις 10.00 και 6.75 αντίστοιχα.
Τι συμβαίνει στον τελικό;
Αν και η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα φαβορί για πρόκριση, η εικόνα αλλάζει όταν κοιτάξει κανείς τις αποδόσεις για τη νίκη στον μεγάλο τελικό. Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις, η χώρα μας προσφέρεται σε απόδοση 151.00 για την κατάκτηση της πρώτης θέσης – ένδειξη ότι οι πιθανότητες θεωρούνται ιδιαίτερα περιορισμένες.
Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται η Σουηδία με απόδοση 2.00, ενώ ακολουθεί η Αυστρία με 3.50 και η Γαλλία με 10.00. Στην πρώτη δεκάδα συγκαταλέγονται επίσης το Ισραήλ και το Βέλγιο (απόδοση 19.00), η Ολλανδία (28.00), η Ελβετία (29.00) και η Φινλανδία (31.00). Αντίθετα, η Ελλάδα –όπως και χώρες όπως η Ισπανία, η Νορβηγία, η Ιρλανδία και το Σαν Μαρίνο– βρίσκεται αρκετά χαμηλά στα προγνωστικά, με τις αποδόσεις να αποτυπώνουν ένα γενικότερο κλίμα απαισιοδοξίας για την τελική διάκριση.
Η φιλοσοφία πίσω από την «Αστερομάτα» και το videoclip
Ήδη το videoclip έδωσε στοιχεία που το ξεχώρισαν. Το ίδιο αποπνέει ισχυρά νοήματα, εμπνευσμένα από τη γενοκτονία και τον μαζικό εκτοπισμό των Ελλήνων του Πόντου. Θυμίζει ταινία μικρού μήκους με ιστορικές προεκτάσεις, καταγράφοντας τη φρίκη του πολέμου και τις συνέπειές του.
Η Klavdia τραγουδά μπροστά από ένα φλεγόμενο τοπίο που αποτυπώνει τις κακουχίες των Ποντίων, από την πείνα έως τις σφαγές. Τα χελιδόνια που πετούν πάνω από θάλασσες και βουνά συμβολίζουν την αγάπη, τη φροντίδα και τη στοργή για την οικογένεια και τους φίλους.
Κεντρική φιγούρα είναι μια μαυροντυμένη μητέρα που πενθεί την απώλεια των παιδιών της – σύμβολο της πατρίδας και του πένθους. Η ανοιχτή βαλίτσα στη θάλασσα και το κορίτσι που κρατά ένα φτερό υπογραμμίζουν τον ξεριζωμό των Ποντίων, που κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ και αργότερα στην Ελλάδα, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Η βαλίτσα αποτελεί ένα δυνατό σύμβολο της προσφυγιάς, με εικόνες που θυμίζουν τις σύγχρονες μεταναστευτικές κρίσεις. Το videoclip, σε σκηνοθεσία GeorgeMpenioudakis, έχει γυριστεί στην Κοζάνη και στον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο.
Η Klavdia, με ποντιακή καταγωγή, έχει δηλώσει πως οι πρόγονοί της μετανάστευσαν στη Σοβιετική Ένωση και επέστρεψαν στην Ελλάδα το 1991. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η «Αστερομάτα» θα μπορούσε να είναι ένα από τα κορίτσια που χάθηκαν στα Τέμπη, με τους στίχους να απευθύνονται στη μητέρα της:
«Γλυκιά μου μάνα μη μου κλαις, μαύρα και αν σου φορούνε.»
Οι ομοιότητες με το «1944» της Jamala
Η ιστορία της Eurovision έχει δείξει ότι τα τραγούδια που εκφράζουν εθνικό πόνο συγκινούν το κοινό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το νικητήριο τραγούδι του 2016, το «1944» της Jamala.
Το τραγούδι αναφέρεται στον εκτοπισμό των Τατάρων της Κριμαίας από το σταλινικό καθεστώς το 1944 – εμπειρία που έζησε και η οικογένεια της Jamala. Οι στίχοι εναλλάσσονται μεταξύ Αγγλικών και ταταρικής γλώσσας, μεταφέροντας συναισθήματα πόνου, απώλειας και αντίστασης. Με κεντρικό στίχο:
“When strangers are coming, they come to your house, they kill you all and say, ‘We’re not guilty.’”,
το τραγούδι καταγγέλλει τις βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών, με διαχρονικό μήνυμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η νίκη της Jamala προκάλεσε αντιδράσεις – κυρίως από τη Ρωσία – ωστόσο η EBU έκρινε πως δεν παραβίαζε τους κανόνες. Η επικράτηση του «1944» θεωρήθηκε συμβολική στήριξη της Ουκρανίας, λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα δύο αυτά τραγούδια, καθώς και τα δύο αναφέρονται στον ξεριζωμό, στις πληγές του παρελθόντος και στον συλλογικό πόνο ενός λαού. Το «1944» μιλά για τον εκτοπισμό των Τατάρων της Κριμαίας από το σταλινικό καθεστώς, ενώ η «Αστερομάτα» για τον ξεριζωμό των Ποντίων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Και στα δύο, η εθνική τραγωδία μετατρέπεται σε καλλιτεχνική κραυγή μνήμης, αντίστασης και ειρήνης.
Η Klavdia τραγουδά μπροστά από φλεγόμενα τοπία, μια πενθούσα μητέρα και μια βαλίτσα στη θάλασσα – εικόνες που αποτυπώνουν τη βία του ξεριζωμού αλλά και την τρυφερότητα της μνήμης. Αντίστοιχα, η Jamala εναλλάσσει αγγλικούς και ταταρικούς στίχους για να μεταφέρει την τραγική εμπειρία της οικογένειάς της και χιλιάδων άλλων.
Ακόμα και μουσικά, τα τραγούδια συγγενεύουν: συνδυάζουν την παραδοσιακή μουσική με σύγχρονες ηλεκτρονικές επιρροές, δημιουργώντας ένα ηχητικό τοπίο που γεφυρώνει το χθες με το σήμερα.
Και το «Face the Shadow» της Αρμενίας
Παρόμοιο συμβολισμό είχε και το «Face the Shadow» που εκπροσώπησε την Αρμενία το 2015. Το τραγούδι ερμηνεύτηκε από το συγκρότημα Genealogy, που σχηματίστηκε ειδικά για τον διαγωνισμό με μέλη από την αρμενική διασπορά των πέντε ηπείρων.
Αρχικά τιτλοφορούμενο «Don’t Deny», μετονομάστηκε ώστε να αποφευχθούν πολιτικές ερμηνείες, αν και το μήνυμα παρέμεινε σαφές. Θεωρήθηκε φόρος τιμής στα 100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, με στίχους που μιλούν για ελπίδα, μνήμη και ενότητα:
“You can’t deny, ever the light / Soon will shine again.”
Παρά την 16η θέση, το τραγούδι προκάλεσε διεθνή προσοχή και αντιδράσεις από Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν. Για την αρμενική πλευρά, όμως, αποτέλεσε μια συμβολική νίκη, φέρνοντας το ιστορικό τους τραύμα στο ευρωπαϊκό προσκήνιο.
Συντονιστείτε όλοι!
Η 69η διοργάνωση της Eurovision λαμβάνει χώρα στη Βασιλεία της Ελβετίας. Οι δύο ημιτελικοί θα μεταδοθούν ζωντανά μέσω της συχνότητας της ERT1 και των υπηρεσιών του ERTFLIX, στις 13 και 15 Μαΐου, ενώ ο Μεγάλος τελικός το Σάββατο στις 17 Μαΐου στις 22:00.
Η Klavdia, με το τραγούδι «Αστερομάτα» θα εμφανιστεί στην 7η θέση του Β’ Ημιτελικού στις 15/05. Την σύνθεση υπογράφει η ίδια με τους Arcade, ενώ τους στίχους οι Arcade. Την σκηνική παρουσία ανέλαβε ο Φωκάς Ευαγγελινός.
Η εμφάνισή της έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη 15 Μαΐου, όπου θα παρουσιάσει το τραγούδι στην 7η θέση, ανάμεσα στα 16 συνολικά τραγούδια του Β’ ημιτελικού.
Συγκεκριμένα, στον Β’ ημιτελικό (15/5) συμμετέχουν οι εξής χώρες:
-Αυστρία
-Λιθουανία
-Αρμενία
-Μαυροβούνιο
–Ελλάδα
-Iρλανδία
-Αυστραλία
-Λετονία
-Τσεχία
-Ισραήλ
-Μάλτα
-Φινλανδία
-Δανία
-Λουξεμβούργο
-Γεωργία
-Σερβία
Τη δημιουργική ομάδα της ελληνικής συμμετοχής πλαισιώνουν οι: Χρήστος Μαγκανάς (video artist), Deux Hommes (fashion designers), Γιάννης Μουρίκης (set designer), και Γιώργος Τέλλος (light designer).
Στον σχολιασμό των βραδιών επιστρέφει το αγαπημένο δίδυμο: Μαρία Κοζάκου και Γιώργος Καπουτζίδης. Παράλληλα, ηθοποιός και παρουσιάστρια Τζένη Θεωνά θα ανακοινώσει το 12άρι της ελληνικής κριτικής επιτροπής στον Τελικό της 17ης Μαΐου.
Καλή επιτυχία Ελλάδα!
