Σε μια περίοδο που η Ελλάδα προσπαθούσε να ανασυγκροτηθεί μετά τη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τον Εμφύλιο, η παρουσία ισχυρών και ικανών στρατιωτικών ηγετών αποκτούσε ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο για την άμυνα της χώρας, αλλά και για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις κρατικές δομές. Ένας από αυτούς ήταν ο αξιωματικός Αθανάσιος Δασκαρόλης, ο οποίος τον Νοέμβριο του 1951 προήχθη σε υποστράτηγο και ανέλαβε τη διοίκηση της ΧΙ Μεραρχίας Πεζικού, με έδρα την Καβάλα.
Η περίοδος της θητείας του στην πόλη, μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1953, χαρακτηρίστηκε από μια δυναμική παρουσία, οργανωτικότητα, αλλά και μία σπάνια για την εποχή κοινωνική ευαισθησία. Η άγνωστη, σε πολλούς Καβαλιώτες, προσφορά αυτού του αξιωματικού, τα έργα του οποίου αποτελούν ακόμα σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία, τιμήθηκε με μια σεμνή εκδήλωση που διοργάνωσε η ΧΧ Τεθωρακισμένη Μεραρχία σε συνεργασία με τον δήμο Καβάλας.
Συγκινητική ήταν η παρουσία στην εκδήλωση των δυο ανιψιών του αείμνηστου αξιωματικού, Πάνου και Νίκου Δασκαρόλη, οι οποίοι ταξίδεψαν στην Καβάλα μετά από πρόσκληση του δραστήριου διοικητή της ΧΧ Τεθωρακισμένης Μεραρχίας Υποστράτηγου Ηλία Κωστάκη. Στη διάρκεια της τριετούς υπηρεσίας του στην Καβάλα, ο υποστράτηγος Δασκαρόλης δεν περιορίστηκε μόνο στα στενά στρατιωτικά του καθήκοντα. Από την πρώτη στιγμή, φάνηκε ότι αντιλαμβανόταν το ρόλο του στρατού και ως φορέα σταθερότητας, αλληλεγγύης και ανάπτυξης για την τοπική κοινωνία. Με πρωτοβουλία του, η τότε ΧΙ Μεραρχία συνέβαλε, μεταξύ άλλων, στην αποκατάσταση δημοσίων υποδομών, σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, στην παροχή βοήθειας σε άπορες οικογένειες της περιοχής, ιδιαίτερα κατά τους δύσκολους χειμερινούς μήνες, αλλά και στην ενίσχυση της ασφάλειας σε απομακρυσμένες περιοχές του Νομού Καβάλας, όπου το αίσθημα ανασφάλειας ήταν ακόμη έντονο.
Ο ερευνητής τοπικής ιστορίας Κώστας Παπακοσμάς, στην ομιλία του στη διάρκεια της εκδήλωσης, με αφορμή της Ημέρα Μακεδονικού Αγώνα, αναφέρθηκε στο σημαντικό αποτύπωμα που άφησε πίσω του ο Αθανάσιος Δασκαρόλης, όχι μόνο στα στρατιωτικά δεδομένα της περιοχής, αλλά και στη συλλογική μνήμη των κατοίκων.
Ένας Σταυρός τοπόσημο της πόλης
«Παρότι η ιστορία συχνά προσπερνά πρόσωπα που δεν ανήκουν στην πολιτική ελίτ», τόνισε ο κ. Παπακοσμάς, «η περίπτωση του Δασκαρόλη είναι χαρακτηριστική της ήσυχης δύναμης που διαμόρφωσε μεταπολεμικά την Ελλάδα της περιφέρειας. Σήμερα, σχεδόν επτά δεκαετίες μετά, ίσως είναι η στιγμή να ξαναθυμηθούμε και να τιμήσουμε το έργο ανθρώπων που πρόσφεραν χωρίς τυμπανοκρουσίες, με μόνο γνώμονα το καθήκον και την αγάπη για την πατρίδα». Ένα από τα εμβληματικότερα σήμερα τοπόσημα της Καβάλας, το ύψωμα «Σταυρός», οφείλεται σε αυτόν τον δραστήριο αξιωματικό. Κατά την παραμονή του στην Καβάλα, ο Δασκαρόλης θέλησε να κατασκευάσει έναν τσιμεντένιο σταυρό στο ψηλότερο σημείο της πόλης, καθώς ανάλογους σταυρούς τοποθετούσαν σε υψώματα των βουνών της Κορέας (όπου είχε υπηρετήσει) οι Αμερικανοί. Ζήτησε τότε και έλαβε την άδεια του αείμνηστου μητροπολίτη Φιλίππων Χρυσοστόμου, μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών, αλλά και των τοπικών αρχών.
Οι στρατιώτες του Τάγματος Μηχανικού της μεραρχίας ανέλαβαν την κατασκευή του εντυπωσιακού τσιμεντένιου σταυρού και έκτοτε αυτός αποτελεί σημείο αναφοράς και τοπόσημο για την πόλη. Ο λόφος του Σταυρού, με ύψος 350 μέτρα, οφείλει τη μορφολογία του στη φύση, και το όνομά του στον φωτιζόμενο πλέον Σταυρό, που βρίσκεται στην κορυφή του.
Οι σχέσεις με την τοπική κοινωνία
Στην Καβάλα, ο Αθανάσιος Δασκαρόλης απέκτησε μια θαυμάσια σχέση με τις αρχές, τα σωματεία και την τοπική κοινωνία, μετείχε σε τοπικές δραστηριότητες και ειδικά σε θέματα αρωγής σε αναξιοπαθούντες πολίτες και παιδιά. Φρόντιζε για τις ανάγκες του στρατεύματος και τις συνθήκες διαβίωσης τους. Με μέριμνα του ξεκίνησε η κατασκευή των στρατιωτικών οικημάτων στην συνοικία της Παναγίας.
«Έδωσε ιδιαίτερο βάρος», υπογράμμισε ο κ. Παπακοσμάς, «στην ψυχαγωγία τόσο των στρατευσίμων όσο και των πολιτών. Δημιούργησε ομάδα ποδοσφαίρου και κατασκεύασε το κινηματοθέατρο ΡΟΔΟΠΗ απέναντι από τη Στρατιωτική Λέσχη, στην καρδιά της πόλης. Μεγάλο του έργο ήταν η θεμελίωση του κτιρίου της Στρατιωτικής Λέσχης, ένα εγχείρημα δύσκολο για την εποχή, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του εδάφους. Η γνώση που είχε ως μηχανικός βοήθησε πολύ σε αυτό. Συνέδραμε αποφασιστικά στο άνοιγμα δρόμων, ακόμα και μέσα στην πόλη αλλά και στην σύνδεση της πόλης με οικισμούς εκτός κέντρου. Επίσης, στο μεγάλο και πολυπληθέστατο στρατόπεδο για την εποχή (Ασημακοπούλου) ξεκίνησε την κατασκευή εκκλησίας αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα».
Ο κ. Μουριάδης, κατά τη διάρκεια του σύντομου χαιρετισμού του, σημείωσε πως η προσφορά του Αθανασίου Δασκαρόλη στην Καβάλα ήταν πολύ ουσιαστική σε όλα τα επίπεδα, καθώς, εκτός από την άσκηση των στρατιωτικών του καθηκόντων, συμμετείχε ενεργά στην κατασκευή ορισμένων σημαντικών έργων υποδομής στην ευρύτερη περιοχή. Δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει και τον διοικητή της ΧΧ Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, διότι, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, με τις παρεμβάσεις και τις εκδηλώσεις που διοργανώνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, προβάλλει στο ευρύ κοινό την ιστορία της Καβάλας.
Στο τέλος της εκδήλωσης, ο υποστράτηγος Ηλίας Κωστάκης ευχαρίστησε θερμά τον κ. Παπακοσμά αλλά και τους δυο ανιψιούς του αείμνηστου προκατόχου του για την παρουσία τους στην τιμητική εκδήλωση που διοργανώθηκε.
Μια ζωή γεμάτη δράση και εμπειρίες
Ο στρατηγός Αθανάσιος Δασκαρόλης γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1897. Σε ηλικία 19 ετών εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων. Φοίτησε, επίσης, στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο ΕΜΠ. Πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922), στον ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-1941) και στη μάχη του Ελ Αλαμέιν.
Διετέλεσε διοικητής μεγάλων μονάδων και στρατιωτικός ακόλουθος στο Παρίσι. Από τον Ιανουάριο μέχρι το Σεπτέμβριο του 1951 ήταν διοικητής του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Κορέα και σύνδεσμος της ελληνικής κυβέρνησης στο Στρατηγείο Άπω Ανατολής.
Ο Αθανάσιος Δασκαρόλης αποστρατεύτηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1954. Συνέχισε, όμως, να δραστηριοποιείται προσφέροντας την πλούσια εμπειρία του σε διεθνείς οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ, ενώ διετέλεσε γενικός γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Ευρωπαϊκής Κινήσεως.
Μετά τον θάνατό του, στις 28 Μαΐου 1988, κληροδότησε ένα κτήριο στον δήμο Μεσσήνης όπου στεγάστηκε ο Δημοτικός Πολιτιστικός Σύλλογος και η βιβλιοθήκη της πόλης. Προς τιμήν του, ο δήμος Γλυφάδας έδωσε το όνομά του σε κεντρική οδό της πόλης.
Υπήρξε συλλέκτης αντικειμένων μεγάλης αξίας, βιβλίων, όπλων και χαρτών. Μια σημαντική συλλογή του από χάρτες σχετικούς με την εκστρατεία στην Μικρά Ασία δωρήθηκαν και αξιοποιήθηκαν από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
