Οι φαινομενικά παράλληλες διαδρομές του κόκκινου και του μπλε χρώματος στους διαδρόμους του ισογείου του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τέχνης, συναντιούνται τελικά στον πρώτο όροφο. Η έκθεση «Τέχνη – Διαγώνιος και το Μουσείο που δεν έγινε» επιχειρεί ένα βλέμμα προς το πρόσφατο παρελθόν της Θεσσαλονίκης, εστιάζοντας σε δύο σημαντικές εικαστικές συλλογές που συγκροτούν έναν ζωντανό πυρήνα πολιτισμού για την πόλη. Η διοργάνωση εντάσσεται στον εορτασμό των 100 χρόνων του ΑΠΘ, των 25 χρόνων του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τέχνης του ΑΠΘ και των 60 χρόνων του φεστιβάλ «Δημήτρια». Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν μεθαύριο Παρασκευή, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Βουλής Κωνσταντίνου Τασούλα.
«Καταφέραμε να ενώσουμε όλες τις δυνάμεις της πόλης: τα Δημήτρια, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο», σημείωσε ο πρόεδρος του Τελλογλείου, καθηγητής Ανέστης Κάλφας, εκφράζοντας τη χαρά του για αυτή τη συνεργασία και την αναγνώριση της σημαντικότητας της έκθεσης.
Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Διαδημοτικής Συνεργασίας, Βασίλης Γάκης, υπογράμμισε ότι πρόκειται «για μια έκθεση που συμβάλλει καθοριστικά στην αποτίμηση του έργου δύο σωματείων- πυλώνων της τέχνης και του ρόλου τους στη διαμόρφωση του πολιτισμού της Θεσσαλονίκης κατά το β΄μισό του 20ού αιώνα».
Ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού, Χρήστος Μήττας, χαρακτήρισε την έκθεση «σταθμό για την Κεντρική Μακεδονία». «Είναι μια μοναδική συνάντηση δύο καλλιτεχνικών ομάδων, που μας δίνει την ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε το πολιτιστικό αποτύπωμα που άφησαν», σημείωσε.
Ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Ιάκωβος Μιχαηλίδης, τόνισε ότι πρόκειται για «μια πολύ σημαντική στιγμή όχι μόνο για το Τελλόγλειο και το ΑΠΘ, αλλά και για την κοινωνία, την πόλη της Θεσσαλονίκης, τη Μακεδονία και την πατρίδα μας γενικότερα», επισημαίνοντας την δέσμευση του Ιδρύματος να στηρίξει τη λειτουργία του.
Η ιστορική διαδρομή της ΤΕΧΝΗΣ και της Διαγωνίου
Για πρώτη φορά, δύο τόσο μεγάλες ομάδες έργων της «Τέχνης» και της «Διαγωνίου» παρουσιάζονται μαζί. Σύμφωνα με το χρονολόγιο της έκθεσης, η «Τέχνη» προηγήθηκε, καθώς ιδρύθηκε τη δεκαετία του ’50 από πανεπιστημιακούς με εξέχουσες προσωπικότητες, με σημαντικότερο τον Χρύσανθο Χρήστου, που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πορεία της. «Η Τέχνη δεν περιορίστηκε μόνο στα εικαστικά. Χάρη σ’ αυτήν έχουμε Κρατική Ορχήστρα, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ενώ συνέβαλε καθοριστικά και στην ίδρυση της Σχολής Καλών Τεχνών», υπογράμμισε η γενική διευθύντρια του Τελλόγλειου, Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.
Αντίθετα, η «Διαγώνιος» ξεκίνησε από το ομώνυμο περιοδικό που φιλοξενούσε άρθρα για τα εικαστικά και για καλλιτέχνες της Θεσσαλονίκης. Το 1974, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ίδρυσε τη «Μικρή Πινακοθήκη Διαγώνιος». «Εδώ υπήρχε περισσότερη εσωστρέφεια, με ντόπιους καλλιτέχνες που διέθεταν περίσσευμα ψυχής. Χωρίς κρατική στήριξη, αλλά με αφοσίωση στους στόχους και ευαίσθητες κεραίες, η Διαγώνιος κατόρθωσε παράλληλα να στραφεί και στη σύγχρονη τέχνη», συμπλήρωσε η ίδια.
Εξακόσια(600) έργα, 200 δημιουργοί, ένας εκθεσιακός χώρος
Περισσότερα από 600 έργα και τεκμήρια, προερχόμενα από πάνω από 200 δημιουργούς, «ντύνουν» τον εκθεσιακό χώρο του Τελλόγλειου.
Στην κόκκινη πλευρά του ισογείου, ο επισκέπτης συναντά την ιστορία της «Τέχνης» και τα έργα καλλιτεχνών που παρουσιάστηκαν στις εκθέσεις της. Στη μπλε πλευρά, ξεδιπλώνεται η πορεία της «Διαγωνίου» και των καλλιτεχνών της. «Όσο ανοίγαμε τα έργα και περνούσαμε από την έρευνα στα ίδια τα αντικείμενα, η έκπληξη ήταν μεγάλη για την ποιότητα που ανακαλύπταμε», τόνισε η κ. Βουτυρά.
Η «Τέχνη» είχε εξωστρεφή χαρακτήρα, με συνεργασίες στην Αθήνα και το εξωτερικό, ενώ ο Χριστιανόπουλος επέλεγε να εστιάσει σε καλλιτέχνες της Θεσσαλονίκης, που γνώριζε στενά. Παρά τις διαφορές, οι δύο ομάδες μοιράζονταν κοινές αρχές: αγάπη για την πόλη, τους νέους και την παιδεία. Οι «διασταυρώσεις» αυτές παρουσιάζονται στον δεύτερο όροφο της έκθεσης, όπου ξεχωρίζει και η ενότητα «Το μουσείο που δεν έγινε».
«Και οι δύο ομάδες επεδίωκαν τη δημιουργία μουσείου. Στα χρόνια 1976-1978 συστεγάζονταν στη Στρατηγού Καλλάρη, η Τέχνη στο 3 και η Διαγώνιος στο 5», σημείωσε η κ. Βουτυρά.
Σήμερα, τα έργα της συλλογής της «Τέχνης» ανήκουν στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ, ενώ η συλλογή του Ντίνου Χριστιανόπουλου βρίσκεται στην Κεντρική Βιβλιοθήκη – Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου. Πρόκειται για δύο εμβληματικές συλλογές, αντιπροσωπευτικές της πολιτιστικής ζωής και της πνευματικής δημιουργίας της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης.
Παρών στη συνέντευξη τύπου ήταν και ο δημοσιογράφος Γιάννης Χρυσάφης, ένας από τους υπευθύνους για τη δημιουργία του Συλλόγου Φίλων Τελλόγλειου. «Μία εκδήλωση ή έκθεση στους χώρους του Τελλογλειου δεν είναι μια απλή υπόθεση. Πέρα και πάνω από τη θεματική επιλογή υπάρχει η σύνθεση του εκθεσιακού συνόλου με έργα τέχνης ή ντοκουμέντα που να ανταποκρίνονται όσο πιο δυνατό πληρέστερα στο κύριο θέμα», είπε χαρακτηριστικά. Για τη συγκεκριμένη έκθεση κυκλοφορεί ένας πολυτελέστατος, αναλυτικός κατάλογος 280 σελίδων.
H έκθεση θα διαρκέσει έως τις 10 Φεβρουαρίου 2026.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
