Βρισκόμαστε στο 2015, στην πιο κρίσιμη φάση της δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα και στη χρονιά που επιβάλλονται τα capital controls, όταν αρχίζει τη λειτουργία του στη χώρα ένας επιταχυντής επιχειρηματικότητας, ο οποίος «γεννά» πολλές πρωτοτυπίες στο ελληνικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων: το MIT Enterprise Forum Greece (ΜΙΤEF Greece). Είναι ο μόνος επιταχυντής στην Ελλάδα που συνδέεται με διεθνές πανεπιστήμιο και συνδυάζει τη νοοτροπία και τη φιλοπατρία των ακαδημαϊκών και επιχειρηματιών της ελληνικής Διασποράς με τον παγκόσμιο δίκτυο του περίφημου ΜΙΤ. Από το 2015 έως το 2022, από τον συγκεκριμένο επιταχυντή θα «περάσουν» 250 startups, σε μια εποχή που στο σύνολο της χώρας υπήρχαν λιγότερες από 1000. Οι startups αυτές παρουσίαζαν εντυπωσιακά υψηλά ποσοστά επιβίωσης και δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: ειδίκευση στη βαθιά τεχνολογία και αυξημένους δεσμούς με το εξωτερικό.
Η περίπτωση του MITEF Greece βρέθηκε στο επίκεντρο μελέτης που εκδόθηκε στη σειρά Ελληνική και Ευρωπαϊκή Οικονομία του ΕΛΙΑΜΕΠ, με τίτλο «Διαχέοντας την Καινοτομία: Μελέτη περίπτωσης επιταχυντή του οικοσυστήματος των νεοφυών επιχειρήσεων της Ελλάδας, ενός Διασπορικού έθνους-κράτους». Η μελέτη, που αποτελεί την πρώτη σε βάθος έρευνα πεδίου ενός μεμονωμένου επιταχυντή στην Ελλάδα, υπογράφεται από καταξιωμένους ερευνητές. Χρησιμοποιήθηκε μικτή μεθοδολογία ποιοτικής έρευνας με βάση δείγμα 169 από τις 250 startups, εστιάζοντας σε ουσιαστικά στοιχεία της δραστηριότητάς τους.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η κα Πεπελάση επισημαίνει ότι οι ιδρυτές αυτών των startups είναι ένα μείγμα ανθρώπων που κατοικούσαν μόνιμα στην Ελλάδα, ατόμων που επέστρεψαν στο πλαίσιο του brain gain, Ελλήνων της Διασποράς και ξένων. Επιπλέον, εντυπωσιακό ποσοστό των συγκεκριμένων startups είχαν ή έχουν έδρα στο εξωτερικό, σε συνολικά 20 χώρες. «Το ΜΙΤ έχει το μεγαλύτερο οικοσύστημα επιχειρηματικότητας στον κόσμο και όλη αυτή η γνώση διαχύθηκε κατ’ επιλογή και στην Ελλάδα», παρατηρεί, υπογραμμίζοντας τη σημασία της τεχνογνωσίας και της συνεργασίας.
Όπως λέει, το μοντέλο του MITEF Greece- το οποίο μετεξελίχθηκε το 2023 στο «StartSmart Southeastern Europe»- δεν είναι εύκολο να αναπαραχθεί, αλλά μπορεί να δώσει έμπνευση και κατεύθυνση για την εξάλειψη του κατακερματισμού των οργανισμών και πολιτικών στήριξης του οικοσυστήματος.
Ποια στοιχεία επέτρεψαν στις startups να βρεθούν στην αιχμή της καινοτομίας; «Προτείνουμε ότι αυτό το αποτέλεσμα επιτεύχθηκε ως συνδυασμός παραγόντων: της αφοσίωσης, της υψηλής εξειδίκευσης και της κληρονομιάς μιας κουλτούρας εμπιστοσύνης μεταξύ των Ελλήνων αποφοίτων του ΜΙΤ», εκτιμά η κα Πεπελάση.
Αξιοσημείωτο είναι ότι από τις 169 startups που εξετάστηκαν, μόνο οι 25 δεν ήταν πλέον ενεργές το 2023, γεγονός που πιθανώς σχετίζεται με την επιτυχία τους και την εμπορευματοποίηση των προϊόντων τους μέσω του δικτύου του MITEF Greece.
Η επείγουσα ανάγκη για λεπτομερή γνώση
Όπως επισημαίνουν οι μελετητές, εάν γίνουν αντίστοιχες μελέτες και για άλλους επιταχυντές στην Ελλάδα, θα υπάρξουν ποικίλα οφέλη για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για πιο λεπτομερή γνώση σχετικά με τις startups σε εθνικό επίπεδο, καθώς και για την εφαρμογή ενός αντικειμενικού συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης.
«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα μπορεί να ξεκλειδώσει το πλήρες καινοτομικό δυναμικό της, εάν αναληφθούν περισσότερες πρωτοβουλίες», τονίζουν οι μελετητές.
Αναγνωρίζεται επίσης η αναγκαιότητα δημιουργίας περισσότερων γεφυρών με τη Διασπορά για την ενίσχυση των startup οργανισμών και την προώθηση των startups διεθνώς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
