Υπάρχουν στιγμές που ένας δημόσιος διάλογος μοιάζει να βρίσκει το ιδανικό του μέρος. Η παρουσίαση του βιβλίου «Γιατί αυτοί πέτυχαν: 6 κράτη από τη σκιά στην κορυφή» στην Εθνική Πινακοθήκη, αποτέλεσε μία από αυτές τις σημαντικές στιγμές. Σε έναν χώρο όπου διασώζεται η μνήμη της συλλογικής διαδρομής, συζητήθηκε ένα βιβλίο που αναζητά τα βαθύτερα αίτια της προόδου, όχι μέσα από θεωρίες, αλλά μέσα από πραγματικές ιστορίες έξι χωρών που κατάφεραν να ανατρέψουν τις πιθανότητες.
Στο έργο του, ο Οδυσσέας Αθανασίου, διευθύνων σύμβουλος της LAMDA Development, εξετάζει έξι περιπτώσεις κρατών που σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας άφησαν το δικό τους αποτύπωμα επιτυχίας. Η Βενετία, η Πορτογαλία και η Ολλανδία είναι χώρες που από τον 11ο έως τον 17ο αιώνα έχτισαν εμπορικές δυνάμεις στηριγμένες στη θάλασσα, στο εμπόριο και σε μια κουλτούρα συνεχούς κίνησης. Η Βενετία με τη ναυτική της ισχύ, η Πορτογαλία με την εξωστρεφή εξερεύνηση και η Ολλανδία με τον συνδυασμό επιχειρηματικού πνεύματος και θαλάσσιας τεχνογνωσίας.
Αντίστοιχα, στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας στρέφεται σε τρεις σύγχρονες ιστορίες μεταμόρφωσης: τη Σιγκαπούρη, τη Νότια Κορέα και την Εσθονία. Αυτές οι μικρές χώρες, μέσα σε λίγες δεκαετίες, κατόρθωσαν να αξιοποιήσουν την έλλειψη φυσικών πόρων ως ευκαιρία, να επενδύσουν στο ανθρώπινο δυναμικό τους και να χαράξουν ένα σαφές εθνικό σχέδιο που τις έφερε σε καθεστώς παγκόσμιας αναφοράς. Η Σιγκαπούρη με το άνοιγμά της στις αγορές και την εκπαίδευση, η Κορέα με την τεχνολογική της άνοδο και η Εσθονία με την ψηφιακή της επανάσταση.
Από τις έξι αυτές περιπτώσεις, ο κ. Αθανασίου εντοπίζει επτά κοινές γραμμές προόδου: την προσαρμοστικότητα, τη συστηματική επένδυση στους ανθρώπους, την ανάγνωση της έλλειψης πόρων ως ευκαιρίας, την ισορροπία παράδοσης και καινοτομίας, την αυτογνωσία, τη συνέχεια των θεσμών και τη στοχοπροσήλωση. Όχι μια συνταγή, αλλά μια συλλογή αρχών που επανέρχονται σε κάθε ιστορία επιτυχίας.
Η καθηγήτρια Ιστορίας του ΕΚΠΑ Μαρία Ευθυμίου, προσεγγίζοντας το βιβλίο από τη δική της ιστορική οπτική, επικεντρώθηκε στο ευρύτερο ερώτημα: τι κάνει έναν λαό να πετυχαίνει. Επανέλαβε μερικές από τις καθιερωμένες θέσεις της, οι οποίες έχουν διατυπωθεί στον δημόσιο διάλογο. Ανέφερε ότι ο ελληνικός λαός έχει ιστορικά μια τάση προς εσωτερικούς διχασμούς, που επανεμφανίζονται ακόμη και σε κρίσιμες στιγμές, οδηγώντας συχνά το εθνικό εγχείρημα να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης της συλλογικής προσπάθειας και της συνεργασίας, αλλά δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι η Ελλάδα διαθέτει ισχυρά πλεονεκτήματα και σημαντικές δυνατότητες, με ανθρώπινο δυναμικό υψηλής ποιότητας και εξαιρετικές συνθήκες ζωής.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, από τη σκοπιά της οικονομικής πολιτικής, επισήμανε ότι το βιβλίο δεν είναι ούτε οικονομικό εγχειρίδιο ούτε στενή ιστορική αφήγηση, αλλά μια πιο απαιτητική απόπειρα κατανόησης του πώς διαμορφώνεται η πορεία ενός κράτους μέσα από τις επιλογές του. Υπογράμμισε τον παραλληλισμό ανάμεσα στην εξέλιξη ενός έθνους και τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου: όπως κάθε άνθρωπος ξεκινά με συγκεκριμένες αφετηρίες, έτσι και τα κράτη ξεκινούν με τη γεωγραφία και τους πόρους τους. Αυτό όμως αποτελεί μόνο το σημείο εκκίνησης. Η πραγματική πορεία καθορίζεται από τις αξίες, τους θεσμούς και την κουλτούρα που δημιουργούνται στην πορεία.
Ο κ. Στουρνάρας σε εκτενή αναφορά του έθεσε και το πλαίσιο των σύγχρονων ελληνικών προκλήσεων: την ανάγκη κάλυψης του επενδυτικού κενού, την ενίσχυση της παραγωγικότητας, την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων σε διεθνώς εμπορεύσιμους τομείς. Τόνισε ότι η οικονομική σταθερότητα παραμένει αδιαπραγμάτευτη, με τη συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και τη σταδιακή μείωση του δημόσιου χρέους. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση ως στρατηγικά στοιχήματα για τη χώρα, τα οποία εφόσον συνοδευτούν από συνεπείς μεταρρυθμίσεις, μπορούν να οδηγήσουν την Ελλάδα σε μια νέα εποχή διατηρήσιμης ανάπτυξης και υψηλότερης παραγωγικότητας.
Όταν πήρε τον λόγο ο Οδυσσέας Αθανασίου, επικεντρώθηκε στο κεντρικό μήνυμα του βιβλίου: Τόλμη, ρίσκο, όραμα. Τόνισε ότι μόνο όταν κάποιος έχει τόλμη, αποφασίσει να πάρει ρίσκο και να υπηρετήσει ένα όραμα με πάθος και επιμονή, μπορεί να πετύχει ακόμη και εκείνα που μοιάζουν αδύνατα. Εξήγησε ότι η ιδέα για το βιβλίο γεννήθηκε μεταξύ άλλων πριν από χρόνια, σε ένα ταξίδι στη Σιγκαπούρη, όπου είδε πώς μια μικρή χώρα χωρίς φυσικούς πόρους μπορεί να φτάσει στις κορυφαίες του κόσμου.
Η παρουσίαση στην Εθνική Πινακοθήκη, με συντονίστρια τη δημοσιογράφο Νίκη Λυμπεράκη, ανέδειξε τη σημασία της συζήτησης γύρω από το τι κάνει τις χώρες και τις κοινωνίες να προχωρούν: οι θεσμοί, η συνεργασία, η αυτογνωσία, το όραμα και η επιμονή. Το έργο του Οδυσσέα Αθανασίου φωτίζει το πώς ορισμένες χώρες αξιοποίησαν αυτά τα στοιχεία. Και, όπως φάνηκε και από τις τοποθετήσεις, η συζήτηση αφορά αναπόφευκτα και την Ελλάδα, μια χώρα με προκλήσεις, αλλά και με δυνατότητα να γράψει τις δικές της σελίδες επιτυχίας, όταν το αποφασίζει.
Η παρουσίαση κατέληξε με την υπενθύμιση από τον διοικητή της ΤτΕ ότι, εφόσον η χώρα μας συνεχίσει με συνέπεια τις μεταρρυθμίσεις, έχει τις προϋποθέσεις να περάσει σε μια εποχή υψηλότερης παραγωγικότητας, μεγαλύτερης ανθεκτικότητας και διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
