Η ισχυρή ανάκαμψη του τομέα των Κατασκευών στην Ελλάδα και οι θετικές προοπτικές ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, αλλά με σημαντικές αβεβαιότητες, αποτυπώνονται σε μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Η μελέτη περιλαμβάνει τις «Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές ανάπτυξης των Κατασκευών στην Ελλάδα – 2025».
Κατά την παρουσίαση της μελέτης, τις οποίες διοργάνωσαν το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων – ΤΜΕΔΕ, το Ινστιτούτο ΤΕΕ-ΤΜΕΔΕ και το ΙΟΒΕ, καταγράφηκε η μεγάλη ανάπτυξη του κλάδου των κατασκευών, με υπερδιπλασιασμό της αξίας παραγωγής από το 2020 έως το 2024, φτάνοντας τα 15,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, αναμένονται περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου έως το 2026, με ώθηση από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους. Ωστόσο, οι επενδύσεις, κυρίως σε κατοικίες, επηρεάζονται από την αβεβαιότητα σχετικά με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις και τον πολεοδομικό σχεδιασμό, λόγω της αντισυνταγματικότητας των ευνοϊκών ρυθμίσεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (Ν.Ο.Κ.) από το ΣτΕ και των περιορισμών στην εκτός σχεδίου δόμηση.
Ο ΙΟΒΕ εκτιμά ότι τα έργα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και οι πόροι του ΕΣΠΑ 2021-2027, σε συνδυασμό με ιδιωτικές επενδύσεις, θα κινητοποιήσουν κατά την περίοδο 2025-2026 συνολικά πόρους άνω των 31 δισ. ευρώ. Οι επενδύσεις σε Κατασκευές, κυρίως στις υποδομές, θα ενισχύσουν περαιτέρω το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο αυτή. Επιπλέον, τονίζεται η ανάγκη σύνταξης Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού Υποδομών και Κατασκευών και ο ρόλος που διαδραματίζουν οι προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις.
Ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, Κωνσταντίνος Μακέδος, υπογράμμισε ότι «για 6η συνεχόμενη χρονιά αποτυπώνεται η πολλαπλασιαστική δυναμική που δημιουργεί ο τεχνικός κλάδος στην ελληνική οικονομία.» Κάλεσε να ενισχυθεί αυτή η αναπτυξιακή πορεία και να επιταχυνθεί, ενώ επισήμανε τις κρίσιμες προκλήσεις που προκύπτουν, όπως η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και η ανάγκη ελέγχου και συντήρησης των υποδομών.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, σημείωσε ότι «η μελέτη αποτυπώνει τη δυναμική του τομέα των Κατασκευών μέσω νέων ευκαιριών και προκλήσεων, καθώς και τη γενικότερη ανάκαμψη της οικονομίας.» Σύμφωνα με τη μελέτη, η αξία παραγωγής του κλάδου εκτιμάται ότι έφτασε το 2024 τα 15,7 δισ. ευρώ, υπερδιπλασιασμένη από 7,2 δισ. ευρώ το 2020.
Στον κλάδο το 2024 απασχολούνταν 210 χιλ. εργαζόμενοι, αριθμός που ενισχύθηκε κατά 8,8% από το 2023. Οι δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές το 2023 ανήλθαν σε 4,14 δισ. ευρώ, με προοπτική περαιτέρω αύξησης έως το 2026. Παρά την ανάπτυξη, η κατασκευαστική δραστηριότητα αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως η έλλειψη εργατικού δυναμικού και οι δυσκολίες στη χρηματοδότηση. Οι ανάγκες για τραπεζικό δανεισμό αναμένονται να αυξηθούν, ωστόσο το κόστος χρηματοδότησης είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Η ολοκλήρωση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το 2026 ενδέχεται να δημιουργήσει κενό στην κατασκευαστική δραστηριότητα. Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή και οι νέες τεχνολογίες, όπως το BIM, θα αποτελέσουν κρίσιμες προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητα του τομέα.
Η αναγκαιότητα σύνταξης Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού Υποδομών και Κατασκευών τονίζεται ως βασική κατεύθυνση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ανάπτυξης του κλάδου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
