Η ναυτιλιακή κοινότητα εισέρχεται σε καίρια φάση, καθώς η μείωση εκπομπών και η απανθρακοποίηση δεν αποτελούν πλέον θεωρητική συζήτηση, αλλά επιτακτική ανάγκη. Αυτό καταδεικνύουν τα αποτελέσματα της διεθνούς έρευνας METAVASEA (Ιούνιος-Νοέμβριος 2024), που συντονίζεται από τη HELMEPA με τη στήριξη του Lloyd’s Register Foundation. Από τις 898 απαντήσεις ναυτιλιακών εταιρειών, ναυτικών, λιμανιών, προμηθευτών και πολιτών προκύπτει εικόνα ανομοιογενούς προόδου, αλλά και ισχυρής προθυμίας για δράση στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του ΙΜΟ για μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Ενδεικτικό είναι πως οι πολίτες υπερεκτιμούν τον ρόλο της ναυτιλίας στις παγκόσμιες εκπομπές -τοποθετώντας τον στο 50-70%- ενώ στην πραγματικότητα δεν ξεπερνά το 3%. Η στρατηγική ευθυγράμμιση με τους κανονισμούς του ΙΜΟ για το κλίμα προχωρά αν και με ανομοιόμορφο ρυθμό, με το 74% των ερωτηθέντων να δηλώνει ότι οι εταιρείες τους έχουν ήδη ευθυγραμμιστεί ή έχουν προγραμματίσει να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους μηδενικών εκπομπών του ΙΜΟ. Η τεχνολογική ανωριμότητα, το υψηλό κόστος, η συμβατότητα με τα πλοία και η κανονιστική πολυπλοκότητα αποτελούν τα βασικά εμπόδια για την ευρύτερη υιοθέτηση τεχνολογικών αναβαθμίσεων. Σύμφωνα με την έρευνα, η κόπωση, που οφείλεται σε κανονιστικές πιέσεις και αυξημένο φόρτο εργασίας, αναδείχθηκε ως το σημαντικότερο ζήτημα ασφάλειας από το 70% των ερωτηθέντων ναυτικών. Ακολουθούν η ανεπαρκής εκπαίδευση (27%) και η έλλειψη εξοικείωσης με νέα καύσιμα (26%). Σημαντικά κενά στην εκπαίδευση εντοπίζονται, καθώς το 64% των ναυτικών δεν έλαβε καμία εκπαίδευση σχετική με την απανθρακοποίηση τα τελευταία δύο χρόνια. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου METAVASEA, που υιοθετεί μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή στρατηγικής σημασίας λόγω της πυκνής ναυτιλιακής κίνησης και των λιμενικών δραστηριοτήτων.
