Η Ελβετία διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό πυρηνικών καταφυγίων ανά κάτοικο παγκοσμίως, προβάλλοντας την πολιτική προστασία της. Με σχεδόν 9 εκατομμύρια κατοίκους, η Ελβετία διακρίνεται για το κορυφαίο ποσοστό καταφυγίων ανά κάτοικο σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χώρα διαθέτει τόσα καταφύγια ώστε να μπορεί να στεγάσει κάθε κάτοικο σε περίπτωση κρίσης. Αυτή η στρατηγική πολιτικής προστασίας έχει εμπνεύσει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σουηδία και η Φινλανδία, που αναπτύσσουν αντίστοιχες υποδομές σε μεγάλες πόλεις τους.
### Το καταφύγιο Sonnenberg: Από καταφύγιο σε μουσείο
Σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian, το πυρηνικό καταφύγιο Sonnenberg στη Λουκέρνη, που κατασκευάστηκε το 1971, είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, με αρχική χωρητικότητα 20.000 ατόμων. Ωστόσο, το 2002, η χωρητικότητα μειώθηκε στις 2.000 για λόγους αποδοτικότητας και κόστους. Σήμερα, λειτουργεί κυρίως ως μουσείο, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ευρώπη μέσω οργανωμένων ξεναγήσεων από την ομάδα Unterirdisch Überleben.
### Μετά την εισβολή στην Ουκρανία
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 υπήρξε καταλύτης για την αναθεώρηση της στάσης του κοινού σχετικά με την πολιτική προστασία. Όπως παραδέχεται ο Daniel Jordi, διευθυντής της ελβετικής πολιτικής προστασίας, τα καταφύγια θεωρούνταν προηγουμένως περιττά, αλλά αυτή η αντίληψη έχει αλλάξει ριζικά. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Silvia Berger από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης, αυτή η αλλαγή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης μεταμόρφωσης στην κοινή γνώμη.
### Νομοθετική παράδοση και αρχιτεκτονική υποδομή
Από το 1963, η ελβετική νομοθεσία απαιτεί από κάθε νέο κτίριο κατοικιών να περιλαμβάνει καταφύγιο ή να συνεισφέρει οικονομικά στη συντήρηση κοντινών δημόσιων καταφυγίων. Έτσι, σήμερα υπάρχουν περίπου 370.000 καταφύγια, σχεδιασμένα να φιλοξενούν πολίτες για διάστημα από λίγες ώρες έως δύο εβδομάδες. Τα συστήματα εξαερισμού τους είναι ικανά να αντιμετωπίσουν ραδιενεργή σκόνη και χημικά ή βιολογικά όπλα.
### Η χρήση των καταφυγίων
Σε καιρούς ειρήνης, τα περισσότερα καταφύγια χρησιμοποιούνται καθημερινά ως αποθήκες ή χώρους ψυχαγωγίας. Σημαντική είναι και η λειτουργία των κέντρων διοίκησης, σχεδιασμένων για το προσωπικό έκτακτης ανάγκης. Αυτός ήταν ο στόχος μας, εξηγεί ο Jordi: Ένα σύστημα με καθημερινή χρήση που μπορεί να μετατραπεί άμεσα σε προστατευμένο χώρο σε περίπτωση ανάγκης.
### Η καθημερινή εμπειρία των πολιτών
Πολλοί Ελβετοί, όπως η συγγραφέας του άρθρου, ανακάλυψαν το καταφύγιο του κτιρίου τους μόνο μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Σημαντικό είναι ότι οι περισσότεροι Ελβετοί γνωρίζουν ότι τα καταφύγια μπορούν να ετοιμαστούν γρήγορα σε περίπτωση ανάγκης, καθώς η νομοθεσία απαιτεί να είναι έτοιμα σε λιγότερο από πέντε ημέρες.
### Η ελβετική προνοητικότητα ως ευρωπαϊκό πρότυπο
Ενώ άλλες χώρες κάνουν τα πρώτα βήματα για την αναβίωση της πολιτικής προστασίας, η Ελβετία αποδεικνύεται εκ νέου πρωτοπόρος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, επηρεασμένη από τα ελβετικά και σκανδιναβικά πρότυπα, αρχίζει να ενθαρρύνει τους πολίτες να διατηρούν εφεδρικά αποθέματα για τουλάχιστον 72 ώρες.
### Σε μία Ευρώπη σε κρίση
Η εμπειρία της Ελβετίας δείχνει ότι η πολιτική προστασία είναι ένα απαραίτητο στοιχείο της σύγχρονης ζωής. Τα καταφύγια αποτελούν ζωντανές υποδομές, ενσωματωμένες στη ζωή των πολιτών, και καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει νέες γεωπολιτικές προκλήσεις, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναλογιστούμε την ελβετική προσέγγιση στην πολιτική προστασία.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
