Η ανάγκη εξεύρεσης βέλτιστων λύσεων στη λειτουργία των αεροδρομίων και λιμανιών της χώρας ώστε αυτά να προσφέρουν στους ταξιδιώτες/τουρίστες μια ξεχωριστή εμπειρία, αποτέλεσε το κύριο θέμα συζήτησης του πάνελ που φιλοξενήθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου «Ανασχεδιάζοντας τον τουρισμό το 2025», με συμμετέχοντες τους Σάββα Καραγιάννη, επικεφαλής Εταιρικής Επικοινωνίας της Fraport Greece, Πάνο Νικολαΐδη, Chief Ground Operations Officer της AEGEAN, Διονύση Θεοδωράτο, πρόεδρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγών Ναυτιλίας και Αλέξανδρο Θάνο, εντεταλμένο σύμβουλο του ΣΕΤΕ. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο δημοσιογράφος της Καθημερινής, Ηλίας Μπέλλος.
Η κατάσταση των λιμένων κυριάρχησε στη συζήτηση. Όπως σημείωσε ο Διονύσης Θεοδωράτος, μεγάλο μέρος των ελληνικών λιμανιών έχει κατασκευαστεί πριν από 40 ή και 60 χρόνια, με τεχνικές προδιαγραφές που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης ακτοπλοΐας. Πολλά νησιά, περίπου 90 χωρίς αεροδρόμιο, στηρίζονται αποκλειστικά στα λιμάνια τους για να εξυπηρετήσουν κατοίκους και επισκέπτες, όμως οι υποδομές συχνά είναι ελλιπείς. Ο κ. Θεοδωράτος εξήγησε ότι οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, σε αντίθεση με τις αεροπορικές, υποχρεώνονται να υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση ότι το λιμάνι είναι κατάλληλο για προσέγγιση, αναλαμβάνοντας οι ίδιοι την ευθύνη για την κατάσταση της υποδομής. Τόνισε επίσης, ότι τα λιμενικά ταμεία εισπράττουν σημαντικά έσοδα, περίπου 30 εκατ. ευρώ ετησίως, από τα τέλη επιβατών και άλλα 15 εκατ. από τις εταιρείες, χρήματα που «θα έπρεπε να είναι ανταποδοτικά» και να επενδύονται συστηματικά σε έργα αναβάθμισης. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι νέα λιμάνια δεν κατασκευάζονται και οι βελτιώσεις περιορίζονται σε αποσπασματικές παρεμβάσεις.
Στόχος: Η ξεχωριστή εμπειρία για τον ταξιδιώτη
Η κατάσταση των λιμένων, όπως ανέφερε ο κ. Θεοδωράτος, υποβαθμίζει την εμπειρία του επιβάτη. «Η υπηρεσία που απολαμβάνει ο επισκέπτης στα λιμάνια είναι ανύπαρκτη σε σχέση με αυτήν που απολαμβάνει στο πλοίο», σημείωσε, περιγράφοντας μια πραγματικότητα όπου οι υποδομές δεν προσφέρουν τις απαιτούμενες συνθήκες ασφάλειας και ποιότητας. Παρόμοια προβλήματα παρατηρούνται και στα αεροδρόμια, όπως επεσήμανε ο Πάνος Νικολαΐδης της AEGEAN. Η Ευρώπη καταγράφει αύξηση των αεροπορικών κινήσεων, αλλά η εναέρια κυκλοφορία εξακολουθεί να λειτουργεί με χωρητικότητα στο 80% σε σχέση με την περίοδο πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Ελλάδα, και ειδικά η Αθήνα, είδε μείωση 25% στις κινήσεις, ενώ τις ώρες αιχμής οι καθυστερήσεις έφταναν τα 30-40 λεπτά.
Ανάγκη επενδύσεων στην αεροναυτιλία
Ο κ. Νικολαΐδης υπογράμμισε ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα αεροδρόμια, αλλά και την αεροναυτιλία: «Χρειάζονται επενδύσεις τόσο στο ανθρώπινο δυναμικό όσο και στα συστήματα», είπε και τόνισε πως οι καθυστερήσεις επηρεάζουν άμεσα όχι μόνο το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, αλλά και τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας. Ο Σάββας Καραγιάννης ανέφερε ότι η Fraport επενδύει συστηματικά σε υποδομές και ασφάλεια, με αγορά νέων πυροσβεστικών οχημάτων και διαρκείς ασκήσεις ετοιμότητας, με στόχο να προσφέρει «μια ταξιδιωτική εμπειρία καλύτερη από αυτή που έχει στο μυαλό του ο ταξιδιώτης». Παράλληλα, όμως, τόνισε ότι η εμπειρία δεν πρέπει να σταματά στην έξοδο του αεροδρομίου, γι’ αυτό και απαιτούνται σύγχρονες υποδομές και στις μεταφορές και στις υπηρεσίες του εκάστοτε προορισμού.
Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Σημαντικό μέρος της συζήτησης επικεντρώθηκε στις ευθύνες των περιφερειών και των δήμων, οι οποίοι συχνά έχουν την αρμοδιότητα σχεδιασμού, μελετών και παρακολούθησης έργων σε λιμάνια και μικρά αεροδρόμια. Ο Αλέξανδρος Θάνος υπογράμμισε την ανάγκη άμεσης ενεργοποίησης του στρατηγικού σχεδιασμού της τοπικής διακυβέρνησης και αξιοποίησης του ΕΣΠΑ για συνοδά έργα που θα ενισχύσουν την τουριστική ανάπτυξη. Επισήμανε, ωστόσο, ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι πόροι αλλά και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού σε κρίσιμες θέσεις. Τα έργα που περιγράφονται στο Σχέδιο «Ελληνικός Τουρισμός 2020-2030» είναι ήδη χαρτογραφημένα, όμως απαιτούν στελέχωση, διαδικασίες και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Η αξιοποίηση των τελών
Στο πεδίο των αεροδρομίων, ο κ. Νικολαΐδης επεσήμανε την ανάγκη τα τέλη να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της αεροναυτιλίας, ενώ σημείωσε ότι ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση των 22 κρατικών αεροδρομίων βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο Καραγιάννης αναφέρθηκε ειδικά στο νέο ραντάρ των Χανίων, το οποίο, όπως είπε, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2026. Στον τομέα της ακτοπλοΐας, ο κ. Θεοδωράτος υποστήριξε ότι τα τέλη πρέπει να επιστρέφουν στην αναβάθμιση των υποδομών και ότι η επόμενη μέρα απαιτεί πιο «πράσινες» επενδύσεις, τόσο στα καύσιμα όσο και στα πλοία. Παράλληλα, ζήτησε ενεργό ρόλο και των χρηστών (πλοιάρχων και εταιρειών) στον σχεδιασμό των λιμανιών.
Αερομεταφορές και ακτοπλοΐα: στρατηγικοί σύμμαχοι
Πέρα από τις επιμέρους προκλήσεις, όλοι οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι τα αεροδρόμια και τα λιμάνια αποτελούν κρίσιμες υποδομές που πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά. «Περισσότερες και καλύτερες υποδομές σημαίνουν καλύτερη εμπειρία για τον επιβάτη», υπογράμμισε ο κ. Νικολαΐδης, ενώ ο κ. Καραγιάννης χαρακτήρισε το τουριστικό προϊόν «πολυπαραγωγική εξίσωση» όπου κάθε κρίκος, από τη μετακίνηση έως τη διαμονή, πρέπει να λειτουργεί απρόσκοπτα.
Ο Αλέξανδρος Θάνος έκλεισε τη συζήτηση επισημαίνοντας ότι ο τουρισμός έχει ήδη φέρει τη χώρα σε επίπεδα επισκεψιμότητας της τάξης των 40 εκατ. αφίξεων (με την προσθήκη και της κρουαζιέρας). Αυτό που χρειάζεται πλέον είναι να δούμε τις υποδομές ως μοχλό ανάπτυξης και όχι ως τροχοπέδη: από τα αεροδρόμια και τα λιμάνια έως τις τοπικές υπηρεσίες και το ανθρώπινο δυναμικό. «Η ανάπτυξη μιας χώρας φαίνεται από τα αεροδρόμια και τα λιμάνια της», είπε και σημείωσε χαρακτηριστικά: «Μας ταιριάζει η τουριστική δραστηριότητα».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
