Από ένα ακατέργαστο κομμάτι πηλού, με επιδέξιες κινήσεις χεριών και αστείρευτη δημιουργικότητα, γεννιούνται έργα τέχνης που συντηρούν και συνεχίζουν το ταξίδι της κεραμικής στον χρόνο. Η κεραμική στην Ελλάδα δεν είναι απλώς μια τέχνη, είναι ένας ζωντανός πολιτιστικός οργανισμός, μια συνεχής αλυσίδα που ξεκινά από τα αρχαία εργαστήρια της Αττικής και φτάνει μέχρι τα σύγχρονα μικρά στούντιο των δημιουργών. Στο Μαρούσι, που για δεκαετίες αποτέλεσε την «κεραμούπολη» της χώρας, το Κέντρο Κεραμικής συνεχίζει να γράφει ιστορία, συχνά κόντρα στις δυσκολίες.
Η λεωφόρος Κηφισίας στο ύψος του Αμαρουσίου υπήρξε αγκαλιασμένη από μικρά εργαστήρια και σημεία πώλησης προϊόντων κεραμικής. Τα παραδοσιακά κανατάδικα, η ταυτότητα αυτού του τόπου, έχουν δώσει τη θέση τους σε σύγχρονα κτίρια μεγάλων εταιριών. Το κτήριο του ελληνικού Κέντρου Κεραμικής αποτελεί το μοναδικό σημείο σύνδεσης του χθες και του σήμερα.
Το Κέντρο Κεραμικής είναι η ζωντανή ιστορία του Αμαρουσίου
Ο πρόεδρος του συνεταιρισμού αγγειοπλαστών, κεραμιστών Αμαρουσίου, Νίκος Βαλλάτος, μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αφηγείται την ιστορία του Κέντρου Κεραμικής που παλεύει να διατηρήσει την ύπαρξή του. Στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο χώρος όπου σήμερα λειτουργεί το Κέντρο ήταν σχολείο τεχνών για τα ορφανά της εποχής. «Συνάντησα ανθρώπους που είχαν περάσει σαν εκπαιδευόμενοι και μου μετέφεραν την εμπειρία τους για εκείνη την περίοδο, η συγκίνησή τους που βρέθηκαν ξανά στο χώρο που τους φιλοξένησε ήταν μεγάλη», εξηγεί.
Μετά την εγκατάλειψη του χώρου, οι Σιφνιοί αγγειοπλάστες τον ανέστησαν, σημειώνει ο κ. Βαλλάτος. «Βρήκαν εδώ χώμα και νερό ιδανικό και δημιούργησαν εργαστήρια που τροφοδοτούσαν όλη τη Μεσόγειο. Το 1970 ίδρυσαν τον Συνεταιρισμό και το παλιό εγκαταλελειμμένο κτίριο έγινε πωλητήριο και εκθεσιακός χώρος. Το Μαρούσι ήταν μια κεραμούπολη γεμάτη εργαστήρια κεραμικής». Οι αγγειοπλάστες από τις Κυκλάδες είχαν αναπτύξει μια μεγάλη παραγωγή με χρηστικά κεραμικά.
Η Πανελλήνια Έκθεση Κεραμικής, που μεταφέρθηκε στο Μαρούσι, έγινε θεσμός. «Ήταν γεγονός για όλη τη χώρα», σημειώνει ο πρόεδρος, «ο χώρος έσφυζε από ζωή, αλλά το 2011, ο συνεταιρισμός κινδύνεψε να κλείσει λόγω χρεών. Η νέα διοίκηση κράτησε το Κέντρο ανοιχτό, μετατρέποντάς το σε μεγάλο πολιτιστικό κύτταρο, με παιδικά εργαστήρια και πολιτιστικές εκδηλώσεις».
Από την ψηφιακή εξάντληση στη δημιουργικότητα του πηλού – Η διαδρομή μιας σύγχρονης κεραμίστριας
Η πορεία της Ευφροσύνης Τόλια είναι χαρακτηριστική της νέας γενιάς δημιουργών που αναζητούν διέξοδο από την ψηφιακή εξάντληση. Έπειτα από 25 χρόνια ως γραφίστρια στο χώρο του marketing, ένιωσε ότι είχε χάσει τη δημιουργικότητά της. «Ήθελα να επιστρέψω σε κάτι πηγαίο», αναφέρει η κα Τόλια.
Ο πρόεδρος του Κέντρου Κεραμικής κ. Βαλλάτος, υπενθυμίζει ότι η κεραμική υπήρξε για χιλιετίες η «βιομηχανία» που άλλαξε τον κόσμο. Παρά την τεράστια ελληνική παράδοση, ο κλάδος διανύει μια κρίσιμη περίοδο. «Δεν υπάρχουν σχολές κεραμικής. Οι μεγάλοι κεραμίστες γερνούν και δεν υπάρχουν αντικαταστάτες», επισημαίνει.
Η Σταυρούλα Τατόγλου μεταδίδει την τέχνη σε παιδιά και ενήλικες. «Η πορεία μου στην αγγειοπλαστική ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία. Η ζωή του αγγειοπλάστη ήταν τότε πολύ δύσκολη», θυμάται.
Η ελληνική κεραμική είναι ο κρίκος που ενώνει την παράδοση με το μέλλον. Οι άνθρωποι που υπηρετούν την κεραμική χρειάζονται ουσιαστική στήριξη για να μην σβήσει η τέχνη που εδώ και χιλιάδες χρόνια μας δίνει σχήμα, χρώμα και πολιτιστική ταυτότητα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
