Κυκλοφορούν 285,6 εκατομμύρια μηχανοκίνητα οχήματα σήμερα στους δρόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και από αυτά, 6,5 εκατομμύρια φτάνουν κάθε χρόνο στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τις θέσεις του σχετικά με τους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για τον κύκλο ζωής των οχημάτων από το σχεδιασμό έως την τελική τους επεξεργασία.
Τα προταθέντα μέτρα, τα οποία απέσπασαν πλειοψηφία 431 ευρωβουλευτών υπέρ, έναντι 145 κατά και 76 αποχών, αποσκοπούν στην τόνωση της μετάβασης του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας σε μια κυκλική οικονομία. Μια νομοθεσία-σταθμός που καθιστά πλέον υποχρεωτική την απόσυρση και ανακύκλωση των παλαιών αυτοκινήτων. Στόχος η μείωση ρύπων αλλά και η αξιοποίηση πολύτιμων υλικών που διαφορετικά θα κατέληγαν στα σκουπίδια. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ με τηλεοπτικό οδοιπορικό σε μεγάλα κέντρα απόσυρσης-ανακύκλωσης στην Αθήνα ερευνά τις αλλαγές που θα φέρει ο κανονισμός στους Έλληνες αυτοκινητιστές και στο χάρτη παλαιών και νέων αυτοκινήτων.
Βελτιωμένος σχεδιασμός οχημάτων και χρήση ανακυκλωμένων υλικών
Τα νέα οχήματα θα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να είναι δυνατή η εύκολη αφαίρεση όσο το δυνατόν περισσότερων εξαρτημάτων και κατασκευαστικών στοιχείων από εγκεκριμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας, με σκοπό την αντικατάσταση, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, την ανακατασκευή ή την ανακαίνισή τους, όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό.
Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν, εντός έξι ετών από την έναρξη ισχύος των κανόνων, το πλαστικό που χρησιμοποιείται σε κάθε νέο τύπο οχήματος να περιέχει τουλάχιστον το 20% ανακυκλωμένου υλικού. Θέλουν επίσης οι κατασκευαστές να επιτύχουν τον στόχο του 25% τουλάχιστον εντός 10 ετών, εάν διατίθεται αρκετό ανακυκλωμένο πλαστικό σε φυσιολογικές τιμές. Ζητούν επίσης από την Επιτροπή να θεσπίσει στόχους για τον ανακυκλωμένο χάλυβα και το αλουμίνιο και τα κράματά τους, μετά από σχετική μελέτη.
Αυστηρότεροι κανόνες για τη διαχείριση του τέλους του κύκλου ζωής και την εξαγωγή μεταχειρισμένων οχημάτων
Τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος των νέων κανόνων, στους κατασκευαστές θα επιβληθεί η λεγόμενη διευρυμένη ευθύνη παραγωγού, δηλαδή θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των οχημάτων που έχουν φτάσει στο στάδιο του τέλους του κύκλου ζωής τους. Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν καλύτερη διάκριση μεταξύ μεταχειρισμένων οχημάτων και οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Με απαγόρευση εξαγωγής για όσα θεωρούνται πως ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία.
Στην Ελλάδα ο γηραιότερος στόλος
Η Ελλάδα με τον πιο γερασμένο στόλο αυτοκινήτων στην Ευρώπη – ηλικία πάνω από 17 χρόνια τα αυτοκίνητα στη χώρα μας – θα βρεθεί στο επίκεντρο μιας νέας πραγματικότητας. Από πότε όμως θα αρχίσει να εφαρμόζεται;
«Ευελπιστούμε ότι θα εκδοθεί γύρω στον Απρίλιο με Μάιο του 2026. Ο κανονισμός είναι άμεσα εφαρμόσιμος σε όλα τα κράτη-μέλη,» τονίζει. «Δεν είναι σαν την οδηγία που μπορεί να γίνουν κάποιες εφαρμογές ανάλογα με το κράτος. Και αυτός ο κανονισμός ορίζει πάρα πολλές λεπτομέρειες, τόσο όσο αφορά την ανακύκλωση αυτοκινήτων, όσο αφορά το χαρακτηρισμό των αυτοκινήτων σε οχήματα τέλους κύκλου ζωής ή οχήματα μεταχειρισμένα, στο χαρακτηρισμό των ανταλλακτικών και όλα αυτά.»
Τον ρωτάμε πόσα αυτοκίνητα στην Ελλάδα οδηγούνται στην ανακύκλωση κάθε χρόνο. «Αυτή τη στιγμή τρέχουμε, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τον όρο, γύρω στις 60.000 αυτοκίνητα το χρόνο. Εκεί έχει σταθεροποιηθεί κάπως το νούμερο από 58.000 έως 62.000-63.000. Εκεί είναι το νούμερο αυτή τη στιγμή.»
Αλλαγές στο εμπόριο ανταλλακτικών
Σημαντικές αλλαγές πρόκειται να φέρει ο κανονισμός και στο εμπόριο των ανταλλακτικών. «Τα μεταχειρισμένα ανταλλακτικά, δηλαδή τα ανταλλακτικά τα οποία θα προκύπτουν από τα οχήματα τέλους κύκλου ζωής, θα είναι πολύ πιο βατά και πολύ πιο προκαθορισμένο το με ποιους όρους και πώς μπορούν να διατεθούν στην αγορά. Θα αποχαρακτηρίζονται από απόβλητα σε προϊόντα με πολύ πιο σαφή τρόπο.»
Βαρύ φορτίο για Έλληνες οδηγούς
Για τους οδηγούς στην Ελλάδα το ζήτημα είναι οικονομικό. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού στηρίζεται σε φτηνά και παλιά αυτοκίνητα για τις καθημερινές μετακινήσεις. Ενώ πάρα πολλά επαγγέλματα, κυρίως μικρά συνεργεία και έμποροι παλαιών αυτοκινήτων, εξαρτώνται από καλοσυντηρημένα αυτοκίνητα. Χωρίς γενναία μέτρα ενίσχυσης, υπάρχει ο κίνδυνος η μετάβαση να γίνει άδικη και να αφήσει εκτός τους πιο ευάλωτους. Μια άποψη που υπογραμμίζουν οι ίδιοι επαγγελματίες του χώρου.
Επισκεφτήκαμε μια μεγάλη εταιρεία ανακύκλωσης στην Παιανία. «Εδώ η απόσυρση όπως την ξέρετε πολύ στην Ελλάδα, μας δίνει τη δυνατότητα να είμαστε πολύ κοντά με τον μέσο Έλληνα ο οποίος είναι κάτοχος ενός παλαιού αυτοκινήτου. Βλέπουμε λοιπόν καθημερινά τη στεναχώρια στο πρόσωπο των ανθρώπων που μας φέρουν τέτοια αυτοκίνητα.»
Η επιτυχία του νέου κανονισμού θα εξαρτηθεί από την ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για καθαρό περιβάλλον και στη στήριξη επαγγελμάτων και πολιτών που θα επηρεαστούν. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η νέα εποχή για την αυτοκίνηση στην Ευρώπη ξεκινά τώρα και στην Ελλάδα οι δρόμοι αλλάζουν μαζί με τη ζωή χιλιάδων οδηγών και επαγγελματιών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
