Πέρα από τους επιστημονικούς ορισμούς και με πρόθεση την προσέγγιση της πραγματικότητας, η φάση της αποκατάστασης μετά από μια φυσική καταστροφή ξεκινά από λίγες ώρες έως και λίγες ημέρες μετά την έλευση του καταστροφικού συμβάντος και μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια μετά από αυτό. Η αποκατάσταση μετά από μια φυσική καταστροφή περιλαμβάνει την επαναφορά τουλάχιστον των υποδομών, του κτιριακού αποθέματος, της λειτουργίας των επιχειρήσεων, του φυσικού περιβάλλοντος στην κατάσταση που βρισκόταν πριν την καταστροφή.
Στην Ελλάδα, ο όρος «αποκατάσταση» ειδικά σε ότι έχει να κάνει με την δράση του δημοσίου τομέα, συνδέθηκε από τους σεισμούς της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 με τη λειτουργία υπηρεσίας που ξεκίνησε ως Υπηρεσία Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων (ΥΑΣ) και μετασχηματίστηκε σε Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ). Η κύρια αρμοδιότητα της ήταν και παραμένει η παροχή αποζημιώσεων για την επισκευή και την ανακατασκευή πάσης φύσεων κτιρίων μετά από μία φυσική καταστροφή. Ταυτόχρονα, ως αποτέλεσμα του κλιματικού κρίσης, προστέθηκε στον διοικητικό μηχανισμό, από το 2020 και μετά, νέος φορέας ο οποίος έχει ως κύρια αρμοδιότητα την παροχή επιχορηγήσεων σε επιχειρήσεις, αγροτικές επιχειρήσεις και υπό προϋποθέσεις σε αγρότες για αποζημιώσεις λόγω φυσικών καταστροφών.
Με μια εξόχως μεταρρυθμιστική κίνηση, οι δύο υπηρεσίες ενσωματώθηκαν τον Ιούλιο του 2023 σε μια νέα Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, που ονομάζεται Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής. Ο μετασχηματισμός αυτός επιτάχυνε την ομογενοποίηση διαδικασιών και αντιλήψεων στο εσωτερικό της νέας Γενικής Γραμματείας, καθώς και ευρύτερα στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η σκοπιμότητα της μεταρρύθμισης έγινε απολύτως κατανοητή με τις πυρκαγιές του 2023, αλλά κυρίως με τις πλημμύρες στην Περιφέρεια της Θεσσαλίας. Ο εν λόγω μετασχηματισμός λειτούργησε καταλυτικά επιταχύνοντας την ομογενοποίηση διαδικασιών, αλλά και αντιλήψεων, στο έργο της αποκατάστασης.
Τι μπορεί να περιμένει κάποιος που έχει την ατυχία να πληγεί από μία φυσική καταστροφή; Μπορεί να περιμένει άμεση απόκριση και καταγραφή των ζημιών μέσω επιτόπιων ελέγχων και αυτοψιών από εξειδικευμένες ομάδες, καθώς και οικονομική βοήθεια για την επισκευή του κατεστραμμένου σπιτιού ή επιχείρησης. Αυτά προϋποθέτουν την αλληλεπίδραση των πληγέντων με την τοπική αυτοδιοίκηση και τη Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής.
Ολοκληρώνοντας, τονίζω την προσήλωσή μας στον διαρκή εκσυγχρονισμό του συστήματος αποκατάστασης και της κρατικής αρωγής, λαμβάνοντας υπόψη την κλιματική κρίση και τις εξελίξεις στην οικιστική και οικονομική ανάπτυξη, καθώς οι φυσικές καταστροφές γίνονται όλο και πιο συχνές και οικονομικά επαχθείς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
