Η τολμηρή σύγχρονη όπερα δωματίου «Κασσάνδρα», του διακεκριμένου Αργεντινού συνθέτη Πάβλο Ορτίς σε κείμενο του σπουδαίου Ουρουγουανού δραματουργού Σέρχιο Μπλάνκο, επιστρέφει στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ μετά από έναν εξαιρετικά επιτυχημένο κύκλο παραστάσεων σε Μπουένος Άιρες, Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη, που συνυπογράφει τη σκηνοθεσία μαζί με την ελληνικής καταγωγής Ντιάνα Θεοχαρίδη, για τις προκλήσεις και τις ιδιαιτερότητες της συμπαραγωγής αυτής της Εναλλακτικής Σκηνής με το Κέντρο Πειραματισμού του Θεάτρου Κολόν του Μπουένος Άιρες.
Στον οπερατικό μονόλογό της, η Κασσάνδρα, η πασίγνωστη ηρωίδα από την Τροία μεταμορφώνεται σε σύγχρονη διεμφυλική μετανάστρια, που αφηγείται με σπασμένα αγγλικά την ιστορία της για τη μοναξιά, την απομόνωση και την επιθυμία για κατανόηση. Ο Αλέξανδρος Ευκλείδης τόνισε ότι έχει «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» ότι το εν λόγω έργο προέρχεται από δύο χώρες του «Παγκόσμιου Νότου», την Αργεντινή και την Ελλάδα.
Όπως επεσήμανε, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε ήταν εκείνη της εύρεσης της κατάλληλης πρωταγωνίστριας, η οποία βρέθηκε στο πρόσωπο της διεμφυλικής σοπράνο Μαρίας Καστίγιο ντε Λίμα, γνωστής για την πρωτοποριακή της πορεία στον χώρο της όπερας. Η «Κασσάνδρα» θα παρουσιαστεί για δύο παραστάσεις, στις 4 και 5 Οκτωβρίου 2025, στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, με τη συμμετοχή μουσικών του Ergon Ensemble υπό τη μουσική διεύθυνση της Φαίδρας Γιαννέλου.
Η τρανς ταυτότητα της Κασσάνδρας του Μπλάνκο του δίνει την ευκαιρία μίας εναλλακτικής ανάγνωσης του τρωικού πολέμου, βασισμένης στο σεξ και τη βία, ως δύο αλληλοσυμπληρούμενες διαδικασίες με ιστορικές, αν όχι οντολογικές, προεκτάσεις.
Η παράσταση θα αναδείξει την επαναστατική φύση της σύγχρονης τέχνης μέσα από τον μύθο της Κασσάνδρας, συνδέοντας το παρελθόν με τις σύγχρονες κοινωνικές διεκδικήσεις.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Αλέξανδρου Ευκλείδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:
ΕΡ: Πώς προέκυψε η «Κασσάνδρα» στην Εναλλακτική Σκηνή;
ΑΠ: Η ιδέα για τη συνεργασία αυτή ανήκει στην τότε ομόλογό μου, καλλιτεχνική διευθύντρια του CETC της περίφημης Όπερας Κολόν του Μπουένος ‘Αιρες, Ντιάνα Θεοχαρίδη. Η ελληνικής καταγωγής αργεντινή χορογράφος και σκηνοθέτης με είχε προσεγγίσει το 2020, την εποχή που ήμουν καλλιτεχνικός διευθυντής της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, και είχαμε αρχίσει να συζητάμε την προοπτική μιας συνεργασίας. Το 2023 η Ντιάνα μου πρότεινε έναν θεατρικό μονόλογο του Γαλλο-Ουρουγουάνου συγγραφέα Σέρχιο Μπλάνκο, την «Κασσάνδρα». Το έργο αυτό γράφτηκε το 2008 στην Αθήνα και ήταν η αυθόρμητη αντίδραση του συγγραφέα στην επαφή του με τις τρανς μετανάστριες σεξεργάτριες της Ομόνοιας. Η ιστορία του Τρωικού Πολέμου, αλλά και της Τροίας πριν την πολιορκία της, λέγεται ξανά μέσα από τα μάτια μιας Κασσάνδρας που μεγαλώνει ως ένα queer αγόρι.
ΕΡ: Ποια ήταν η βασική πρόκληση που αντιμετωπίσατε, φέρνοντας στη σκηνή το συγκεκριμένο έργο;
ΑΠ: Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η εύρεση της κατάλληλης πρωταγωνίστριας. Για πολλά χρόνια, τους ρόλους των τρανς ατόμων στις παραστατικές έπαιζαν (και εν πολλοίς ακόμη παίζουν) cis άτομα. Στον κόσμο της όπερας υπάρχει μια μακρά σχέση με τη φωνητική υπέρβαση των έμφυλων ταυτοτήτων. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα τα τρανς άτομα που διαθέτουν την εκπαίδευση του τραγουδιστή της όπερας είναι ελάχιστα.
Στην Εναλλακτική Σκηνή είχαμε την προηγούμενη εμπειρία από το μικρό σκάνδαλο που προέκυψε με την πρωταγωνίστρια της «Στρέλλας» στην οπερατική της διασκευή από τον Μιχάλη Παρασκάκη. Ξέραμε πως στην «Κασσάνδρα» (ένα έργο με ακόμη μεγαλύτερες φωνητικές δυσκολίες) η πρωταγωνίστρια έπρεπε να είναι μια τρανς τραγουδίστρια.
ΕΡ: Αυτή τη σεζόν, η Κασσάνδρα επιστρέφει. Με τι στόχο αυτή τη φορά;
ΑΠ: Δεν υπάρχει κάτι πραγματικά νέο στην επανάληψη για δύο παραστάσεις της παραγωγής. Καθώς υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από θέατρα και φεστιβάλ στο εξωτερικό για την παραγωγή, ήταν μια ευκαιρία να προσκαλέσουμε κάποιους διευθυντές φεστιβάλ για να τη δουν.
Η «Κασσάνδρα» είναι μια σύγχρονη μετανάστρια σεξεργάτρια, που αφηγείται, ξημερώματα σε ένα παρακμιακό καφέ μιας δυτικής πρωτεύουσας, την ιστορία της. Η παράσταση θα αναδείξει την επαναστατική φύση της σύγχρονης τέχνης μέσα από τον μύθο της Κασσάνδρας.
Φωτογραφία – Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ / Γ. Καλκανίδης
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
