Ανοικτή συζήτηση για το μέλλον των ειρηνευτικών επιχειρήσεων έλαβε χώρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υπό την προεδρία της Νότιας Κορέας σε συνεργασία με τη Δανία και το Πακιστάν.
Ο Αναπ. Γεν. Γραμματέας για τις Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις Ζαν Πιερ Λακρουά ως βασικός εισηγητής τόνισε ότι «η ειρηνευτική δράση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά είναι η σωτηρία για εκατομμύρια ανθρώπους που βασίζονται σε αυτήν για ένα μέλλον χωρίς φόβο». Αναφέρθηκε στη συνεισφορά 60.000 κυανόκρανων από 115 κράτη σε 11 αποστολές, επισημαίνοντας τον κίνδυνο κλιμάκωσης των συγκρούσεων («61 ενεργές συγκρούσεις το 2024, ο υψηλότερος αριθμός από το 1946»).
Σημείωσε ότι οι ειρηνευτικές αποστολές πρέπει να έχουν «σαφείς και ιεραρχημένες εντολές, βασισμένες στην αξιολόγηση αναγκών και ανάλογους πόρους», με τη φωνή των κρατών υποδοχής να αποτυπώνεται στους όρους εντολής.
Έδωσε έμφαση στη χρήση των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης για ανάλυση δεδομένων, στην προστασία αμάχων ως «κριτήριο με το οποίο κρίνεται ο ΟΗΕ» και στην ανάγκη ευελιξίας εντολών ώστε να προσαρμόζονται στις εξελισσόμενες συγκρούσεις.
Επίσης τόνισε ότι η επιτυχία εξαρτάται από την «πλήρη και έγκαιρη καταβολή εισφορών» και τη «συλλογική στήριξη του ΣΑΗΕ».
Η Αναπ. Γεν. Γραμματέας για τις Πολιτικές Υποθέσεις και Οικοδόμησης Ειρήνη Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο επεσήμανε ότι οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις υπήρξαν «ουσιώδες εργαλείο πολυμερούς δράσης για την ειρήνη επί οκτώ δεκαετίες». Υπενθύμισε την ποικιλία τους που ξεκινά από ειδικούς απεσταλμένους και φτάνει σε πολυδιάστατες αποστολές με στρατιωτικό, αστυνομικό και πολιτικό σκέλος και εστίασε σε τρία σημεία:
-Σήμερα οι αποστολές αναπτύσσονται χωρίς να υπάρχουν συνολικές ειρηνευτικές συμφωνίες.
-Χρειάζεται καλύτερος συντονισμός μεταξύ αποστολών και υπηρεσιών του ΟΗΕ στις χώρες που υπάρχει κρίση, ώστε να ενισχυθεί η δράση των πολιτικών, αναπτυξιακών και ανθρωπιστικών δράσεων.
-Οι εντολές πρέπει να αποφύγουν τη «μια συνταγή για όλες τις περιπτώσεις» και να είναι ρεαλιστικές, προσαρμοσμένες στο πλαίσιο.
Προειδοποίησε επίσης ότι «η αποτυχία ή η αδύναμη εφαρμογή εντολών οφείλεται συχνά στην έλλειψη πολιτικής στήριξης από τις χώρες υποδοχής, την περιοχή και το ίδιο το ΣΑΗΕ».
Η Ελλάδα επαίνεσε τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις ως ένα από τα πλέον ορατά και αποτελεσματικά εργαλεία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Ο Αναπ. Μόνιμος Αντιπρόσωπος της χώρας μας Ιωάννης Σταματέκος στην τοποθέτησή του υπογράμμισε ότι οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν σε υφιστάμενες και νέες προκλήσεις, αλλά πρέπει επίσης να συνεχίσουν να διαφυλάσσουν και να εποπτεύουν τις εκεχειρίες.
Επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας να υποστηρίζει τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις με προσωπικό με υψηλή εξειδίκευση, αλλά και με ισορροπημένη εκπροσώπηση των φύλων.
Τόνισε επίσης ότι η καινοτομία είναι απαραίτητη για να καταστούν οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις πιο ευέλικτες και αποτελεσματικές, προειδοποιώντας παράλληλα για τους κινδύνους της παραπληροφόρησης.
Ο κ. Σταματέκος αναφέρθηκε και στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στην Κύπρο, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα χαιρέτισε θερμά την ομόφωνη ανανέωση της εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ από το Συμβούλιο νωρίτερα φέτος».
Πρόσθεσε ότι «η αποστολή συνεχίζει να διαδραματίζει έναν αναντικατάστατο ρόλο στη διατήρηση της σταθερότητας στο νησί, στην αποκλιμάκωση των εντάσεων εντός της Νεκρής Ζώνης και στην υποστήριξη των προσπαθειών του Γενικού Γραμματέα και της Προσωπικής του Απεσταλμένης για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στη βάση των παραμέτρων του ΟΗΕ».
Αναφέρθηκε επίσης στην ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στον Λίβανο UNIFIL, επισημαίνοντας ότι «η Ελλάδα υποστήριξε επίσης την ανανέωση της εντολής της UNIFIL και θεωρεί την αποστολή αξιόπιστο και κρίσιμο εταίρο της κυβέρνησης του Λιβάνου και πυλώνα σταθερότητας για τον Λίβανο και ολόκληρη την περιοχή».
«Η μετάβαση της αποστολής πρέπει να είναι ασφαλής και τακτική, και σε στενό συντονισμό με τη χώρα υποδοχής» σημείωσε ο κ. Σταματέκος.
Στην ανοιχτή συζήτηση του ΣΑΗΕ συμμετείχε και η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ, πρέσβης Μαρία Μιχαήλ, η οποία τόνισε ότι «οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις αποτελούν ένα σπουδαίο παράδειγμα πολυμερούς δράσης» και πως η αποτελεσματικότητα και προσαρμοστικότητά τους είναι «πιο κρίσιμες από ποτέ».
Υπογράμμισε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας «πρέπει να παραμείνει στο κέντρο της αρχιτεκτονικής ειρήνης και ασφάλειας» και ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να στηρίζονται «στις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών» με έμφαση στην προάσπιση του διεθνούς δικαίου, στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμμετοχή γυναικών και νέων σε όλες τις φάσεις των ειρηνευτικών διαδικασιών.
Τόνισε ότι «η Κύπρος ως χώρα υποδοχής μίας από τις μακροβιότερες ειρηνευτικές επιχειρήσεις παγκοσμίως, γνωρίζει καλά την αναγκαιότητα διατήρησης μίας δύναμης του ΟΗΕ που αποτρέπει την επανάληψη εχθροπραξιών, ιδιαίτερα απέναντι σε συνεχώς εξελισσόμενες προκλήσεις».
«Η εντολή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ (UNFICYP), όπως έχει συμφωνηθεί με την Κυπριακή Δημοκρατία, στοχεύει στην τήρηση του Χάρτη, την εφαρμογή των σχετικών ψηφισμάτων του ΣΑΗΕ και τη λειτουργία ως αναχώματος απέναντι στην εδραίωση των συνεπειών της επιθετικότητας, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της έννομης τάξης και στη διασφάλιση επιστροφής σε συνθήκες κανονικότητας» υπογράμμισε.
Παρέμβαση έκανε και ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Τουρκίας, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι «στην Έκθεση Μπραχίμι αναφέρεται σαφώς ότι η συναίνεση των τοπικών μερών και η αμεροληψία πρέπει να παραμείνουν οι θεμελιώδεις αρχές της διατήρησης της ειρήνης».
«Όπως ορίζεται στις Αρχές και Κατευθυντήριες Γραμμές των Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων του ΟΗΕ», ανέφερε ο Τούρκος Μόνιμος Αντιπρόσωπος Αχμέντ Γιλντίζ, «ελλείψει τέτοιας συγκατάθεσης, μια ειρηνευτική επιχείρηση του ΟΗΕ κινδυνεύει να καταστεί μέρος της σύγκρουσης και να απομακρυνθεί από τον εγγενή ρόλο της, που είναι η διατήρηση της ειρήνης».
«Σε αυτό το πλαίσιο, θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε την ανάγκη του ΟΗΕ να ζητήσει τη συγκατάθεση της τουρκοκυπριακής πλευράς σχετικά με τις δραστηριότητες της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και να παραμείνει αμερόληπτος. Δεδομένης της μακράς ιστορίας και ορισμένων αμφιλεγόμενων περιστατικών της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, αυτό θα αποτελέσει ένα θετικό, προοδευτικό βήμα» ανέφερε ο κ. Γιλντίζ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
