Οι χώρες του ΝΑΤΟ συναντώνται σήμερα και αύριο στην Τουρκία για να διαπραγματευθούν την αύξηση των αμυντικών τους δαπανών, με την ελπίδα να πείσουν τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει απειλήσει τους ‘κακοπληρωτές’ ότι δεν θα τους προστατεύει.
Η άτυπη αυτή σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ πραγματοποιείται την ίδια περίοδο με την πολυαναμενόμενη, αλλά μη επιβεβαιωμένη, συνάντηση της Ρωσίας και της Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη.
Οι ΗΠΑ απαιτούν από τις 32 χώρες του ΝΑΤΟ να αφιερώσουν τουλάχιστον το 5% του ΑΕΠ τους στις αμυντικές τους δαπάνες, μια σημαντική αύξηση την οποία πολλές χώρες θεωρούν δύσκολο να πετύχουν.
Στα τέλη του 2024, 22 χώρες του ΝΑΤΟ πέτυχαν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ, στον οποίο είχαν δεσμευθεί το 2014. Πολλές χώρες – ανάμεσά τους η Ιταλία, η Ισπανία και το Βέλγιο – δεν έχουν επιτύχει τον στόχο, αλλά έχουν δεσμευθεί να το πράξουν φέτος.
«Υπάρχει ευρεία συναίνεση για το γεγονός ότι πρέπει να εντείνουμε σημαντικά τις προσπάθειές μας», επεσήμανε διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ αυτή την εβδομάδα.
Ωστόσο, το 5% παραμένει ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό για πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Ως συμβιβαστική λύση, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, παρουσίασε μια πρόταση που διατηρεί τον στόχο του 5%, αλλά περιλαμβάνει και μη αυστηρά αμυντικές δαπάνες.
Την ιδέα αυτή είδε θετικά ο Αμερικανός πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ, Μάθιου Γουίτακερ.
Η αύξηση των αμυντικών δαπανών που θα συζητηθεί κατά τη σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουνίου στη Χάγη «θα περιλαμβάνει όλα τα μέσα που είναι απαραίτητα στους συμμάχους του ΝΑΤΟ για την αποτροπή και την άμυνα, αλλά και ζητήματα όπως η κινητικότητα, οι υποδομές και η κυβερνοασφάλεια», διαβεβαίωσε ο Ρούτε.
«Πρόκειται για κάτι περισσότερο από πυραύλους, άρματα μάχης και ολμοβόλα», εξήγησε.
Πιο συγκεκριμένα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ πρότεινε να οριστεί το ποσοστό των αυστηρά αμυντικών δαπανών στο 3,5% με ορίζοντα το 2032. Ωστόσο, πρότεινε να προστεθεί ένα ποσοστό 1,5% ΑΕΠ που θα αφορά ευρύτερες δαπάνες, όπως για τις υποδομές.
Οι δαπάνες αυτές, σύμφωνα με διπλωμάτη από τις Βρυξέλλες, περιλαμβάνουν ήδη προβλεπόμενα κονδύλια στα κράτη, όπως ο έλεγχος συνόρων και η κατασκευή λιμανιών και δρόμων.
Προκειμένου να πείσει την Ουάσινγκτον για τη σοβαρότητα των ευρωπαίων συμμάχων, ο Ρούτε πρότεινε επίσης να δεσμευθούν να αυξάνουν κατά τουλάχιστον 0,2% ετησίως τις αυστηρά αμυντικές δαπάνες.
Ωστόσο, διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ παραδέχθηκε ότι η ετήσια αυτή αύξηση θα είναι «πολύ δύσκολο να επιβληθεί», αλλά πρόσθεσε ότι ο συμβιβασμός του Ρούτε είναι «εφικτός και θα εξυπηρετήσει όλους τους συμμάχους».
Είναι «η αρχή της συζήτησης», εκτίμησε άλλος διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ, προσθέτοντας ότι «όλα παραμένουν ανοικτά» πριν τη σύνοδο στη Χάγη.
Σήμερα και αύριο στην Αττάλεια δεν αναμένονται σημαντικές πρόοδοι στο θέμα, το οποίο θα ξανασυζητήσουν οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ στην τελευταία συνάντηση πριν τη σύνοδο κορυφής της Χάγης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
