Μια ημέρα το καλοκαίρι του 2023, ένας πελάτης μπήκε στη βιενέζικη γκαλερί W&K. «Ήθελε να πουλήσει έναν Κλιμτ», απάντησε ο υπάλληλος στον διευθυντή Έμπι Κολμπάχερ, χωρίς να συνειδητοποιήσει ότι είχε αρνηθεί την πώληση ενός σπάνιου πορτρέτου, ενός Αφρικανού πρίγκιπα, που ζωγράφισε ο διάσημος Αυστριακός καλλιτέχνης.
Ο Κολμπάχερ, ειδικός στο έργο του Κλιμτ, έσπευσε να προλάβει τον επισκέπτη, γνωρίζοντας ότι ορισμένα έργα του ζωγράφου παραμένουν άγνωστα για δεκαετίες. Ο άνδρας του έδειξε τη φωτογραφία ενός ελάχιστα γνωστού πορτρέτου, χαμένου εδώ και τουλάχιστον ογδόντα χρόνια. Το πορτρέτο ήταν του Ουίλιαμ Νίι Νορτέι Ντογουόνα, φιλοτεχνημένο το 1897, και απεικόνιζε έναν Αφρικανό πρίγκιπα, ο οποίος πόζαρε ως μοντέλο για τον Γκούσταβ Κλιμτ.
Ο πρίγκιπας, μέλος της φυλής Όσου στη σύγχρονη Γκάνα, είχε γνωριστεί με τον ζωγράφο σε μια αποικιακή έκθεση στη Βιέννη. Πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το πορτρέτο ανήκε στους Κλάιν, μια πλούσια οικογένεια Εβραίων οινεμπόρων, οι οποίοι το απέκτησαν μετά τον θάνατο του Κλιμτ το 1918. Με την άνοδο των Ναζί, το έργο στάλθηκε στην Ουγγαρία για ασφάλεια και αγνοήθηκε η επιστροφή του από τον «άνθρωπο εμπιστοσύνης» της οικογένειας.
Ο πίνακας ξεχάστηκε με τα χρόνια και μεταξύ 1988-2023 άλλαξε χέρια τέσσερις φορές. Ο τελευταίος ιδιοκτήτης του τον παρουσίασε στη γκαλερί W&K, επιδιώκοντας την πιστοποίηση της αυθεντικότητάς του. «Έπρεπε να διευκρινίσουμε, χωρίς αμφιβολίες, την προέλευση του έργου», εξήγησε ο Κολμπάχερ.
Αφού η Ουγγαρία έδωσε άδεια εξαγωγής του έργου, ο πίνακας εκτιμήθηκε στην Αυστρία από ειδικούς, με τον Άλφρεντ Βάιντινγκερ να επιβεβαιώνει την αυθεντικότητά του και να ανακαλύπτει την ιστορία του. Ο Βάιντινγκερ επισήμανε ότι το πορτρέτο «κατέχει κεντρική θέση στην εξέλιξη» του Κλιμτ και «σηματοδοτεί μια φάση-κλειδί στη καλλιτεχνική του γλώσσα».
Σύμφωνα με τον Κολμπάχερ, είναι ένα από τα σπάνια έργα μεγάλου Ευρωπαίου ζωγράφου που εικονίζει έναν Αφρικανό. «Ο Κλιμτ μάλλον γνώριζε και εκτιμούσε τον πρίγκιπα», δήλωσε ο Κολμπάχερ, τονίζοντας την παρουσία αφρικανικών στοιχείων στην τέχνη του Κλιμτ.
Ο πρίγκιπας Ουίλιαμ Νίι Νορτέι Ντογουόνα ηγείτο μιας αντιπροσωπείας που συμμετείχε σε μια έκθεση στη Βιέννη το 1897, η οποία προσέλκυσε χιλιάδες επισκέπτες. «Οι Βιεννέζοι αστοί τους προσκαλούσαν στα καφενεία και τους συνόδευαν σε επισκέψεις», ενώ η προηγούμενη έκθεση του 1878 ήταν εντελώς διαφορετική.
Η αρχική ιδιοκτήτρια, Ερνεστίν Κλάιν, πέθανε το 1973. Οι κληρονόμοι της κατέληξαν σε εμπιστευτική συμφωνία με τον σημερινό ιδιοκτήτη. Η υπηρεσία ιστορικών μνημείων της Αυστρίας έδωσε το «πράσινο φως» για την εξαγωγή του πίνακα, αλλά η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν διαφωνεί, ζητώντας την επιστροφή του πολύτιμου έργου.
Οι αρμόδιες αρχές στην Αυστρία επιβεβαίωσαν ότι παρέλαβαν διαταγή κατάσχεσης του πίνακα εκ μέρους της Ουγγαρίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
