«Αν δεν το ανέβασες στο Instagram, πήγες πραγματικά;» Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η απάντηση για πολλούς ταξιδιώτες είναι μάλλον «όχι». Οι πλατφόρμες αυτές δεν καθορίζουν απλώς τις επιλογές μας, αλλά διαμορφώνουν εμπειρίες, αναδεικνύουν προορισμούς και πολλές φορές αλλάζουν την ουσία του ίδιου του ταξιδιού. Από τη Σαντορίνη μέχρι το Βιετνάμ, η δύναμη της εικόνας έχει μετατρέψει τις διακοπές σε δημιουργία περιεχομένου, με όλα τα θετικά και αρνητικά που αυτό συνεπάγεται.
Δημοφιλείς προορισμοί δέχονται πίεση και άγνωστα μέρη γίνονται «viral». Το hashtag γίνεται «ταξιδιωτικός οδηγός» και τα «trend» στο TikTok δημιουργούν επιρροή. Οι φωτογραφίες, τα βίντεο και το μοίρασμα στα κοινωνικά δίκτυα είναι πλέον ένα κομμάτι της νέας πραγματικότητας και κυρίως των ταξιδιωτών μικρών ηλικιών, αλλά όχι μόνο. Μάλιστα, αυτή η εξελισσόμενη τάση ενισχύεται και με τη δημιουργία ειδικών «προϊόντων» με σκηνικά φωτογράφισης, flying dresses και άλλα πολλά.
Η Σαντορίνη με τα λευκά σοκάκια και τους μπλε τρούλους, η Μύκονος με τη Μικρή Βενετία, η Πορτάρα στη Νάξο, τα Μετέωρα, οι καταρράκτες της Σαμοθράκης, τα πολύχρωμα αρχοντικά της Σύμης, είναι μόνο μερικά από τα spots που κυριαρχούν στις αναρτήσεις.
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει πάρα πολύ τον τρόπο που οι άνθρωποι ταξιδεύουν, γιατί έχουν δημιουργήσει αυτό που λέμε user generated content», εξηγεί ειδικός. «Παλιά το μήνυμα ήταν υπό έλεγχο, όταν κάποιος φορέας δημιουργούσε ένα brand. Τώρα, η εικόνα διαμορφώνεται από τους επισκέπτες και καταναλωτές. Πρόκειται για συνδημιουργία αξίας, όπου ο χρήστης συμμετέχει ενεργά και επικοινωνεί με άλλους». Σύμφωνα με τον ίδιο, η αλλαγή αυτή είναι «διαρθρωτική και εκδημοκρατίζει το ταξίδι». Οι ταξιδιώτες έχουν πλέον καλύτερη εικόνα του προορισμού, καθώς βλέπουν πραγματικές εμπειρίες και σχόλια άλλων. Οι όμορφες εικόνες ενισχύουν θετικά την επιλογή, ενώ οι αρνητικές κριτικές μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά. «Υπάρχουν προορισμοί που αναδείχθηκαν μόνο μέσα από τα social media, όπως το Βιετνάμ», σημειώνει.
Η επιρροή αυτή, ωστόσο, έχει και παρενέργειες. «Δημιουργούμε honeypots, σημεία που συγκεντρώνουν ξαφνικά τεράστιο ενδιαφέρον για φωτογράφιση», λέει ο ειδικός. «Από τον κόκκινο τηλεφωνικό θάλαμο μπροστά στο Big Ben, όπου περιμένει ο κόσμος δύο ώρες για μια φωτογραφία, μέχρι τη Rue Cremieux στο Παρίσι, που έγινε viral μόνο μέσα από το Instagram. Στη Ελλάδα έχουμε τέτοια σημεία και μάλιστα πάρα πολλά. Τη Μικρή Βενετία στη Μύκονο, το ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη, το Σούνιο κ.ά.».
«Τα Μετέωρα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται όπως ένα κοσμικό σημείο. Χρειάζεται διαχείριση», υπογραμμίζει. Η λύση; «Να αναδείξουμε και άλλα μέρη, να δημιουργήσουμε νέες Instagramικές ευκαιρίες, ώστε να μοιραστεί η πίεση. Και φυσικά, να βάλουμε πλαίσιο με κανόνες και αντίτιμο όταν πρόκειται για μνημεία». Υπενθυμίζεται ότι ο συγκεκριμένος προορισμός έλκει περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια επισκέπτες από όλο τον κόσμο ετησίως.
Ο ξεναγός περιγράφει μια καθημερινότητα όπου η ανάγκη για φωτογραφίες σαφώς υπάρχει, αλλά σήμερα έχει γίνει πιο έντονη γιατί αφορά σε μια νέα πραγματικότητα. «Εμείς ως ξεναγοί και στα γκρουπ μας οφείλουμε -και το κάνουμε- να εξηγούμε στον κόσμο ότι δεν καθόμαστε οπουδήποτε, δεν ακουμπάμε, δεν ανεβαίνουμε, δεν ασχημονούμε στα αρχαία. Χρειάζονται φύλακες και πινακίδες», τονίζει.
Η πίεση για φωτογραφίες οδηγεί συχνά σε απώλεια της ουσίας. «Σαφώς υπάρχουν άτομα που τους ενδιαφέρει περισσότερο το Instagram και λιγότερο να ακούσουν και να μάθουν». Ωστόσο, η εμπειρία διατηρεί ένα επίπεδο ποιότητας. Το σημαντικό είναι ότι μαθαίνουν για τον τόπο που επισκέπτονται και να χαίρονται την εμπειρία.
Όπως επισημαίνει, οι ανάγκες των τουριστών αλλάζουν ανά εποχή και ηλικία. «Σε πολυτελή ξενοδοχεία, παρατηρούμε συχνά επισκέπτες με το βαλιτσάκι τους για να κάνουν φωτογράφιση με διαφορετικά ρούχα. Αυτό για μια μερίδα τουριστών είναι η ανάγκη τους, την οποία δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε». Οι τουρίστες ταξιδεύουν για τους δικούς τους λόγους. «Αλλοι ταξιδεύουν για θρησκευτικούς, άλλοι για τη φωτογραφία, άλλοι για τον πολιτισμό ή τη γαστρονομία». Το ζητούμενο είναι να ακούσουμε όλες τις ανάγκες και να διαμορφώσουμε μια στρατηγική για την ανάδειξη και την προστασία του προορισμού.
Η travel blogger βλέπει το φαινόμενο και από την πλευρά των χρηστών. «Υπάρχει η αίσθηση ότι αν δεν φωτογραφηθείς κάπου, είναι σαν να μην έχεις πάει», λέει. Παράλληλα, όμως, αναπτύσσεται η ανάγκη για ιδιωτικότητα και digital detox. «Έχουμε δει τουρίστες να καταπατούν ιδιωτικούς χώρους για μια φωτογραφία». Ωστόσο, παρατηρεί και μια νέα τάση: «Επιστροφή στο real περιεχόμενο, σε πιο αυθεντικές στιγμές και μέρη».
Το ζητούμενο πλέον είναι η διαχείριση. Σεβασμός στους τόπους, κατανόηση των αναγκών των επισκεπτών και στρατηγική για ένα βιώσιμο τουριστικό μέλλον. Γιατί, όπως συμφωνούν όλοι, τα social media δεν είναι απλώς εργαλείο προβολής. Είναι ο καθρέφτης του τρόπου που ταξιδεύουμε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
