Συμφωνία συνήφθη μεταξύ των ευρωβουλευτών και των ευρωπαϊκών κρατών για να απαγορευθούν το φθινόπωρο του 2027 όλες οι εισαγωγές ρωσικού αερίου στην ΕΕ, ανακοινώθηκε σήμερα, ώστε να στερηθεί η Μόσχα μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης του πολέμου της στην Ουκρανία.
«Είναι η αυγή μιας νέας εποχής, αυτής της πλήρους ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης έναντι της Ρωσίας», χαιρέτισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το τέλος των εισαγωγών το φθινόπωρο του 2027 αποτελεί συμβιβασμό ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο επιθυμούσε να ισχύσει νωρίτερα η απαγόρευση, και τα κράτη μέλη, που ήθελαν να έχουν λίγο περισσότερο χρόνο.
«Τα καταφέραμε», δήλωσε ο ευρωπαίος επίτροπος για την ενέργεια Νταν Γιόργκενσεν, τονίζοντας ότι «τέλος οι απόπειρες εκβιασμού. Τέλος η χειραγώγηση της αγοράς από τον Πούτιν».
Για το αέριο που μεταφέρεται μέσω αγωγών, η απαγόρευση των μακροχρόνιων συμβολαίων αγοράς θα τεθεί σε ισχύ στις 30 Σεπτεμβρίου 2027, με την επιφύλαξη ότι τα αποθέματα θα είναι επαρκή, ενώ θα εφαρμοσθεί το αργότερο την 1η Νοεμβρίου 2027.
Για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, η απαγόρευση των μακροχρόνιων συμβολαίων θα εφαρμοσθεί από την 1η Ιανουαρίου 2027, σύμφωνα με προηγούμενες ανακοινώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όσον αφορά τα συμβόλαια μικρής διάρκειας, η απαγόρευση θα τεθεί σε ισχύ στις 25 Απριλίου 2026 για το υγροποιημένο φυσικό αέριο και στις 17 Ιουνίου 2026 για το αέριο που διοχετεύεται μέσω αγωγών.
Το χρονοδιάγραμμα αυτό θα πρέπει να εγκριθεί μια τελευταία φορά από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όμως η συμφωνία που σφραγίσθηκε ανοίγει το δρόμο για μια ψηφοφορία χωρίς σασπένς.
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα μπορούν να επικαλεσθούν περίπτωση «ανωτέρας βίας» για να δικαιολογήσουν νομίμως αυτές τις διακοπές των προμηθειών, αναφέροντας την απαγόρευση των εισαγωγών που αποφασίσθηκε από την ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε μια νομοθετική πρόταση, καθώς μπορεί να υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη με αυξημένη πλειοψηφία.
Ο στόχος είναι να αποφευχθεί ένα βέτο της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, δύο χωρών που θεωρούνται προσκείμενες στη Μόσχα και αντιτάσσονται σε αυτά τα μέτρα.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν αψηφά ξανά την ΕΕ, υποσχόμενος να συνεχίσει τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο συμβιβασμός που σφραγίσθηκε από τους Ευρωπαίους περιλαμβάνει και την υποχρέωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παρουσιάσει πρόταση για να τερματιστούν οι εισαγωγές ρωσικού αερίου από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία μέχρι το τέλος του 2027.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αποφασίσει από το 2022 να επεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο, ωστόσο είχε παραχωρήσει εξαιρέσεις στις δύο αυτές χώρες.
Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να στερήσουν από τη Ρωσία το οικονομικό «μάνα» που αντλεί από τους υδρογονάνθρακές της.
Το μερίδιο του ρωσικού αερίου στις εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ μειώθηκε από 45% το 2021 σε 19% το 2024.
Ωστόσο, αν και η Ευρώπη προσπάθησε να περιορίσει τις προμήθειες από αγωγούς, στράφηκε εν μέρει προς το υγροποιημένο φυσικό αέριο, που μεταφέρεται με πλοία, επαναφέρεται σε κατάσταση αερίου και εισέρχεται στο ευρωπαϊκό δίκτυο.
Πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες (45%), η Ρωσία κατέχει κεντρική θέση με 20% των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου από την ΕΕ το 2024.
Συνολικά, οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου της ΕΕ αναμένεται να φθάσουν φέτος τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
