Στο φως φέρνει νέα αποκαλυπτική έρευνα τou Guardian τις φρικαλεότητες που υπέστη η 27χρονη Ουκρανή ρεπόρτερ Βικτόρια Ρόστσινα, η οποία συνελήφθη το καλοκαίρι του 2023 από τις ρωσικές αρχές, κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια.
Ήταν η τέταρτη αποστολή της σε ουκρανικά εδάφη που τελούν υπό ρωσική κατοχή. Σε αυτή τη φάση του πολέμου, η Ρόστσινα ήταν η μοναδική Ουκρανή δημοσιογράφος που τόλμησε να περάσει την πρώτη γραμμή, αψηφώντας τον κίνδυνο, με στόχο να παρακάμψει τη ρωσική φίμωση των ειδήσεων από τις κατεχόμενες περιοχές.
Έναν χρόνο μετά την απαγωγή της, η Ρόστσινα έχασε τη ζωή της, σε ηλικία μόλις 27 ετών.
Οι λεπτομέρειες γύρω από τον θάνατό της παραμένουν συγκεχυμένες. Κρατήθηκε χωρίς επίσημες κατηγορίες, δίχως πρόσβαση σε νομική εκπροσώπηση, απομονωμένη από τον έξω κόσμο. Μοναδική της επικοινωνία ήταν ένα τηλεφώνημα διάρκειας τεσσάρων λεπτών στους γονείς της, το οποίο πραγματοποιήθηκε έναν ολόκληρο χρόνο μετά την εξαφάνισή της.
Η αρχική ιατροδικαστική ανάλυση κατέδειξε «πολυάριθμα σημάδια βασανιστηρίων», όπως ανέφερε ο εισαγγελέας. Τα πόδια της έφεραν ίχνη εγκαυμάτων από ηλεκτροσόκ, ενώ υπήρχαν εκδορές στο κεφάλι και τους γοφούς, καθώς και ένα σπασμένο πλευρό. Τα μακριά, ξανθά μαλλιά που αγαπούσε, είχαν ξυριστεί.
Πληροφορίες από πηγές της έρευνας αναφέρουν ότι βρέθηκε σπασμένο και το υοειδές οστό στον λαιμό της – μια κάκωση που ενδέχεται να έχει προκληθεί από στραγγαλισμό. Ωστόσο, η ακριβής αιτία του θανάτου της ίσως δεν διαπιστωθεί ποτέ, καθώς κατά την επιστροφή της σορού της στο πλαίσιο ανταλλαγής αιχμαλώτων στις 14 Φεβρουαρίου, έλειπαν ζωτικά όργανα: ο εγκέφαλος, τα μάτια και ο λάρυγγας.
The truth cannot be buried.
— Sviatlana Tsikhanouskaya (@Tsihanouskaya) April 29, 2025
We knew 🇺🇦 journalist Viktoriia Roshchyna died in Russian captivity. Now we see the full horror: torture, starvation, cruelty beyond words.
Viktoriia gave her life to expose Russia’s crimes.
🇺🇦’s fight for freedom & truth is a fight for all of us. pic.twitter.com/IQsY0P2LVW
Οι ουκρανικές αρχές έχουν ήδη ξεκινήσει διαδικασία για τη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου, με σκοπό την ταυτοποίηση και δίωξη των υπευθύνων.
Το χρονικό της απαγωγής και της κράτησής της
Η Ρόσσινα φέρεται να συνελήφθη τον Αύγουστο του 2023 κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια. Είχε προηγηθεί η ομηρία της το 2022 στην πόλη Μπερντιάνσκ, όπου είχε εξαναγκαστεί να συμμετάσχει σε βίντεο προπαγάνδας προτού απελευθερωθεί έπειτα από τη διεθνή πίεση στη Ρωσία για την κράτησή της.
Μετά τη σύλληψή της το 2023, είχε μεταφερθεί από το αστυνομικό τμήμα της Ενερχοντάρ σε μυστικό κέντρο βασανιστηρίων γνωστό ως “τα γκαράζ” στη Μελιτόπολη.
Στις 3 Αυγούστου, λίγες μόλις μέρες μετά την έναρξη του ταξιδιού της, ο πατέρας της, Βολοντίμιρ Ρόστσιν, σήμανε συναγερμό αφού συνειδητοποίησε ότι είχε σταματήσει να ελέγχει τους λογαριασμούς ανταλλαγής μηνυμάτων στο διαδίκτυο.
Προς το τέλος του 2023, ένας αξιωματικός της FSB, τον οποίο κατονόμασε ως Μαξίμ Μόροζ, είπε στην Ροστσίνα ότι θα μεταφερόταν σε άλλη φυλακή και της υποσχέθηκε καλύτερη μεταχείριση εκεί. Σύμφωνα με μάρτυρες, μεταφέρθηκε μόνη της, με τζιπ, στο Ταγκανρόγκ. Εκεί, κρατήθηκε σε ένα κέντρο προφυλάκισης γνωστό ως Sizo 2.
Τον Απρίλιο του 2024, η οικογένειά της έλαβε την πρώτη επίσημη επιβεβαίωση ότι η Ροστσίνα ήταν ζωντανή, σε επιστολή του ρωσικού υπουργείου Άμυνας. Ανέφερε μόνο ότι «έχει συλληφθεί και βρίσκεται επί του παρόντος στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Μερικές εβδομάδες αργότερα, ο αναπληρωτής επικεφαλής της στρατιωτικής αστυνομίας της Ρωσίας έγραψε στον πατέρα της Ροστσίνα λέγοντας ότι είχε πεθάνει στις 19 Σεπτεμβρίου.
Όταν τελικά επιστράφηκε το σώμα της Roshchyna, ήταν σε τόσο κακή κατάσταση που η οπτική αναγνώριση ήταν δύσκολη. Ωστόσο, οι εξεταστές βρήκαν μια ετικέτα κολλημένη στο πόδι της με τη χειρόγραφη επιγραφή «VV Roshchyna» και το τεστ DNA ταίριαζε με αυτό των γονιών της.
«Εξαιρετική δημοσιογράφος»
Γνωστή στην οικογένειά της ως Βίκα, η Ροστσίνα μεγάλωσε στη σκιά του πολέμου. Ο πατέρας της ήταν βετεράνος του σοβιετικού πολέμου στο Αφγανιστάν και ήταν 17 ετών όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία. Αυτή και η αδερφή της μεγάλωσαν στην ίδια πόλη με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Το Κρίβι Ριχ, όπου εξακολουθούν να ζουν οι γονείς της, βρισκόταν 30 μίλια από τη ρωσική προέλαση στη νότια Ουκρανία το 2022.
Οι συνάδελφοί της έλεγαν ότι ήταν εμμονική με τη δουλειά και την ασυμβίβαστη. «Δεν είχε άλλη ζωή πέρα από τη δουλειά της, ούτε φίλους, ούτε σύντροφο. Αλλά έκανε και εξαιρετική δουλειά. Για εκείνη ήταν μια αποστολή», δήλωσε η Σεβχίλ Μουσάιεβα, αρχισυντάκτρια της Ukrainska Pravda. «Ήταν μια από τις πιο γενναίες δημοσιογράφους που γνώρισα στην καριέρα μου».
Τον Μάρτιο του 2022, ενώ έκανε ρεπορτάζ από την κατεχόμενη πόλη Μπερντιάνσκ, αντιμετώπισε για πρώτη φορά κίνδυνο. Συνελήφθη από έναν στρατιώτη και παραδόθηκε σε πράκτορες της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB), εξαναγκάστηκε να ηχογραφήσει ένα προπαγανδιστικό βίντεο και αφέθηκε ελεύθερη λίγες μέρες αργότερα, μετά από δημόσια κατακραυγή.
Όταν επέστρεψε σπίτι, οι συνάδελφοί της την παρότρυναν να ξεκουραστεί και να αναζητήσει θεραπεία. Η ψυχική της κατάσταση ήταν εύθραυστη και πολύ αδύνατη, θυμήθηκαν.
Αλλά η Ροστσίνα συνέχισε να διασχίζει την πρώτη γραμμή. Αποκάλυψε τον εκφοβισμό των εργατών που διατηρούσαν σε λειτουργία τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και διερεύνησε τον πυροβολισμό δύο 16χρονων αγοριών που είχαν τολμήσει να αντιταχθούν στην κατοχή.
Η Μουσάγιεβα είπε ότι στο τελευταίο ταξίδι της Ρόστσινα έψαχνε για την τοποθεσία μαύρων τοποθεσιών, υπογείων ή βιομηχανικών κτιρίων όπου οι Ρώσοι πράκτορες ασφαλείας χρησιμοποιούσαν συστηματικά βασανιστήρια για να ανακρίνουν πολίτες ή να τους εξαναγκάσουν σε ψευδείς ομολογίες. Συνέτασσε μια λίστα με τους υπεύθυνους πράκτορες της FSB.
Πηγή: skai.gr
