Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δημοσιεύει σήμερα την Ενδιάμεση Έκθεση επί της Κλαδικής Έρευνας στην Ακτοπλοΐα, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2025. Η Ενδιάμεση Έκθεση παρουσιάζει τη διάρθρωση της αγοράς ακτοπλοΐας, τους προσδιοριστικούς παράγοντες της προσφοράς και ζήτησης, τις παραμέτρους ανταγωνισμού, το θεσμικό πλαίσιο και τους κανόνες υπό τους οποίους διαμορφώνονται οι επιχειρηματικές επιλογές και η συμπεριφορά των παικτών στην αγορά.
Μέσα από αυτή την έρευνα, αναδεικνύονται αναποτελεσματικότητες και πιθανές στρεβλώσεις στη λειτουργία της αγοράς, οι οποίες χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Η Ενδιάμεση Έκθεση φιλοδοξεί να προκαλέσει έναν ειλικρινή και ανοιχτό διάλογο με τους αρμόδιους φορείς και τα ενδιαφερόμενα μέρη, με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την εύρεση της απαραίτητης ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής βιωσιμότητας των παικτών της αγοράς και της εξυπηρέτησης του ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος.
Περισσότερες πληροφορίες για την κλαδική έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού μπορούν να βρουν οι ενδιαφερόμενοι στην ιστοσελίδα της επιτροπής.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να καταθέσουν τις θέσεις τους σχετικά με τα εξεταζόμενα ζητήματα μέσω υπομνημάτων μέχρι τις 14 Νοεμβρίου 2025 ή/και διά της συμμετοχής τους σε τηλεδιαβούλευση, η οποία θα διεξαχθεί στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Η ακριβής ημερομηνία της τηλεδιαβούλευσης θα ανακοινωθεί το επόμενο διάστημα.
Οι θέσεις των ενδιαφερόμενων μερών θα αποτελέσουν πολύτιμο οδηγό για την κατάρτιση της Τελικής Έκθεσης.
Υπομνήματα μπορούν να κατατεθούν στο [email protected]. Τα μέρη τα οποία καταθέτουν υπομνήματα θα πρέπει να προσδιορίσουν τις εμπιστευτικές πληροφορίες στα υπομνήματά τους και να υποβάλουν μη εμπιστευτική έκδοση του υπομνήματός τους.
Διευκρινίζεται ότι η Κλαδική Έρευνα στην Ακτοπλοΐα, της οποίας η Ενδιάμεση Έκθεση δημοσιεύεται σήμερα, είναι ανεξάρτητη από αυτεπάγγελτες έρευνες της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο, με τις οποίες διερευνώνται παραβάσεις του Ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι βασικές θέσεις της Ενδιάμεσης Έκθεσης παρουσιάζονται συνοπτικά κατωτέρω:
– Ως προς τις συνθήκες προσφοράς και ζήτησης
Η ακτοπλοΐα αποτελεί στρατηγικής σημασίας κλάδο για την ελληνική οικονομία και την κοινωνική/εδαφική συνοχή, καθώς διασφαλίζει τη γεωγραφική συνέχεια ανάμεσα στην ηπειρωτική χώρα και τα νησιά και στηρίζει αποφασιστικά το τουριστικό προϊόν. Η ζήτηση είναι έντονα εποχική, με κορύφωση τους θερινούς μήνες λόγω τουρισμού, ενώ υφίσταται και ένας σχετικά ανελαστικός πυρήνας ζήτησης από μόνιμους νησιώτες και εμπορευματικές ροές.
Στην προσφορά, δραστηριοποιούνται περίπου 299 πλοία και 216 εταιρείες. Παρά τον μεγάλο αριθμό φορέων, η αγορά εμφανίζει συγκέντρωση με τις Attica Group και Seajets να κατέχουν από κοινού περίπου το 60% της χωρητικότητας επιβατών. Ο στόλος είναι σχετικά γηρασμένος και η ενσωμάτωσή νέων τεχνολογιών παραμένει περιορισμένη.
Η ισορροπία είναι δύσκολη λόγω του πλήθους μικρών νησιών και της έντονης εποχικότητας, ενώ η απελευθέρωση της αγοράς από το 2002 έχει περιορίσει τον κρατικό παρεμβατισμό, αλλά έχει αφήσει ζητήματα αναγκαίας εξυπηρέτησης μικρών ή λιγότερο τουριστικών νησιών.
– Ως προς το θεσμικό πλαίσιο
Το θεσμικό πλαίσιο δρομολόγησης αφήνει περιθώρια για άμβλυνση του ανταγωνισμού, ενώ η πρακτική του συντονισμού δρομολογίων μπορεί να δημιουργήσει κίνδυνο αντι-ανταγωνιστικών συμπράξεων. Συνολικά, προκύπτουν προβληματισμοί για τον ορθολογικό σχεδιασμό δικτύου και την αποτελεσματική παροχή ποιοτικών υπηρεσιών.
– Ως προς τις λιμενικές υποδομές
Οι λιμενικές υποδομές αποτελούν κρίσιμο κρίκο της δικτυακής αλυσίδας αξίας. Χρόνιες ελλείψεις επηρεάζουν την προσφορά και την ικανοποίηση της ζήτησης, υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητα. Προβλέπεται η αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων και η ενίσχυση της ασφάλειας.
– Ως προς τον ακτοπλοϊκό στόλο και την πράσινη μετάβαση
Η πράσινη μετάβαση επιβάλλει είτε ανανέωση στόλου με νέα πλοία είτε εκτεταμένες αναβαθμίσεις, ενώ οι απαιτούμενες επενδύσεις ενδέχεται να δημιουργήσουν χρηματοδοτικό κενό. Παρά ταύτα, ανοίγουν νέο πεδίο ανταγωνισμού που θα αναδιαμορφώσει χωρητικότητες και ποιότητες.
– Ως προς την εποπτική διακυβέρνηση του κλάδου
Η εποπτική διακυβέρνηση έχει υποστεί επανειλημμένες αναδιαρθρώσεις, γεγονός που δεν βοηθά στη σταθερότητα και την αποφυγή επικαλύψεων. Προκρίνεται η ύπαρξη ενιαίου ρυθμιστικού-εποπτικού οργάνου.
– Ως προς τις συμβάσεις ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας
Η αύξηση του κόστους συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας υποδηλώνει αδυναμίες της αγοράς να εξυπηρετήσει πλήρως τις ανάγκες. Χρειάζεται επανεξέταση του πλαισίου PSO.
– Ως προς τη συνοχή των νησιών
Απαιτείται ολιστικό πολυτροπικό σύστημα νησιωτικών μεταφορών που θα διασυνδέει οργανικά την ακτοπλοΐα με τις αερομεταφορές.
Συνολικά, ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου, η αναβάθμιση των λιμένων, ο ανασχεδιασμός του δικτύου, οι επενδύσεις σε πράσινο στόλο και η σταθερή και διαφανής διακυβέρνηση συνιστούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για μια αποτελεσματική, ανταγωνιστική και κοινωνικά δίκαιη ακτοπλοΐα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
