Τον σύγχρονο και πολυδιάστατο ρόλο του Επιμελητηρίου Κυκλάδων ως συμπαραστάτη για τις 26.000 επιχειρήσεις των νησιών σκιαγραφεί με μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων και Πρόεδρος του Δικτύου Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (INSULEUR)κ. Γιάννης Ρούσσος. Ο κ. Ρούσσος αναλύει τις προκλήσεις της πρόσφατης τουριστικής περιόδου, η οποία χαρακτηρίστηκε από αντιφατικά αποτελέσματα με μείωση εσόδων παρά τις σταθερές αφίξεις και παρουσιάζει τον στρατηγικό σχεδιασμό για το μέλλον.
Με το βλέμμα στραμμένο στην ευρωπαϊκή διάσταση της νησιωτικότητας, τονίζει τη σημασία της διασύνδεσης του τουρισμού με την τοπική παραγωγή και τον πολιτισμό, θέτοντας ως στόχο ένα βιώσιμο και δημιουργικό μέλλον για την επιχειρηματικότητα στις Κυκλάδες.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον δημοσιογράφο Πάνο Οπλοποιό, ο κ.Ρούσσος:
1. Ερ. Κύριε Πρόεδρε, το Επιμελητήριο Κυκλάδων αποτελεί έναν κομβικό θεσμό για την τοπική οικονομία. Πέρα από τον παραδοσιακό του ρόλο, ποια είναι η σύγχρονη αποστολή του σε ένα οικονομικό τοπίο που ορίζεται από την ψηφιακή μετάβαση, την πράσινη ανάπτυξη και τις διεθνείς προκλήσεις; Πώς διασφαλίζετε ότι ο θεσμός παραμένει ουσιαστικός σύμβουλος και πραγματικός συμπαραστάτης για κάθε επιχείρηση, από τη μεγαλύτερη τουριστική μονάδα μέχρι το μικρότερο κατάστημα σε ένα απομακρυσμένο νησί;
Απ. Το Επιμελητήριο Κυκλάδων αποτελεί διαχρονικά έναν σταθερό και αξιόπιστο σύμμαχο για τις επιχειρήσεις των 24 νησιών μας. Με περισσότερα από 26.000 ενεργά μέλη σε όλους τους βασικούς κλάδους -μεταποίηση, εμπόριο, υπηρεσίες και τουρισμό- έχει καθιερωθεί ως θεσμικό σημείο αναφοράς για κάθε επιχειρηματία, από τη μεγαλύτερη τουριστική μονάδα μέχρι το μικρότερο κατάστημα σε ένα απομακρυσμένο νησί.
Η συμβολή του δεν περιορίζεται στην παροχή βασικών υπηρεσιών, όπως εγγραφές και μεταβολές εταιρειών, προεγκρίσεις επωνυμιών, έκδοση πιστοποιητικών και δημοσιεύσεις στο ΓΕΜΗ. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες μειώνεται σημαντικά η γραφειοκρατία και εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος για τον επιχειρηματία, όμως ο ρόλος μας είναι πλέον πολύ ευρύτερος.
Σήμερα, το Επιμελητήριο λειτουργεί ως θεσμική «φωνή» των επιχειρήσεων στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Με συνεχείς παρεμβάσεις προς υπουργεία, δήμους και οργανισμούς, αναδεικνύουμε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα του επιχειρείν: από τη φορολογία και την κοινωνική ασφάλιση μέχρι τις μεταφορές, την ενέργεια, το περιβάλλον και την αγροτική παραγωγή. Στόχος μας είναι πάντα να διασφαλίζουμε καλύτερους όρους λειτουργίας για τις επιχειρήσεις και βιώσιμες συνθήκες ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες.
Παράλληλα, έχουμε επενδύσει σε μια πραγματικά πολυνησιακή παρουσία. Με γραφεία σε οκτώ νησιά -Σύρο, Άνδρο, Μήλο, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Σαντορίνη και Τήνο- στελεχωμένα με ανθρώπους που γνωρίζουν τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε τόπου, επιπλέον έχοντας βάλει τα θεμέλια για τον ψηφιακό μετασχηματισμό μας από το 2008 με αξιοποίηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων, όπως οι τηλεδιασκέψεις και οι διαδικτυακές πλατφόρμες καταφέραμε με την βοήθεια της τεχνολογίας να γεφυρώσουμε αποστάσεις και να προσφέρουμε υπηρεσίες με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα νησιά, ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα.
Η αποστολή μας, λοιπόν, είναι να παραμένουμε ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται μαζί με τις ανάγκες της εποχής – στην ψηφιακή μετάβαση, στην πράσινη ανάπτυξη, στις διεθνείς προκλήσεις. Έτσι, το Επιμελητήριο Κυκλάδων δεν είναι μόνο σύμβουλος, αλλά πραγματικός συμπαραστάτης και αρωγός σε κάθε στάδιο της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
2. Ερ. Οι κυκλαδικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις, όπως η έντονη εποχικότητα, το υψηλό κόστος μεταφορών και η στελέχωση. Με ποιους συγκεκριμένους τρόπους, εργαλεία και προγράμματα στηρίζει το Επιμελητήριο τα μέλη του για να ανταπεξέλθουν; Και ποιο είναι το όραμά σας για ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης για τις Κυκλάδες, που θα μετριάζει τις ανισότητες μεταξύ των νησιών και θα ενισχύει την τοπική οικονομία όλο τον χρόνο;
Απ. Η αποστολή του Επιμελητηρίου Κυκλάδων ξεπερνά την τυπική εξυπηρέτηση των μελών. Στόχος μας είναι να δημιουργούμε το κατάλληλο περιβάλλον ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν όχι μόνο να επιβιώνουν, αλλά να αναπτύσσονται και να καινοτομούν. Αυτό το επιτυγχάνουμε μέσα από ένα ευρύ πλέγμα δράσεων που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, την εξωστρέφεια και κυρίως τη γνώση.
Στον τομέα της εκπαίδευσης, οργανώνουμε σεμινάρια για ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων, απαραίτητα για τις επιχειρήσεις της εστίασης και της φιλοξενίας. Παράλληλα, παρέχουμε προγράμματα σε ψηφιακές δεξιότητες, μάρκετινγκ, πωλήσεις, ηλεκτρονικό εμπόριο, εξυπηρέτηση πελατών και διοίκηση, σε συνεργασία με πανεπιστήμια όπως το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έτσι, διασφαλίζουμε ότι οι επιχειρήσεις των Κυκλάδων έχουν πρόσβαση σε ποιοτική, σύγχρονη και πρακτική γνώση.
Η εμπειρία της πανδημίας μας έδειξε πόσο σημαντικό είναι να προσαρμοζόμαστε γρήγορα. Οργανώσαμε τότε 14 διαδικτυακά σεμινάρια με 22.500 συμμετοχές και έκτοτε καλλιεργούμε μια νέα κουλτούρα ψηφιακής μάθησης, που συνεχίζει να προσφέρει προστιθέμενη αξία στα μέλη μας.
Εξίσου σημαντική είναι η προβολή των επιχειρήσεων. Μέσα από την πλατφόρμα e-kyklades.gr, τον πιο δημοφιλή επιχειρηματικό και τουριστικό οδηγό της περιοχής, όλες οι επιχειρήσεις-μέλη μας προβάλλονται δωρεάν, ενώ για τις τουριστικές επιχειρήσεις υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας mini site σε οκτώ γλώσσες. Επιπλέον, η πρωτοβουλία του Δικτύου Aegean Cuisine συνδέει παραγωγούς, εστιατόρια και εμπόρους, προβάλλοντας τη γαστρονομική ταυτότητα των Κυκλάδων και ενισχύοντας τη σύνδεση του τουρισμού με την τοπική παραγωγή.
Το όραμά μας είναι ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης που μετριάζει τις ανισότητες μεταξύ των νησιών, απλώνει την οικονομική δραστηριότητα πέρα από την τουριστική αιχμή του καλοκαιριού και δημιουργεί ευκαιρίες για όλους. Στηρίζουμε τον επιχειρηματία που παλεύει καθημερινά με την εποχικότητα, το υψηλό κόστος μεταφορών και τη δυσκολία στελέχωσης, όχι μόνο με υπηρεσίες αλλά με πραγματικά εργαλεία ανάπτυξης.
3. Ερ. Η καλοκαιρινή σεζόν του 2025 έφτασε στο τέλος της. Ποια είναι η επίσημη αποτίμηση του Επιμελητηρίου για την κίνηση στην αγορά των Κυκλάδων; Επιτεύχθηκαν οι στόχοι που είχαν τεθεί; Ποιες τάσεις παρατηρήσατε φέτος όσον αφορά την κατανάλωση, τις αγορές προέλευσης των επισκεπτών και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων, και ποια είναι τα πρώτα μηνύματα που λαμβάνετε για την επόμενη σεζόν;
Απ. Η φετινή τουριστική περίοδος μπορεί να χαρακτηριστεί αντιφατική. Αν και οι αφίξεις κινήθηκαν περίπου στα περσινά επίπεδα, σε ορισμένα νησιά μάλιστα σημειώθηκε μικρή αύξηση, τα έσοδα δεν ήταν ανάλογα. Ιδιαίτερα στον κλάδο της εστίασης καταγράφηκαν πολύ σημαντικές απώλειες τζίρου ενώ στον εμπορικό κλάδο η μείωση της κατανάλωσης επηρέασε σημαντικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζει μια γενικότερη πραγματικότητα: αυξημένο λειτουργικό κόστος, ενεργειακές επιβαρύνσεις, περιορισμένη αγοραστική δύναμη επισκεπτών και διεθνής αβεβαιότητα. Όλα αυτά διαμόρφωσαν μια δύσκολη σεζόν, στην οποία πολλές επιχειρήσεις δοκιμάστηκαν παρά τον ικανοποιητικό αριθμό αφίξεων.
Το μήνυμα που λαμβάνουμε είναι ξεκάθαρο: χρειαζόμαστε στοχευμένες πολιτικές και ουσιαστική στήριξη, ώστε οι επιχειρήσεις να αντεπεξέλθουν στις νέες συνθήκες. Το Επιμελητήριο βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τους επαγγελματίες και ήδη σχεδιάζουμε δράσεις που θα τους βοηθήσουν να προσαρμοστούν και να επενδύσουν σε πιο βιώσιμες λύσεις, με έμφαση στη διαφοροποίηση, την ποιότητα και την αξιοποίηση της τοπικής παραγωγής.
4. Ερ. Κοιτώντας μπροστά, ποιοι είναι οι στρατηγικοί πυλώνες και οι επόμενες μεγάλες δράσεις που σχεδιάζει το Επιμελητήριο για το 2026; Υπάρχουν νέες πρωτοβουλίες στους τομείς της εξωστρέφειας, της κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού ή της διασύνδεσης του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα και τον πολιτισμό που θα θέλατε να ανακοινώσετε;
Απ. Το βλέμμα μας είναι πάντα στραμμένο στο μέλλον. Για το 2026, έχουμε χαράξει έναν στρατηγικό σχεδιασμό με βασικούς πυλώνες:
* Θεσμικές παρεμβάσεις: Συνεχίζουμε να διεκδικούμε πολιτικές που λαμβάνουν υπόψη τη νησιωτικότητα, ώστε να αποφεύγονται οριζόντιες λύσεις που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες μας.
* Χρηματοδοτικά εργαλεία: Διεκδικούμε νέες μορφές χρηματοδότησης για τις τοπικές επιχειρήσεις, με έμφαση σε καινοτόμες και νεοφυείς δραστηριότητες.
* Ψηφιακός μετασχηματισμός: Υποστήριξη των μελών μας στην αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών και στην ενσωμάτωση λύσεων που μειώνουν το κόστος και αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα υλοποιούμε ένα σημαντικό συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα που έχει ως στόχο την αναβάθμιση και ενοποίηση όλων των ψηφιακών υποδομών μας ως φορέα.
* Διασύνδεση του τουρισμού με την παραγωγή και τον πολιτισμό: Αναδεικνύουμε την ιδιαίτερη ταυτότητα των Κυκλάδων μέσα από συνέργειες που ενώνουν τον πρωτογενή τομέα, τον τουρισμό και τον πολιτισμό. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουμε και το νέο site του δικτύου Aegean Cuisine ενώ στις 17-18/10 είναι προγραμματισμένο να γίνει στη Σύρο το πρώτο Συμπόσιο του δικτύου Aegean Cuisine στις Κυκλάδες παράλληλα με την Τακτική Γενική Συνέλευση του Δικτύου Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την διεξαγωγή Forum για το ρόλο και τη σημασία του αγροδιατροφικού τομέα.
Ιδιαίτερη σημασία δίνουμε στη ευρωπαϊκή διάσταση των πολιτικών για τη νησιωτικότητα. Από τον Απρίλιο του 2025 έχω την τιμή να εκπροσωπώ το Επιμελητήριο Κυκλάδων και τη χώρα μας από τη θέση του Προέδρου του δικτύου ευρωπαϊκών νησιωτικών Επιμελητηρίων INSULER. Αυτή η νέα ιδιότητα μας δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουμε ενεργά στη διαμόρφωση ευρωπαϊκών πολιτικών για όλα νησιά και να αναδεικνύουμε τα ζητήματα των Κυκλάδων σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και να χτίζουμε συνεργασίες που ενισχύουν την εξωστρέφεια και τη φωνή των επιχειρήσεών μας.
5. Ερ. Αναλάβατε την ηγεσία του Επιμελητηρίου σε μια κρίσιμη περίοδο. Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε αντιμετωπίσει προσωπικά σε αυτόν τον ρόλο και ποια η μεγαλύτερη ικανοποίηση; Τι σας δίνει κίνητρο να συνεχίζετε την προσπάθειά σας για τον επιχειρηματικό κόσμο των Κυκλάδων; Κλείνοντας, ποιο θα θέλατε να είναι το προσωπικό σας αποτύπωμα και η κληρονομιά που θα αφήσετε στον θεσμό με την ολοκλήρωση της θητείας σας;
Απ. Η θέση του Προέδρου του Επιμελητηρίου Κυκλάδων είναι πάνω απ’ όλα ευθύνη. Τα τελευταία χρόνια βρεθήκαμε αντιμέτωποι με διαδοχικές κρίσεις – οικονομική ύφεση, πανδημία, ενεργειακή κρίση, γεωπολιτικές εντάσεις. Σε κάθε μια από αυτές χρειάστηκε να σταθούμε δίπλα στις επιχειρήσεις μας, να προσαρμοστούμε άμεσα και να δώσουμε ουσιαστικές λύσεις. Αυτό υπήρξε ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση αλλά και η πιο ουσιαστική δοκιμασία του ρόλου μου.
Η μεγαλύτερη ικανοποίηση έρχεται όταν μικρομεσαίοι επαγγελματίες να μας λένε ότι μέσα από τις δράσεις μας βρήκαν στήριγμα, κατεύθυνση και ελπίδα. Το προσωπικό μου κίνητρο πηγάζει ακριβώς από αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης: η πεποίθηση ότι το Επιμελητήριο δεν είναι ένας γραφειοκρατικός μηχανισμός, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που αφουγκράζεται, στηρίζει και διεκδικεί.
Κλείνοντας, το αποτύπωμα που θα ήθελα να αφήσω είναι ένα Επιμελητήριο σύγχρονο, ανοιχτό, ευρωπαϊκό και πάντα δίπλα τα μέλη του και την τοπική κοινωνία. Έναν φορέα που δεν θα περιορίζεται στη διαχείριση καθημερινών θεμάτων, αλλά θα εμπνέει και θα καθοδηγεί την επιχειρηματικότητα στις Κυκλάδες σε ένα βιώσιμο και δημιουργικό μέλλον.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η δύναμη των Κυκλάδων βρίσκεται στους ανθρώπους τους – στους επαγγελματίες που μοχθούν καθημερινά στα νησιά μας. Αν καταφέρω, μέσα από τον ρόλο μου, να κάνω αυτή τη δύναμη πιο ορατή, πιο ενωμένη και πιο ισχυρή, τότε θα έχω πετύχει τον πιο σημαντικό στόχο της θητείας μου.
Πηγή φωτογραφίας: Επιμελητήριο Κυκλάδων
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
