Οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη και στο πέρασμά τους «μεταμορφώνουν» το Άγιον Όρος. Ο Γιώργος Ταξίδης βρίσκεται εκεί για να βιώσει κάθε μία από αυτές τις αλλαγές και, με εργαλεία του το μολύβι, το κάρβουνο, το λάδι, να δημιουργήσει εικόνες που αποτυπώνουν όσα του αποκαλύπτονται. Το αποτέλεσμα αυτής της στοχευμένης δουλειάς, που εκτείνεται σε βάθος πέντε ετών, παρουσιάζεται από την ερχόμενη Τρίτη στον εκθεσιακό χώρο της Αγιορειτικής Εστίας.
Η έκθεση ζωγραφικής «Γιώργος Ταξίδης. Άγιον Όρος. Τόπος σιωπής», αποτελεί καρπό του πολυετούς εικαστικού προγράμματος της Αγιορειτικής Εστίας σε συνεργασία με τον Δραμινό εικαστικό. Ο καλλιτέχνης, με την υποστήριξη και την καθοδήγηση του φορέα, πραγματοποίησε την πενταετία 2020-2025 περισσότερα από δεκαπέντε ταξίδια στην Αθωνική Πολιτεία. Επισκέφθηκε και τις είκοσι μονές, παρακολούθησε το καθημερινό πρόγραμμα των μοναχών, συμμετείχε στις λατρευτικές εκδηλώσεις, συνομίλησε μαζί τους και αποτύπωσε αυτή τη βιωματική εμπειρία σε 115 έργα ποικίλων τεχνικών.
Ως κάτι διαφορετικό απ’ ό,τι έκανε έως τότε και ως μία πρόκληση, περιγράφει ο ίδιος ο Γιώργος Ταξίδης το συγκεκριμένο πρότζεκτ. «Στο Άγιον Όρος άφησα τον εαυτό μου να αφομοιώσει αυτά που έβλεπα χωρίς να πιεστώ να ζωγραφίσω αυτό που ήδη είχα κατακτήσει στο παρελθόν. Ήρθα σε σύγκρουση με το εικαστικό μου έργο για να δημιουργήσω κάτι νέο, κάτι που δεν είχα ζωγραφίσει ξανά», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Γιώργος Ταξίδης περιγράφει πώς εξελίχθηκε αυτό το εσωτερικό -και ταυτόχρονα καλλιτεχνικό- ταξίδι. «Αρχικά ξεκίνησε ως καταγραφή των κελιών. Έχω σε αρκετά έργα κρεβάτια· το κρεβάτι που με φιλοξένησε, σαν ένα ντοκουμέντο για το πώς είναι το εσωτερικό ενός μοναστηριού. Μετά, αυτό έγινε πιο εννοιολογικό, καθώς άρχισα να κάνω συνδέσεις με ιστορικά κομμάτια, με την Ιερά Σινδόνη, με το αποτύπωμά μου», υπογραμμίζει και εξηγεί: «Το πώς ένα αποτύπωμα σε ένα μαξιλάρι ή σε ένα σεντόνι μπορεί να υποδηλώνει την έννοια του ανθρώπου. Είναι διαφορετικό να βλέπεις σε μία εικόνα κάποιον να κοιμάται και άλλο να βλέπεις κρεβάτια. Θα ήθελα ο θεατής να κάνει τη σύνδεση με το δικό του ταξίδι στο ίδιο μέρος – αν έχει πάει – ή να παρευρεθεί εκεί νοητά».
«Τα έργα του Ταξίδη αποδίδουν ένα τελείως διαφορετικό Άγιον Όρος, πολύ εσωτερικό. Δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τέτοια έργα, γιατί δεν παρουσιάζει όπως συνήθως την αρχιτεκτονική των μοναστηριών, εξωτερικές περιγραφές των μονών ή το φυσικό περιβάλλον, αλλά διεισδύει στην εσωτερικότητά του. Δηλαδή, ο Γιώργος ζωγραφίζει βλέποντας ένα Άγιον Όρος όπως θα το βίωνε ο κάθε επισκέπτης – περιηγητής που πηγαίνει εκεί», λέει από την πλευρά του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας Αναστάσιος Ντούρος και επιμελητής του προγράμματος.
Ο ίδιος δηλώνει ότι γνώρισε το έργο του Γιώργου Ταξίδη πριν γνωρίσει τον ίδιο. Διέκρινε σε αυτό μια «Αγιορείτικη ατμόσφαιρα» και τον φαντάστηκε να ταξιδεύει στην Αθωνική Πολιτεία στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος. Η διά ζώσης γνωριμία τους έγινε το 2019, στη Νέα Υόρκη, μέσω ενός κοινού φίλου. Ένα χρόνο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2020, επισκέφτηκαν για πρώτη φορά μαζί το Άγιον Όρος. Ακολούθησαν άλλα δεκαπέντε πολυήμερα ταξίδια που έκαναν είτε μαζί είτε ο καλλιτέχνης μόνος και ενώ το πρόγραμμα επρόκειτο να διαρκέσει δύο έτη, εξαιτίας της πανδημίας, ολοκληρώθηκε σε πέντε χρόνια.
Η σιωπή ως πρωταγωνίστρια στο έργο και η μοναδική ανθρώπινη παρουσία
«Πήγα εκεί την περίοδο του Covid, που δυστυχώς έζησε η ανθρωπότητα. Ευτυχώς για μένα, δεν υπήρχαν επισκέπτες κι εγώ είχα χρόνο και χώρο να δημιουργήσω, να αφουγκραστώ τον τόπο και να τον αντιληφθώ καλύτερα», σημειώνει ο κ. Ταξίδης. Συγκρίνει εκείνη την εμπειρία με τα ταξίδια του μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, όπου «υπάρχει πάρα πολύς κόσμος και δεν αντιλαμβάνομαι αυτά που έβλεπα στην αρχή».
Για το λόγο αυτό, στην έκθεση «Γιώργος Ταξίδης. Άγιον Όρος. Τόπος σιωπής», ο επισκέπτης θα αντιληφθεί την απουσία του ανθρώπινου στοιχείου. «Μόνο σε ένα μεγάλο έργο υπάρχει ανθρώπινη παρουσία. Ονομάζεται Τάματα και έχει πάρα πολλές – ζωγραφισμένες – φωτογραφίες μικρών παιδιών, τις οποίες είχε αντικρίσει ο Γιώργος στη σκήτη της Αγίας Άννης, γύρω από την εικόνα της Παναγίας», σχολιάζει ο κ. Ντούρος. Όταν ο καλλιτέχνης ρώτησε έναν μοναχό να του εξηγήσει, έμαθε πως πρόκειται για παιδιά γονέων που δεν μπορούσαν να τεκνοποιήσουν, έκαναν τάμα στην Παναγία και, όταν ευοδώθηκε, έστειλαν ευχαριστήρια γράμματα και φωτογραφίες των παιδιών. «Ήταν κάτι πολύ συγκινητικό για μένα και το θεώρησα φόρο τιμής σε όλες αυτές τις ιστορίες να ζωγραφίσω τις παιδικές φωτογραφίες. Γιατί είναι η προσευχή, είναι κάτι που δεν περιμένεις να δεις στο Άγιον Όρος. Είναι κάτι πάρα πολύ δυνατό», επισημαίνει ο κ. Ταξίδης.
Ως την πιο έντονη στιγμή του ταξιδιού – και της ζωής του γενικότερα – περιγράφει το τηλεφώνημα που δέχτηκε ένα βράδυ, λίγο πριν επιστρέψει στο κελί του, σε ένα από τα λίγα σημεία με σήμα κινητής τηλεφωνίας. «Με κάλεσε η γυναίκα μου, με ρώτησε αν είχα λίγο χρόνο να μιλήσουμε και μου είπε ότι είναι έγκυος. Ήταν ένα τηλεφώνημα που με σόκαρε όσο τίποτα άλλο στη ζωή μου – εννοείται ευχάριστα», δηλώνει. Την εικόνα που είχε εκείνη τη στιγμή μπροστά του – την είσοδο της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου – την αποτύπωσε αργότερα σε μια ακουαρέλα.
Ο Γιώργος Ταξίδης γεννήθηκε το 1987, σπούδασε στη Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ από όπου αποφοίτησε με Άριστα, παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Μαδρίτης μέσω προγράμματος Erasmus, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές με υποτροφία στην Ακαδημία Τέχνης της Νέας Υόρκης και έχει λάβει συνολικά 12 υποτροφίες.
Το ημερολόγιο ενός εσωτερικού ταξιδιού
Σύμμαχος του Γιώργου Ταξίδη καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της πενταετίας ήταν το ημερολόγιό του, στο οποίο άρχισε να καταγράφει δειλά τόσο τις εντυπώσεις όσο και την καθημερινότητά του, σε σχέση με το τι επισκέφθηκε, ποιον συνάντησε, τι είπε μαζί του… «Ημερολόγιο δεν έχω κρατήσει ποτέ στη ζωή μου. Το ξεκίνησα γιατί κάποιες φορές χρειάστηκε να επαναφέρω στη μνήμη μου ένα συγκεκριμένο γεγονός, αλλά φοβόμουν πως από την πολλή πληροφορία ίσως έπρεπε κάπου να τα σημειώσω όλα αυτά. Άλλωστε, εκεί όλα κυλάνε τόσο ήρεμα και αργά που έστω και τρεις μέρες να μείνεις, σου φαίνεται σαν μήνας. Μετά αυτό άρχισε να ξεδιπλώνεται, με περισσότερες σκέψεις, με σύνδεση με τη ζωγραφική μου, με τι είναι αυτό που με απασχολεί, τι βλέπω», αναφέρει.
Αυτό το καταγεγραμμένο βίωμα θα περιλαμβάνεται στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση. Σε απόσπασμα από την καταγραφή της 4ης Ιουνίου 2021, γράφει: «Κατά κάποιον τρόπο, σκεφτόμουν πως ένας μοναχός και ένας καλλιτέχνης, παρά την απόσταση που τους χωρίζει, στις ζωές τους συμβαδίζουν ωστόσο παράλληλα: όλη αυτή η εσωτερική πάλη, ο σκοπός μιας ζωής, η αφοσίωση και προσήλωση στο έργο. Η υπομονή και η προσευχή του καθενός με τον τρόπο του».
Εκτός από τα έργα ζωγραφικής, εκτίθενται επίσης έργα γλυπτικής και χαρακτικής. Μάλιστα, παράλληλα με το εικαστικό πρόγραμμα, δημιουργήθηκε ντοκιμαντέρ από τις επισκέψεις του καλλιτέχνη στο Άγιον Όρος, σε σκηνοθεσία και επιμέλεια του Νίκου Αναγνωστόπουλου, το οποίο θα προβάλλεται στην έκθεση.
Την επιμέλεια της έκθεσης ζωγραφικής «Γιώργος Ταξίδης. Άγιον Όρος. Τόπος σιωπής» έχει ο Ιστορικός τέχνης Γιάννης Μπόλης. Η διάρκειά της θα είναι από τις 29 Ιουνίου έως τις 11 Οκτωβρίου στην Αγιορειτική Εστία (Εγνατία 109), ενώ τα εγκαίνιά της έχουν προγραμματιστεί για τις 24 Ιουνίου στις 8 το βράδυ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
