Η Ησυχαστική Έριδα και το Κίνημα των Ζηλωτών του 14ου αιώνα απασχόλησαν την εκδήλωση – συζήτηση που διοργάνωσε η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη στο προαύλιο του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το δήμο Θεσσαλονίκης και με το 44ο Φεστιβάλ Βιβλίου, το οποίο ανοίγει τις πύλες του αύριο στην παραλία της πόλης ως πρόδρομη εκδήλωση και ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του μακαριστού μητροπολίτη Θεσσαλονίκης ‘Ανθιμου.
Το θέμα της ημερίδας ανέπτυξαν ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης κ.κ. Φιλόθεος καθώς και διακεκριμένοι επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η Ησυχαστική Έριδα ήταν μια θεολογική διαμάχη σχετική με τη φύση του Θεού και την επίδραση του Θείου φωτός. Οι ησυχαστές, με κύριο εκπρόσωπο τον Γρηγόριο τον Παλαμά, προ advocated την αυτοσυγκέντρωση και την επανάληψη στην προσευχή. Η εποχή ήταν ταραγμένη, καθώς είχε εκδηλωθεί το Κίνημα των Ζηλωτών (1342-1349), που εναντιωνόταν στον συναυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ’ Καντακουζηνό, ζητώντας μεγαλύτερη αυτονομία της Θεσσαλονίκης από την κεντρική εξουσία. Οι ησυχαστές και οι ζηλωτές εκπροσωπούσαν μια προσήλωση στην Ορθόδοξη παράδοση, ενώ οι αντίπαλοί τους προέβαλαν μια πιο φιλελεύθερη, κοσμική ερμηνεία.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Κώστας Γκιουλέκας και ο βουλευτής Στράτος Σιμόπουλος. Ο μητροπολίτης Φιλόθεος τόνισε ότι ο μακαριστός ‘Ανθιμος υπήρξε φορέας της παράδοσης του Ησυχασμού. Η ποιμαντική ευθύνη σε καιρούς κρίσεως δεν είναι απλή διαχείριση, αλλά μαρτυρία Χριστού.
Η καθηγήτρια του ΑΠΘ, Αγγελική Δεληκάρη, επεσήμανε τις θεσμικές νίκες που σηματοδότησαν την αναγνώριση του Ησυχασμού και τη θεολογία του Γρηγορίου του Παλαμά, τονίζοντας τη σημασία της θεολογικής παράδοσης στην πνευματική ζωή.
Ο κ. Κωτσιόπουλος ανέφερε πως ο Γρηγόριος ο Παλαμάς διαφωνούσε με τη βία στη διεκδίκηση των ζηλωτών, αλλά συμφωνούσε με τις αρχές τους για κοινωνική δικαιοσύνη. Επίσης, ο Αθανάσιος Σέμογλου τόνισε τη σχέση του Ησυχασμού με την τέχνη, υπογραμμίζοντας πως χρειάζεται επανεξέταση της θέσης ότι δεν άφησε αποτύπωμα στην καλλιτεχνική δημιουργία.
Η εκδήλωση χαιρετίστηκε από την αντιδήμαρχο Θεοδώρα Λειψηστινού και περιλάμβανε συναυλία παραδοσιακής μουσικής. Η συζήτηση συντονίστηκε από την αφυπηρετησάσα επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος φιλολογίας ΑΠΘ, Μαριάννα Αυγερινού.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ