«Πώς υπάρχει όλη αυτή η ομορφιά κρυμμένη μέσα στους τύπους!»: με τη φράση αυτή, ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ, Δημήτρης Νταλαμπέκος, περιγράφει τη γοητεία των φράκταλ, που συναντώνται σε αφθονία στη φύση: στις ακτογραμμές, στα ορεινά τοπία, στα δίκτυα των ποταμών και στα μοντέλα ανάπτυξης φυτών και κρυστάλλων.
Η μελέτη των φράκταλ εξασφάλισε στον καθηγητή μια κορυφαία ευρωπαϊκή διάκριση: τη χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «ERC Starting Grants 2025» του European Research Council (ERC). Ο κ. Νταλαμπέκος είναι ο μοναδικός Έλληνας επιστήμονας που εξασφάλισε φέτος χρηματοδότηση για την ερευνητική πρόταση «GRComPaS – Geometry and Rigidity in the Complex Plane and in Surfaces», που στοχεύει στην ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων για τη μελέτη των φράκταλ.
Η χρηματοδότηση αυτή χορηγείται σε ταλαντούχους νέους επιστήμονες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ηγηθούν στο επιστημονικό τους πεδίο. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί με περίπου 1,3 εκατ. ευρώ για πέντε έτη, επιτρέποντας στον ερευνητή να συγκροτήσει ομάδα και να καθοδηγήσει νέες επιστημονικές κατευθύνσεις.
«Επόμενος στόχος είναι να δημιουργήσουμε μια ομάδα στη Θεσσαλονίκη, με επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ώστε να υπάρχει στην πόλη ένα κέντρο μελέτης φράκταλ», αναφέρει ο κ. Νταλαμπέκος. Η πρότασή του διακρίθηκε ανάμεσα στις 3.928 που υποβλήθηκαν φέτος στο ERC, με μόλις το 12% να εξασφαλίζει χρηματοδότηση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το ERC ανακοίνωσε τη χορήγηση 478 starting grants σε νέους επιστήμονες από όλη την Ευρώπη, με συνολικό προϋπολογισμό 761 εκατ. ευρώ.
Τα φράκταλ είναι χρήσιμα στη χαρτογράφηση γης, την οποία θα εξερευνήσει το έργο. Ένα από τα κεντρικά ερωτήματα είναι πώς μπορεί ένα φράκταλ σχήμα να «μετασχηματιστεί» σε πιο λείο και κατανοητό σχήμα, με εφαρμογές στη χαρτογράφηση τρισδιάστατων, μη λείων επιφανειών.
Ο Δημήτρης Νταλαμπέκος, με πτυχίο από το Τμήμα Μαθηματικών του ΑΠΘ και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, επιστρέφει στην Ελλάδα το 2024 ως επίκουρος καθηγητής. «Ήταν πολλοί οι παράγοντες που με ώθησαν να επιστρέψω στην Ελλάδα. Ο τρόπος ζωής είναι πολύ διαφορετικός από μια αμερικανική μεγαλούπολη», σημειώνει.
Αναφορικά με τις προκλήσεις στην επιστήμη του, προσθέτει πως οι φοιτητές θα πρέπει να αναζητούν αυτό που αγαπούν, και ότι οι ευκαιρίες για χρηματοδότηση και αναγνώριση αριστείας είναι διαθέσιμες.
Ο Δημήτρης Νταλαμπέκος ασχολείται με την Μιγαδική Ανάλυση και την Ανάλυση σε Μετρικούς Χώρους. Η έρευνά του έχει αναγνωριστεί από την Ακαδημία Αθηνών, αποτελώντας σημείο αναφοράς στην Μαθηματική Ανάλυση.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
