Εκτόξευση στις υποβολές πατεντών, βοήθεια στους ερευνητές για να δημιουργήσουν εταιρείες startups και spinoffs, παροχή νομικών συμβουλών και συμβουλών για την κατάρτιση επιχειρηματικών σχεδίων (business plan) και προσέγγιση φορέων για χρηματοδότηση είναι μερικά μόνο από τα αποτελέσματα του Δικτύου Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας ΣΠΕΙΡΑ που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2022 με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και την μεταφορά τεχνολογίας στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα αυτά παρουσίασε ο επιστημονικά υπεύθυνος της πράξης ΣΠΕΙΡΑ+ Δημήτριος Τζοβάρας σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Όπως ανέφερε ο ίδιος, «δύο στρατηγικές προσκλήσεις του ΕΣΠΑ 2014 -2020 έθεσαν τα θεμέλια για τη δημιουργία Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας στους περισσότερους ερευνητικούς οργανισμούς της χώρας». Πριν περίπου 4 χρόνια ξεκίνησε η δράση ΣΠΕΙΡΑ και στην επανυποβολή το ΣΠΕΙΡΑ έγινε ΣΠΕΙΡΑ+. Σήμερα το Δίκτυο Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας ΣΠΕΙΡΑ+, με συντονιστή το ΕΚΕΤΑ, ενώνει πέντε κορυφαίους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς οργανισμούς: το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ), το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) και το ίδιο το ΕΚΕΤΑ.
Τι είναι τα Κέντρα Μεταφοράς Τεχνολογίας
Ο κ. Τζοβάρας επισήμανε χαρακτηριστικά πως στο παρελθόν όλοι οι φορείς είχαν αναπτύξει δράσεις εξωστρέφειας ωστόσο ήταν αρκετά αποσπασματικές με καλά και κακά αποτελέσματα. «Αυτό αναγνωρίστηκε σαν μια έλλειψη από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας και γι’ αυτό υπήρχε μια χρηματοδότηση και για μικρά κέντρα μεταφοράς τεχνολογίας σε φορείς που δεν είχαν αντίστοιχες δράσεις αλλά και για την ενίσχυση των υπαρχόντων κέντρων μεταφοράς τεχνολογίας. Το ΕΚΕΤΑ, ο συντονιστής του Δικτύου, ήταν ένας από τους φορείς που είχε μονάδα εξωστρέφειας και την μετεξέλιξε σε κέντρο μεταφοράς τεχνολογίας μέσω του ΣΠΕΙΡΑ» τόνισε και πρόσθεσε: «Σίγουρα ήταν πολύ πετυχημένη η δράση της ΣΠΕΙΡΑΣ και για το λόγο αυτό θεωρήσαμε ότι ήταν πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε τις ενέργειές μας και στο πλαίσιο της νέας προκήρυξης που βγήκε για τα Κέντρα Μεταφοράς Τεχνολογίας από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας είμαστε από αυτούς που επιλέγησαν για να συνεχίσουν το έργο τους».
Παράλληλα δήλωσε ότι το έργο έχει προϋπολογισμό της τάξης των 3,721 εκατομμυρίων ευρώ, ενσωματώνει όλες τις προτεραιότητες του RIS3 ενώ οι στόχοι της ΣΠΕΙΡΑΣ + περιλαμβάνουν την σύναψη συμφωνητικών συνεργατικής έρευνας με τη βιομηχανία, τις καταγραφές εφευρέσεων, τα συμφωνητικά παραχώρησης ή μεταβίβασης δικαιωμάτων, τη δημιουργία τεχνοβλαστών, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας εκτός Ελλάδας και τις αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
Παρουσιάζοντας τις «επιδόσεις» της ΣΠΕΙΡΑΣ, ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΕΚΕΤΑ Ευάγγελος Μπεκιάρης ανέφερε: «Ουσιαστικά στο πρώτο ΣΠΕΙΡΑ, από το 2022 μέχρι σήμερα, κάναμε κάποια ωραία νούμερα. Καταγράφηκαν πάνω από 65 εφευρέσεις και καινοτόμες τεχνολογίες και έγινε αξιολόγηση επιχειρηματικής ευκαιρίας, συμπληρώθηκαν πάνω από εκατό ώρες εκπαίδευσης της ερευνητικής κοινότητας στην μεταφορά τεχνολογίας και την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας, έγιναν πάνω από 150 συνεδρίες σε θέματα προστασίας, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 450 ώρες συμβουλευτικής για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, έγιναν 22 αιτήσεις για χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνιών και 6 διεθνείς αιτήσεις, καταρτίστηκαν 35 σενάρια εμπορικής αξιοποίησης και μελέτες σκοπιμότητας, εκπονήθηκαν 15 επιχειρηματικά πλάνα, ιδρύθηκαν 6 spin offs και είναι υπό ίδρυση άλλες δύο ενώ διοργανώθηκαν 6 εκδηλώσεις Pitching και mentoring και 4 δράσεις proof of concept».
Συνολικά ο κ. Μπεκιάρης επισήμανε: «πριν το 2010 παίρναμε μια πατέντα το χρόνο, δύο και καμία ίσως. Άρα ναι ως τώρα μπορεί να είναι λίγες οι 40 πατέντες, αλλά ανεβαίνουμε γρήγορα ενώ υπάρχουν 23 spin offs. Μέσα από το ΣΠΕΙΡΑ+ θα βγάλουμε 4 – 5 ακόμα αλλά το ζητούμενο δεν είναι 4 – 5 ακόμα αλλά 4 – 5 ακόμα καλύτερες». Επιπλέον σχολίασε ότι υπάρχει πλέον μια καλή υποδομή στη μεταφορά τεχνολογίας και μια εμπειρία για να βοηθηθούν κάποιοι φορείς λιγότερο έμπειροι αλλά και να συνεργαστούν έμπειροι φορείς ώστε να περάσουν από ένα έργο που ήταν κάτω από εκατομμύριο σε ένα έργο των τεσσάρων εκατομμυρίων με τη ΣΠΕΙΡΑ+.
Πέντε ομάδες εργασίας έχουν ως στόχο την ενεργοποίηση οκτώ cluster
Πιο συγκεκριμένα η Υπεύθυνη του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας του ΕΚΕΤΑ, Κατερίνα Παπαδοπούλου, επισήμανε ότι θα δημιουργηθούν πέντε ομάδες εργασίας που έχουν ως στόχο την ενεργοποίηση οκτώ cluster με τις 8 θεματικές της εθνικής στρατηγικής για την Έξυπνη Εξειδίκευση (RIS3). Μετά την διαβούλευση που έγινε αποφασίστηκε να γίνει αντιστοίχιση των τομέων στη βάση της εξειδίκευσης ή της δυνατότητας εξειδίκευσης των φορέων. Στο πλαίσιο αυτό το ΕΚΕΤΑ θα συντονίσει τη δημιουργία τριών cluster στις περιοχές των βιομηχανικών τεχνολογιών, των νέων υλικών, των ψηφιακών τεχνολογιών, των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, το ΑΠΘ δύο cluster στην αγροδιατροφή, τις βιοεπιστήμες και την υγεία, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ενός cluster στην ενέργεια, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ενός cluster στον τουρισμό, πολιτισμό και τις δημιουργικές βιομηχανίες καθώς και τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος ενός cluster στο περιβάλλον και την κυκλική οικονομία.
Εξάλλου ο κ. Μπεκιάρης υπογράμμισε ότι ένα από τα μεγαλύτερα θέματα είναι η εκπαίδευση και η επιμόρφωση και για τον λόγο αυτό συζήτησε με την αντιδήμαρχο Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης του Δήμου Θεσσαλονίκης Έφη Θεοδωράκη το ενδεχόμενο να φτάσει κάποια στιγμή η ΣΠΕΙΡΑ και στα σχολεία. «Ήμουν αξιολογητής για πάρα πολλά χρόνια στα έργα της ΕΕ των SMIS Awards (Student Management Information System – Σύστημα Πληροφοριών Διαχείρισης Φοιτητών). Εκεί που έχουμε 7% επιτυχία στα άλλα, στα SMIS Awards έχουμε 0,5%. Βλέποντας εκατοντάδες προτάσεις, οι ελληνικές προτάσεις ήταν συνήθως από τις πιο καλές σαν προϊόντα, σαν ιδέα, σαν υλοποίηση και έπαιρναν 0 στο business plan. Αυτό είναι λογικό σε μια χώρα που στο σχολείο η επιχειρηματικότητα δεν διδασκόταν και δεν διδάσκεται ακόμα, έχω την εντύπωση. Τώρα χρειαζόμαστε να εκπαιδεύσουμε ανθρώπους που δεν έχουν μάθει τίποτε και είναι ερευνητές. Άρα για μένα αυτό είναι το μεγαλύτερο διακύβευμα» είπε. Από την πλευρά της η κ. Θεοδωράκη τόνισε: «αναμένουμε με πολύ μεγάλη χαρά τα αποτελέσματα των δράσεων της ΣΠΕΙΡΑ+ για τη μεταφορά της τεχνολογίας όχι μόνο στις επιχειρήσεις αλλά μετά και ως μέσο επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία της πόλης. Έχουμε κάνει ήδη μια πρώτη συζήτηση και με πολύ μεγάλη χαρά περιμένουμε τις εξελίξεις από τα αποτελέσματά σας».
Εξειδικευμένες παρουσιάσεις έκαναν στη συνέχεια οι επιστημονικά υπεύθυνοι της Πράξης του ΑΠΘ Θωμάς Κοτσόπουλος, του ΔΙΠΑΕ Πέτρος Σαμαράς, του ΠΑΜΑΚ Κώστας Φούσκας καθώς και η προϊσταμένη της ΜΟΔΥ ΕΛΚΕ στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Κατερίνα Ντζιόκα.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Σταύρος Καλαφάτης τόνισε ότι η πρωτοβουλία Δίκτυο ΣΠΕΙΡΑ+ ενσαρκώνει τον στόχο της κυβέρνησης για την ενίσχυση της καινοτομίας και την μεταφορά τεχνολογίας στην Ελλάδα. Ο αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Νίκος Τζόλλας επισήμανε ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας βρίσκεται κοντά στα πανεπιστήμια, τους ερευνητικούς φορείς και τις ανάγκες τους και από την ΣΠΕΙΡΑ+ προσδοκά τη δημιουργία ενός σταθερού φορέα ο οποίος θα επιταχύνει τη δημιουργία νέων ιδεών και την μετατροπή τους σε εφαρμόσιμα προϊόντα. Ο πρόεδρος της Μόνιμης Ειδικής Επιτροπής για θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής, Στράτος Σιμόπουλος υπογράμμισε ότι η ΣΠΕΙΡΑ μπορεί να είναι ένα παράδειγμα για το πώς πρέπει να κάνουμε κάτι σε όλη την Ελλάδα δημιουργώντας κόμβους καινοτομίας κάτω από μια δημόσια εταιρεία 100% αλλά ιδιωτικού δικαίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ