Διαθέσιμο σε επιστήμονες και ερευνητές πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων στην Ελλάδα θα είναι σε λίγο καιρό το Google AlphaFold, ένα πολύτιμο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης για τις επιστήμες της βιολογίας, της χημείας, της φαρμακευτικής και της ιατρικής. Το AlphaFold αναπτύχθηκε για την πρόβλεψη της τρισδιάστατης δομής των πρωτεϊνών και χρησιμοποιείται ήδη σε ένα ευρύτατο πεδίο έρευνας και εφαρμογών. Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ πολλών άλλων, η αποσύνθεση πλαστικών μιας χρήσης, η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, η παραγωγή εμβολίου για την ελονοσία, η προστασία των μελισσών και ο εντοπισμός γονιδίων που σχετίζονται με την οστεοπόρωση.
Η υπηρεσία Google AlphaFold θα μπορεί να χρησιμοποιείται από εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας. Όπως ανακοινώθηκε σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Αντιπεριφέρεια Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ – GRNET S.A.), τεχνολογικό φορέα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, με την υποστήριξη του Υπουργείου και της Google, στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται από την ΕΔΥΤΕ ΑΕ- GRNET σε συνεργασία με την Google.
Πιο συγκεκριμένα η Κατερίνα Τζουβάρα, μηχανικός της Google, εξειδικευμένη στη χρήση του AlphaFold, γνωστοποίησε ότι «μέσα από το Google Cloud υπάρχει διαθέσιμο το AlphaFold, μπορεί κανείς να κατεβάσει τον κώδικα και να τρέξει σε διάφορα μηχανήματα και γι’ αυτό το ΕΔΥΤΕ ανέλαβε πρωτοβουλία να το κάνει αυτό πολύ πιο εύκολο και προσβάσιμο στην ερευνητική κοινότητα ώστε να την απαλλάξει από τις τεχνικές δυσκολίες με σκοπό να εστιάσει στην έρευνά της». Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΕΔΥΤΕ, Στέφανος Κόλλιας, ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, ανέφερε ότι η ενέργεια αυτή στην οποία συνεισφέρει το ΕΔΥΤΕ θα υλοποιηθεί ως τα μέσα του 2026 προκειμένου να φτάσει η εν λόγω υπηρεσία στον χώρο της έρευνας. Ο αναπληρωτής Πρόεδρος στο ΕΔΥΤΕ, επίκουρος καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Δημήτρης Κατσιάνης, επισήμανε ότι έχει προετοιμαστεί ένα προσχέδιο για την υποβολή αιτημάτων από ερευνητές και καθηγητές από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα. Εφόσον το αίτημα εγκριθεί, θα πρέπει ο ερευνητικός φορέας να χρησιμοποιήσει το AlphaFold στα πειράματά του για τον χρόνο που θα του διατεθεί μέχρι τον Μάιο του 2026.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Νίκος Τζόλλας, τόνισε ότι «το AlphaFold έχει να προσδώσει πολλά στην κοινωνία μας, με την ανακάλυψη νέων μοριακών δομών ενώσεων, πράγμα που θα βοηθήσει στην έρευνα, τη φαρμακευτική και την ιατρική». «Θέλουμε να το προχωρήσουμε ώστε να εντάξουμε περισσότερες ερευνητικές ομάδες στην προσπάθεια» πρόσθεσε.
Η κ. Τζουβάρα τόνισε ότι το AlphaFold είναι ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης της Google DeepMind και επαναστατική τεχνολογία ήδη αναγνωρισμένη διεθνώς. «Αυτός είναι και ο λόγος που βραβεύτηκαν το 2024 με το Νόμπελ Χημείας οι Ντέιβιντ Μπέικερ, Ντέμης Χασάμπης και Τζον Τζάμπερ για την πρόβλεψη μέσω τεχνητής νοημοσύνης της τρισδιάστατης δομής των πρωτεϊνών» είπε χαρακτηριστικά.
Ειδικότερα, σημείωσε ότι οι πρωτεΐνες είναι θεμελιώδη μόρια που σχετίζονται με τη ζωή. «Όποιος γνωρίζει και μπορεί να καταλάβει πώς λειτουργούν οι πρωτεΐνες ουσιαστικά έχει το κλειδί στη ζωή. Το AlphaFold έχει να κάνει με το τρισδιάστατο σχήμα των πρωτεϊνών, το οποίο έχει άμεση σχέση με τη λειτουργία τους.»
Η διαδικασία για την έγκριση της χρήσης του AlphaFold
Ο κ. Κατσιάνης παρουσίασε τη διαδικασία για την έγκριση της χρήσης του AlphaFold, λέγοντας ότι «εμείς σαν GRNET έχουμε ετοιμάσει προσχέδιο για το πώς θα γίνεται η διαδικασία. Ο κάθε ερευνητής θα μπορεί να κάνει αίτηση, περιγράφοντας τον έργο, υπεύθυνο και τα στοιχεία του ιδρύματος. Η διάρκεια της χρήσης θα είναι ιδανικά μέχρι το Μάρτιο του 2026.»
Όταν εγκριθεί η αίτηση, ο δικαιούχος μπορεί να ξεκινήσει το πείραμά του. Υποστήριξη και τεχνογνωσία παρέχεται από τη Google, με στόχο τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για τους ερευνητές της Ελλάδας.
Ένας AI Agent θα καθοδηγεί τους ερευνητές στην υποβολή της αίτησης
Ετοιμάζεται ένας AI Agent που θα καθοδηγεί τους ερευνητές στην υποβολή της αίτησης, με στόχο να διευκολύνει τη διαδικασία. «Αυτό γίνεται με μια πρωτοβουλία του υπουργείου σε συνεργασία με την Google», δήλωσε ο κ. Κατσιάνης.
Επίσης, ο Κωνσταντίνος Κεχαγιάς, απόφοιτος του Τμήματος Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέφερε ότι «έχουμε ξεκινήσει τη δημιουργία ενός ψηφιακού βοηθού για το AlphaFold, ώστε να διευκολύνουμε τους ερευνητές στην αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με τη χρήση του εργαλείου».
Χαιρετισμοί στην εκδήλωση
Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε για την παρουσίαση του Google AlphaFold, ο υφυπουργός Νίκος Παπαϊωάννου επεσήμανε τη σημασία της συνεργασίας για την προώθηση της τεχνολογίας και της έρευνας στην Ελλάδα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
