Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες στην Ευρώπη και μία από τις βασικές αιτίες θανάτου από καρκίνο. Καθώς η διάρκεια ζωής των ανδρών αυξάνεται και ο πληθυσμός γηράσκει, ο αριθμός των περιστατικών αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2040. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ζήτημα της έγκαιρης διάγνωσης αποκτά ολοένα μεγαλύτερη σημασία, καθώς η επιστημονική κοινότητα αναζητά τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στην πρόληψη και τον κίνδυνο των περιττών ιατρικών παρεμβάσεων.
Μια νέα ανάλυση της Ευρωπαϊκής Μελέτης Τυχαίου Ελέγχου για τον Καρκίνο του Προστάτη (ERSPC), που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2025 στο έγκριτο περιοδικό New England Journal of Medicine, προβάλλει σημαντικά δεδομένα από πάνω από δύο δεκαετίες παρακολούθησης. Η έρευνα αυτή, που ξεκίνησε το 1993, περιέλαβε περισσότερους από 162.000 άνδρες ηλικίας 55 έως 69 ετών από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Αυτοί χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: εκείνους που προσκλήθηκαν σε επαναλαμβανόμενο έλεγχο με τη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) και εκείνους που δεν υποβλήθηκαν σε προληπτική εξέταση.
Μετά από πάνω από δύο δεκαετίες, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη ήταν κατά 13% χαμηλότερη στην ομάδα που υποβλήθηκε σε έλεγχο σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Ο αριθμός αυτός υποδεικνύει ότι για κάθε 456 άνδρες που προσκλήθηκαν σε εξέταση, αποφεύχθηκε ένας θάνατος από τη νόσο. Ωστόσο, ο έλεγχος με PSA συνδέεται με κινδύνους υπερδιάγνωσης και υπερθεραπείας. Μόνο το 16% των εξετάσεων PSA ήταν αυξημένο, ενώ από τα δείγματα που ελήφθησαν με βιοψία, μόλις ένα στα τέσσερα επιβεβαίωσε την ύπαρξη καρκίνου. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί άνδρες υπεβλήθηκαν σε επεμβατικές διαδικασίες χωρίς πραγματική ανάγκη.
Οι ερευνητές της ERSPC επισημαίνουν ότι χρειάζεται μια πιο στοχευμένη, εξατομικευμένη προσέγγιση στην πρόληψη. Αντί για μαζικές εξετάσεις, ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να στηρίζεται στον ατομικό κίνδυνο κάθε ανθρώπου, χρησιμοποιώντας παραμέτρους όπως η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό. Η τελική εικόνα δείχνει ότι ο προληπτικός έλεγχος με PSA μπορεί να σώσει ζωές, αλλά οι κίνδυνοι υπερδιάγνωσης παραμένουν.
Σήμερα, οι διεθνείς οδηγίες συστήνουν στους άνδρες ηλικίας 50 έως 69 ετών να συζητούν με τον γιατρό τους πριν αποφασίσουν αν θα υποβληθούν σε εξέταση PSA, αφού ενημερωθούν πλήρως για τα πιθανά οφέλη και τους κινδύνους. Η πρόληψη είναι πολύτιμη μόνο όταν εφαρμόζεται με μέτρο και σύνεση, με στόχο την ανίχνευση εκείνων των καρκίνων που πράγματι απειλούν τη ζωή.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
