Δέκα προσωπικότητες που βρίσκονται στο επίκεντρο μερικών από τις σημαντικότερες επιστημονικές εξελίξεις του 2025 ξεχώρισε το περιοδικό Nature στην ετήσια λίστα του.
Λίγο μετά τη γέννηση του KJ Muldoon, τον Αύγουστο του 2024, οι γιατροί παρατήρησαν ότι κοιμόταν πολύ και έτρωγε πολύ λίγο. Έπειτα από σειρά εξετάσεων, διαπιστώθηκε ότι το βρέφος έχει μια εξαιρετικά σπάνια γενετική πάθηση, που ονομάζεται ανεπάρκεια CPS1, η οποία επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να επεξεργάζεται πρωτεΐνες. Η πάθηση μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεταμόσχευση ήπατος, αλλά περίπου τα μισά από τα μωρά με ανεπάρκεια CPS1 πεθαίνουν στην πρώιμη βρεφική ηλικία.
Μία από τους γιατρούς του KJ, η Ρεμπέκα ‘Αρενς- Νίκλας, παιδίατρος στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας στην Πενσιλβάνια, αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε να υπάρχει άλλη λύση, η διόρθωση του ελαττωματικού ενζύμου στο ήπαρ του. Αυτή και ο Κίραν Μουσουνούρου, καρδιολόγος στην Ιατρική Σχολή Perelman στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνιας, είχαν ένα τολμηρό σχέδιο για τη θεραπεία παιδιών με σπάνιες γενετικές διαταραχές χρησιμοποιώντας θεραπείες επεξεργασίας γονιδίων προσαρμοσμένες σε μοναδικές αλληλουχίες DNA.
Μέσα σε λίγους μήνες ο KJ θα γινόταν το πρώτο άτομο που έλαβε εξατομικευμένη θεραπεία επεξεργασίας γονιδιώματος βασισμένη στην τεχνική CRISPR. Στις 25 Φεβρουαρίου 2025, ο KJ έλαβε την πρώτη από τις τρεις εγχύσεις, με την υποστήριξη μιας μεγάλης ομάδας ερευνητών από τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία. Αφού πέρασε τις πρώτες 307 ημέρες της ζωής του στο νοσοκομείο, ο KJ επέστρεψε στο σπίτι του τον περασμένο Ιούνιο, συνεχίζοντας να πετυχαίνει τα αναπτυξιακά ορόσημα, ενώ απαιτούσε φαρμακευτική αγωγή και τακτική παρακολούθηση.
Ο KJ επιλέχθηκε από το Nature ως ένα από τα δέκα πρόσωπα της χρονιάς στον επιστημονικό τομέα για το 2025. Το ερώτημα, πάντως, όπως επισημαίνεται στο περιοδικό, είναι το πώς θα διασφαλιστεί ότι και άλλα παιδιά θα έχουν την ίδια ευκαιρία, καθώς το κόστος της εξατομικευμένης θεραπείας ανέρχεται σε εκατομμύρια δολάρια και οι επενδυτές αποφεύγουν τις εταιρείες επεξεργασίας γονιδιώματος.
Στον τομέα της βιοϊατρικής, έχει επιλεγεί ακόμα μία σημαντική εξέλιξη στη θεραπεία σπάνιων διαταραχών. Η Σάρα Ταμπρίζι, νευρολόγος στο University College London, είναι μέλος μιας ομάδας που εφάρμοσε μια θεραπεία με την οποία επιβραδύνθηκε η ανάπτυξη της θανατηφόρας γενετικής πάθησης της Νόσου του Χάντινγκτον.
Μια εντελώς νέα πτυχή του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος ανακάλυψε η Γιφάτ Μερμπλ, συστημική βιολόγος στο Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann του Ισραήλ, μελετώντας τα κέντρα ανακύκλωσης πρωτεϊνών του κυττάρου, γνωστά ως πρωτεασώματα.
Έχοντας ως στόχο του την καταπολέμηση ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια, ο ερευνητής στο Ίδρυμα Oswaldo Cruz της Βραζιλίας, Λουτσιάνο Μορέιρα, άνοιξε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής κουνουπιών μολυσμένων με το βακτήριο Βολμπάχια. Απελευθερώνοντας εκατομμύρια από αυτά τα έντομα, ελπίζει να καταπολεμήσει την εξάπλωση του θανατηφόρου δάγκειου πυρετού.
Η Πρίσιους Ματσόσο, αξιωματούχος δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Witwatersrand στη Νότια Αφρική, έχει επιλεγεί για τη λίστα του Nature, καθώς ήταν συμπρόεδρος της ομάδας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που διηύθυνε τις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της πρώτης συνθήκης ετοιμότητας για πανδημίες στον κόσμο.
Η Σούζαν Μονάρεζ, μικροβιολόγος και ανοσολόγος, αντέτεινε στην κυβέρνηση Τραμπ όταν διατάχθηκε να απολύσει συναδέλφους της και να προωθήσει πολιτικές εμβολιασμού που δεν υποστηρίζονται επιστημονικά.
Στον χώρο της τεχνολογίας, το Nature αναδεικνύει τον Κινέζο επιχειρηματία, Λιάνγκ Γουενφέγκ, ο οποίος το 2025 «τάραξε» τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης με την κυκλοφορία του μεγάλου γλωσσικού μοντέλου της εταιρείας του DeepSeek.
Ο Ατσάλ Αγκραβάλ, επιστήμονας δεδομένων στην Ινδία, έχει ξεχωρίσει για την αποκάλυψη ζητημάτων ακεραιότητας της έρευνας στη χώρα του.
Το Αστεροσκοπείο Vera Rubin στη Χιλή υπόσχεται τις καλύτερες εικόνες μακρινών γαλαξιών, με τον Τόνι Τάισον να συνδέεται με την ανάπτυξή του.
Τέλος, η Μένγκραν Ντου, γεωεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Επιστήμης και Μηχανικής Βαθέων Θαλασσών της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, αντιμετώπισε μεγάλους κινδύνους κατά τη διάρκεια υποβρύχιας κατάδυσης.
Στο αφιέρωμα του περιοδικού Nature ξεχωρίζουν και πέντε άνθρωποι που αναμένονται να ξεχωρίσουν το 2026, όπως η αποστολή Artemis II της NASA και η Τζορτζίνα Λονγκ στον τομέα της ογκολογίας.
Ο ιολόγος του Ινστιτούτου Παστέρ στη Σενεγάλη, Αμαντού Σαλ, προχωρά στη δημιουργία του προγράμματος MADIBA για την ανοσοποίηση μέσω εμβολιασμού.
Η ‘Αλις Ξιάνγκ, παγκόσμια επικεφαλής Διακυβέρνησης της Τεχνητής Νοημοσύνης στη Sony AI, αποδεικνύει ότι είναι δυνατή η εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης με ηθικές πηγές.
Τέλος, η Κολέτ Ντελαβάλα, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της οργάνωσης «Stand Up for Science», εστιάζει στην αντίσταση κατά των προσπαθειών της αμερικανικής κυβέρνησης κατά των επιστημονικών πρωτοβουλιών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
