Η επιρροή του ρεπουμπλικανισμού στη σκέψη του Μαρξ και η διαμόρφωση της κοινωνικής του θεωρίας. Στις 9 Νοεμβρίου 1850, η εφημερίδα The Red Republican (Ο κόκκινος ρεπουμπλικανός), η οποία αναφερόταν στο κίνημα των Χαρτιστών—αυτών που διεκδικούσαν καθολικά πολιτικά και εκλογικά δικαιώματα για τους εργάτες—δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο German Communism: Manifesto of the German Communist Party (Γερμανικός κομμουνισμός: Μανιφέστο του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος). Οι συγγραφείς του άρθρου ήταν οι Τσαρλς Μαρξ και Φρέντερικ Ένγκελς, με τη μετάφραση να αναλαμβάνεται από τη Σκωτσέζα φεμινίστρια και σοσιαλίστρια Χέλεν Μακφάρλαν. Η επιλογή των Μαρξ και Ένγκελς να δώσουν το Μανιφέστο για μετάφραση σε αυτή την εφημερίδα υποδήλωνε σεβασμό προς τους Χαρτιστές και την πεποίθηση ότι οι σοσιαλιστικές κριτικές του καπιταλισμού μπορούσαν να συναντηθούν με τα πολιτικά αιτήματα του ρεπουμπλικανισμού. Αυτή η αντίληψη αναδεικνύει τη σημασία του ρεπουμπλικανισμού στη σκέψη του Μαρξ, ο οποίος εστιάζει στη δημοκρατική διακυβέρνηση, τη λαϊκή κυριαρχία και το κράτος δικαίου.
Αφορμή για τη συζήτηση γύρω από τον Μαρξ παρέχει το έργο του ερευνητή στο London School of Economics, Μπρούνο Λέιπολντ, με τίτλο Citizen Marx. Republicanism and the Formation of Karl Marx’s Social and Political Thought (Πολίτης Μαρξ. Ο ρεπουμπλικανισμός και η διαμόρφωση της πολιτικής και κοινωνικής σκέψης του Μαρξ), το οποίο κυκλοφόρησε το 2024 από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου Πρίνστον. Το βιβλίο εξετάζει πώς ο Μαρξ ενσωματώνει ρεπουμπλικανικά αιτήματα στη θεωρητική του διαδρομή, αναδεικνύοντας τη σημασία της διεκδίκησης δημοκρατικών δικαιωμάτων ενάντια σε απολυταρχικές μορφές εξουσίας.
Ο Λέιπολντ προβάλλει ότι ο Μαρξ, ακόμη και μετά την μεταστροφή του προς τον κομμουνισμό, διατηρεί μια βαθιά πολιτική θεώρηση. Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο αναλύει κριτικά την αντιπολιτική στάση άλλων σοσιαλιστικών ρευμάτων, υπενθυμίζοντας ότι η αντίληψη του για τον σοσιαλισμό δεν προϋπέθετε ούτε το τέλος της πολιτικής ούτε το τέλος της δημοκρατίας. Αντιθέτως, επισημαίνει την αναγκαιότητα της υπέρβασης του καπιταλισμού ως προϋπόθεση για την επίτευξη μιας αυθεντικής δημοκρατίας.
Ο Λέιπολντ παρατηρεί ότι το αποκορύφωμα του ριζοσπαστικού σοσιαλιστικού ρεπουμπλικανισμού του Μαρξ διαφαίνεται στις ιδέες του για την Κομμούνα του Παρισιού, την οποία θεωρεί πιο ταξικά αντιπροσωπευτική και ριζικά δημοκρατική. Η Κομμούνα αποδείκνυε την ικανότητα των ανθρώπων να κυβερνούν τον εαυτό τους, αναδεικνύοντας τις δημοκρατικές καινοτομίες της καθολικής ψηφοφορίας και τις δεσμευτικές εντολές για τους αντιπροσώπους. Στο πλαίσιο αυτό, ο Μαρξ επαναλαμβάνει τη σημασία του συμμετοχικού και δημοκρατικού χαρακτήρα της πολιτικής.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
