Θεσμικά εγκλωβισμένος παραμένει ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών με την μεγαλύτερη πρόκληση να αποτελεί η ολοκλήρωση του ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού των υδατοκαλλιεργειών (ΕΠΧΣΑΑΥ). Όπως ανέφερε πρόσφατα σε δημοσιογραφική συνάντηση ο πρόεδρος της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), Απόστολος Τουραλιάς, από το 2011 έως σήμερα, μόλις 7 από τις 23 υποβληθείσες αιτήσεις ίδρυσης ΠΟΑΥ ιχθυοκαλλιέργειας έχουν θεσμοθετηθεί μέσω έκδοσης του αντίστοιχου Προεδρικού Διατάγματος.
Παρά τις διαδοχικές παρατάσεις που έχουν δοθεί, η ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού των υδατοκαλλιεργειών παρουσιάζει, σύμφωνα με τον κ. Τουραλιά, αδικαιολόγητες καθυστερήσεις λόγω της αδυναμίας της διοίκησης να εφαρμόσει την ισχύουσα νομοθεσία, υπονομεύοντας τους αναπτυξιακούς στόχους που έχουν τεθεί στο Πολυετές Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως αν και από το 2022 υπάρχουν ώριμες μελέτες χωροθέτησης ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα, η διαδικασία παραμένει στάσιμη εμποδίζοντας την εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων υδατοκαλλιέργειας.
Σημειώνεται ότι το 2024 θεσμοθετήθηκε η ΠΟΑΥ της Εύβοιας μετά από 10 χρόνια διαβουλεύσεων.
Όπως ανέφερε ο κ. Τουραλιάς, η καθυστέρηση στην εφαρμογή του χωροταξικού δεν δημιουργεί μόνο θεσμική ασάφεια, αλλά και εμπόδια στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η απουσία οργανωμένων ζωνών δυσχεραίνει τον έλεγχο και την εποπτεία των μονάδων, ενώ υπονομεύει την προώθηση νέων επενδύσεων.
Υπενθυμίζεται ότι από το βήμα της 89ης ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τη δέσμευση για προώθηση του χωροταξικού ζητήματος του κλάδου.
«Η εξαγγελία του πρωθυπουργού για την ολοκλήρωση του ειδικού χωροταξικού σχεδίου για τις ιχθυοκαλλιέργειες, αποτελεί μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη για την ΕΛΟΠΥ και τα μέλη της – για τους 12.000 εργαζόμενους, τις τοπικές κοινωνίες και τη συνεισφορά στις εξαγωγές της χώρας. Πρόκειται για μια διαχρονική εκκρεμότητα, που συνδέεται άμεσα με τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διαφάνεια στις διαδικασίες αδειοδότησης και τη δημιουργία σαφούς πλαισίου για επενδύσεις.
Παρά τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος ο κλάδος, οι ελληνικές επιχειρήσεις ιχθυοκαλλιέργειας και το 2024 απέδειξαν για ακόμη μία φορά την ανθεκτικότητα και την ικανότητα τους να παραμένουν ανταγωνιστικές στις διεθνείς αγορές.
Οι εξαγωγές το 2024 παρουσίασαν πτώση 6% φτάνοντας σχεδόν τους 94.132 τόνους.
Ωστόσο, η μέση τιμή εξαγωγής ήταν βελτιωμένη και για τα δύο είδη σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Σύμφωνα με μέχρι τώρα διαθέσιμα στοιχεία του 2025, η πορεία των εξαγωγών καταγράφει άνοδο, ενώ οι τιμές κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ δεκαετίας.
Σε επιχειρηματικό επίπεδο, το 2024 επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για τον κλάδο αποδεικνύοντας πως η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια είναι μια ιδιαίτερα ελκυστική παραγωγική δραστηριότητα που προσελκύει σημαντικούς διεθνείς επενδυτές.
Σύμφωνα με την αναφορά, η παραγωγή τσιπούρας και λαβρακιού το 2024 μειώθηκε κατά 5,5% στους 114.500 τόνους ακολουθώντας την πτωτική τάση της παράγωγης στην ΕΕ.
Το 2024 δραστηριοποιήθηκαν 73 εταιρείες και όμιλοι με 285 μονάδες εκτροφής (πλωτές εγκαταστάσεις) θαλάσσιων μεσογειακών ιχθύων.
Οι εταιρείες του κλάδου δραστηριοποιούνται σε 11 από τις 13 περιφερειακές ενότητες της χώρας και δημιουργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Ο ρόλος του κλάδου στην οικονομία και η ανθεκτικότητα του εν μέσω προκλήσεων είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας.
Διαρκής ανάπτυξη και προσαρμογή στις διεθνείς αγορές είναι το ζητούμενο για τον κλάδο της ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα.
Η σταθερή υποστήριξη της πολιτείας και η ολοκλήρωση των θεσμικών διαδικασιών είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου.
