Σε μια τελετή μνήμης στο θέατρο Παλλάς, η Πολεμική Αεροπορία τίμησε τους Έλληνες και Βρετανούς αεροπόρους, που πολέμησαν «φτερό με φτερό» τις δυνάμεις του Άξονα στη Μέση Ανατολή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσία του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας Αντιπτεράρχου (Ι) Δημοσθένη Γρηγοριάδη, καθώς και του πρέσβη του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα κ. Μάθιου Λοτζ, εκπροσώπων της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, αλλά και συγγενών πεσόντων αεροπόρων της περιόδου.
«Η ιστορία μας διδάσκει ότι οι μεγάλοι αγώνες κερδίζονται όταν οι λαοί ενώνουν τις δυνάμεις τους. Στη Μέση Ανατολή οι Έλληνες αεροπόροι πλάι στους Βρετανούς συμμάχους τους ύψωσαν ξανά τα φτερά της πατρίδας. Μαζί μοιράστηκαν κινδύνους και θυσίες, μαζί πέτυχαν νίκες που έγειραν την πλάστιγγα του πολέμου», τόνισε μεταξύ άλλων ο Α/ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης. «Η συνεργασία αυτή ξεπέρασε τις πρακτικές ανάγκες του πολέμου. Ήταν μια ένωση αξιών, ιδανικών και πίστης στον κοινό σκοπό για την επικράτηση της ελευθερίας απέναντι στον ολοκληρωτισμό. Οι αεροπόροι των δυο εθνών μοιράστηκαν τον ίδιο κίνδυνο, τα ίδια βάσανα, τις ίδιες ελπίδες».
Από την πλευρά του, ο πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα κ. Μάθιου Λοτζ επισήμανε: «Τιμούμε τη συνεργασία των δυο αεροποριών, και τη δημιουργία ελληνικών μοιρών κάτω από βρετανική διοίκηση στη Β. Αφρική κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ. Η συνεισφορά τους όπως στη Μάχη του Ελ Αλαμέιν δεν ήταν μόνο στρατηγική αλλά και σύμβολο ενότητας» προσθέτοντας ότι «η φιλία μας σφυρηλατημένη σε εποχή πολέμου παραμένει ισχυρή και πολύτιμη».
Μια ιστορική αναδρομή
Όταν στις 23 Απριλίου 1941, η γερμανική Λουφτβάφε σφυροκοπούσε με λύσσα τα ελληνικά αεροδρόμια, πέντε πολεμικά αεροσκάφη Avro Anson της 13ης Μοίρας Ναυτικής Συνεργασίας κατάφεραν να διαφύγουν μέσω Κρήτης, στην Αίγυπτο.
Οι αποφασισμένοι αυτοί αεροπόροι δεν γνώριζαν πως αποτελούσαν την «μαγιά» για την ανασύσταση της Πολεμικής Αεροπορίας στο εξωτερικό και της δημιουργίας ελληνικών πολεμικών μοιρών μέσα στη Βασιλική Αεροπορία (RAF), όπου θα υπάγονται.
Στην Γάζα της Παλαιστίνης δημιουργήθηκε το πρώτο κέντρο υποδοχής των Ελλήνων αεροπόρων με τον σμήναρχο Παναγιώτη Βήλο ως πρώτο Ανώτερο Διοικητή της Αεροπορίας στη Μέση Ανατολή. Εκεί, ξεκίνησε τη λειτουργία της η Σχολή Αεροπορίας, με διοικητή τον Επισμηναγό Ξενοφώντα Βαρβαρέσσο.
Τον Ιούλιο του 1941, η 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού συγκροτήθηκε με τα πέντε διαφυγόντα αεροσκάφη Avro Anson και ήταν οι πρώτοι Έλληνες αεροπόροι που ύψωσαν την γαλανόλευκη σε αποστολή ανθυποβρυχιακού πολέμου.
Η 335η Μοίρα Δίωξης συγκροτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1941 στο αεροδρόμιο Ακίρ της Παλαιστίνης, με 8 αεροπλάνα Hawker Hurricane και σύντομα ετοιμοπόλεμη.
Στις 23 Ιουλίου 1943, η 336η Μοίρα Δίωξης θα εξοπλιστεί με τα πρώτα έξι Σπιτφάιρ, συμμετέχοντας σε πολλές επιθέσεις εναντίον γερμανικών στόχων.
Η συνεργασία και η αλληλεγγύη μεταξύ των Ελλήνων και Βρετανών αεροπόρων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας και της ελευθερίας των λαών που πολέμησαν για την επιβίωση και την ανεξαρτησία τους.
*Η φωτογραφία απεικονίζει χειριστές της 336 Μοίρας Δίωξης, στο Σίντι Μπαράνι της Β. Αφρικής το 1943. (προσωπικό αρχείο πτεράρχου Κωνσταντίνου Χατζηλάκου)
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
