Με τον ευφάνταστο τίτλο Athens Dies In Dreams At Sunrise, ο καλλιτέχνης Αλέξανδρος Τζάννης και ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ παρουσιάζουν την ομώνυμη έκθεση στο παλιό λατομείο που βρίσκεται στη νότια πλευρά του λόφου Φιλοπάππου. Η έκθεση, που επιμελείται η Γαλήνη Νώτη και θα διαρκέσει από τις 25 Νοεμβρίου έως τις 21 Δεκεμβρίου 2025, πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εταιρία του Δήμου Αθηναίων GREEN ATHENS | ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ – ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΑΣΙΝΟ, η οποία διαχειρίζεται το φυσικό τοπίο και τον ιστορικό χαρακτήρα του Εθνικού Κήπου και του αρχαιολογικού πάρκου των Δυτικών Λόφων Ακρόπολης.
Η νέα ανάθεση στον Αλέξανδρο Τζάννη εντάσσεται στο πρόγραμμα Έργο στην Πόλη 2025, στο πλαίσιο του οποίου ο ΝΕΟΝ αναθέτει σε έναν Έλληνα καλλιτέχνη τη δημιουργία έργου που εκτίθεται σε δημόσιο χώρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Σκοπός του προγράμματος είναι η παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης σε δημόσιους και ιστορικούς χώρους, συμβάλλοντας στη διάδραση μεταξύ της τέχνης, της κοινωνίας και της πόλης.
«Είναι το ένατο Έργο στην Πόλη που υλοποιεί ο ΝΕΟΝ, στο πλαίσιο της ανάθεσης σε έναν Έλληνα καλλιτέχνη σε δημόσιο χώρο. Κι εδώ βλέπουμε μια εντελώς δημόσια εγκατάσταση στο παλιό νταμάρι, αλλά σε μια προϋπάρχουσα κατασκευή. Το ενδιαφέρον είναι πώς εντάσσεται μέσα στην ίδια τη ζωή της πόλης ένα γλυπτό, καθώς είναι ένας χώρος που χρησιμοποιείται καθημερινά από ανθρώπους που κάνουν βόλτα, γιόγκα, τάι τσι… Η εγκατάσταση έχει προσαρμοστεί επίσης γύρω από τις ανάγκες των κατοίκων -έχουμε αφήσει χώρο όπου θα συνεχίζονται όλες αυτές οι λειτουργίες», δήλωσε η Ελίνα Κουντούρη, διευθύντρια του ΝΕΟΝ, σήμερα κατά την παρουσίαση της έκθεσης, που επίσημα θα εγκαινιαστεί το απόγευμα.
Ο Αλέξανδρος Τζάννης δημιουργεί ένα γλυπτό-παράσιτο που περικυκλώνει τη διάτρητη κατασκευή η οποία έχει μείνει σαν σκελετός, και την κατοικεί. Εισάγει μια αυστηρή γεωμετρία, σχηματίζει ένα άκαμπτο πλαίσιο που λειτουργεί ως όριο και περιχαρακώνει τον χώρο. «Η δουλειά του Αλέξανδρου Τζάννη ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με την πόλη και το πώς αυτή αλλάζει. Παρακολουθεί αυτές τις αλλαγές με έναν αφαιρετικό τρόπο, εντάσσοντας πολλά γεωμετρικά στοιχεία. Η μεταβολή αποτελεί κεντρικό άξονα της δουλειάς του: Η μεταβολή μέσα από τεχνικές διαδικασίες -πώς δηλαδή η βιομηχανία και η εργασία αλλάζουν την ύλη-, αλλά και στον χρόνο φυσικά, μέσα από τη φθορά υλικών, όπως η σκουριά, που χρησιμοποιεί», σημείωσε η επιμελήτρια Γαλήνη Νώτη.
Η έκθεση Athens Dies In Dreams At Sunrise πραγματοποιείται στο παλιό λατομείο, στη νότια πλευρά του λόφου Φιλοπάππου. Στο σημείο αυτό, οι αρχιτέκτονες Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη και Αντώνης Νουκάκης δημιούργησαν μια ανοιχτή κατασκευή-υποδομή για υπαίθρια έκθεση γλυπτικής, στο πλαίσιο του προγράμματος ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων το 2003. Η κατασκευή αυτή, αν και δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ για τον αρχικό της σκοπό, παραμένει αγκιστρωμένη στον βράχο ως σιωπηλό αποτύπωμα της πρόθεσης εκείνης. Πάνω σε αυτήν προσαρτάται το γλυπτό του Αλέξανδρου Τζάννη, επαναφέροντας την αρχική πρόθεση.
«Όταν κάναμε το ραντεβού στο γραφείο των αρχιτεκτόνων για να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κατασκευή και πώς την είχαν φανταστεί, η λέξη κλειδί ήταν το να αγκιστρωθεί, να γαντζωθεί μια κατασκευή πάνω στον βράχο. Η κατασκευή όντως γαντζώνεται στον βράχο και εκτείνεται για να καλύψει όλο το τοπίο που βλέπουμε στον ορίζοντα, δημιουργώντας ένα πολύ στιβαρό και ταυτόχρονα ανάλαφρο χαρακτήρα. Οι λέξεις αγκιστρώνω και γαντζώνω αυτή την κατασκευή πάνω στον βράχο χωρίς να ρίξουμε θεμέλια κάτω, ήταν ακριβώς το στοιχείο που έψαχνα να βρω για να συνδέσω και τη δική μου τη δουλειά, η οποία έχει να κάνει πάρα πολύ με την έννοια του παρασίτου», δήλωσε κατά την παρουσίαση ο καλλιτέχνης που φιλοτεχνεί από το 2017 Τα Παράσιτα, μια σειρά έργων τα οποία προσκολλώνται σε δομικά στοιχεία κτιρίων ως σημάδια ζωής και οικειοποίησης του περιβάλλοντος. Αποτελούνται κυρίως από σίδηρο και μαγνήτες συνθέτοντας ένα σύμπλεγμα υλικών και σχέσεων. Επαναπροσδιορίζουν τη σχέση παράσιτου και ξενιστή, αναγνωρίζοντας τους δύο οργανισμούς ως εξίσου σημαντικούς και αλληλένδετους.
Στην έκθεση στο παλιό λατομείο του Φιλοπάππου αποτυπώνονται μέρη από τα κλαδιά ενός φυτού που βρίσκεται διάσπαρτο στον λόφο μεταφρασμένα σε σίδερο, μέσα από τον σχεδιασμό τρισδιάστατων μοντέλων και από διαδικασίες βιομηχανικής παραγωγής. Το φυτό αυτό, η μηδική, μοιάζει ξερό ενώ δεν είναι, πέφτει σε φθινοπωρινό λήθαργο και όταν επιστρέψουν οι ευνοϊκές συνθήκες αναπτύσσεται πάλι. «Όλη η κατασκευή παίζει με τη σχέση ζωής και θανάτου: Κάτι που ήρθε για να δώσει ζωή, μια συγκεκριμένη λειτουργία, αλλά τελικά πέθανε καθώς δεν λειτούργησε ποτέ, πήρε όμως άλλες μορφές ζωής και οικειοποίησης από τους κατοίκους της περιοχής, από ομάδες που έκαναν πάρτι, από αθλητικούς συλλόγους, αναρριχητές, περιπατητές, οτιδήποτε. Όλα τα componets της εγκατάστασης έχουν ως βασική αναφορά τα κλαδιά αυτού του φυτού -της μηδικής- τα οποία έχουν γίνει μεταλλικά από πολλές χυτεύσεις και πάνω σε αυτά αγκιστρώνονται μαγνήτες και διάφορα άλλα παρασιτικά στοιχεία τα οποία έχουν να κάνουν πολύ και με άλλα στοιχεία της δουλειάς μου», συμπλήρωσε ο καλλιτέχνης.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο του γλυπτού είναι οι βυθισμένες αθλητικές μπλούζες που διακρίνονται στη βάση του, μια ενδυματολογική αναφορά στη rave κουλτούρα και στα πάρτι της δεκαετίας του ’90, κάποια από τα οποία έγιναν στον λόφο του Φιλοπάππου. Τα ρούχα, πετρωμένα σ’ ένα πλαίσιο που μοιάζει ρευστό αλλά έχει στερεοποιηθεί, απηχούν αυτή την κουλτούρα. «Η δουλειά του Αλέξανδρου χτίζει σε διάφορα επίπεδα, τα οποία έχουν να κάνουν με την ιστορία αυτού του χώρου, όπως τα βυθισμένα αθλητικά ρούχα, μια αναφορά στα rave πάρτι και στην κουλτούρα που άνθισε τη δεκαετία του ‘90, σαν ένας απόηχός τους. Όλα αυτά τα στοιχεία, είτε η αρχιτεκτονική και οι μουσικές κουλτούρες είτε η βιολογία και η γεωλογία, με τα οποία δουλεύει ο Αλέξανδρος, συναντώνται εδώ σε αυτό το έργο το οποίο νομίζω ότι εναρμονίζεται πλήρως με τον χώρο», τόνισε η επιμελήτρια.
Ο τίτλος της έκθεσης Athens Dies In Dreams At Sunrise μας φέρνει στο τέλος του πάρτι με το ξημέρωμα, στο τέλος του ονείρου με το ξύπνημα. Η είσοδος είναι ελεύθερη, ενώ ξεναγήσεις θα πραγματοποιηθούν από τον καλλιτέχνη Αλέξανδρο Τζάννη στις 11 Δεκεμβρίου (6:30 μ.μ.) και με την επιμελήτρια Γαλήνη Νώτη στις 4 και 18 Δεκεμβρίου (6:30 μ.μ.).
Δήλωση συμμετοχής στο https://neon.org.gr/gr/event/guided-tours-neon-city-project-2025-2/.
Περισσότερες πληροφορίες στη ιστοσελίδα neon.org.gr
Φωτογραφία: Ναταλία Τσουκαλά, ευγενική παραχώρηση ΝΕΟΝ και ο καλλιτέχνης
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
