Η Ελλάδα πρέπει να προσαρμοστεί για βιώσιμο τουρισμό στα νησιά της προκειμένου να διαχειριστεί την αυξανόμενη δημοφιλία τους. Η δημοφιλία των ελληνικών νησιών, που παραδοσιακά θεωρούνται το «στέμμα» του μεσογειακού τουρισμού, αντιμετωπίζει μια κρίσιμη ερώτηση: πόση επιτυχία μπορούν να αντέξουν; Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος προειδοποιεί ότι οι νησιωτικοί προορισμοί της χώρας — οι οποίοι φιλοξενούν σχεδόν τους μισούς από τους ξένους επισκέπτες — φτάνουν στα όριά τους. Μετά από χρόνια συνεχούς αύξησης των αφίξεων, η κεντρική τράπεζα επισημαίνει ότι η επόμενη δεκαετία πρέπει να σηματοδοτήσει μια στρατηγική στροφή: από τη συνεχιζόμενη αύξηση των αφίξεων σε πιο έξυπνο, σταθερό και βιώσιμο τουρισμό.
Στην τελευταία δεκαπενταετία, οι νησιωτικές αφίξεις διπλασιάστηκαν, φτάνοντας περίπου τα 16 εκατομμύρια επισκέπτες το 2024, αποτελώντας το 11% του παγκόσμιου νησιωτικού τουρισμού. Επτά ελληνικά νησιά — μεταξύ των οποίων η Κρήτη, η Ρόδος και η Κέρκυρα — κατατάσσονται πλέον στα 30 πιο δημοφιλή παγκοσμίως, δίπλα σε προορισμούς όπως το Μπαλί, τη Χαβάη και τη Φουκόκα.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτή έχει κόστος. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι η ημερήσια πυκνότητα των τουριστών φτάνει τους 33 ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο — πάνω από δέκα φορές τον εθνικό μέσο όρο. Η πίεση στα συστήματα ύδρευσης, αποβλήτων, ενέργειας και μεταφορών είναι ήδη οξυμένη. Η υποδομή λειτουργεί στα όριά της, προειδοποιεί η έκθεση, και χωρίς γρήγορη παρέμβαση, οι πιο πολύτιμοι προορισμοί της χώρας ενδέχεται να αρχίσουν να υφίστανται φθορές λόγω της ίδιας τους της γοητείας.
Αντί να επιδιώκουμε περισσότερους επισκέπτες, η τράπεζα προτείνει ότι η Ελλάδα πρέπει να επικεντρωθεί στην προσέλκυση ταξιδιωτών που δαπανούν περισσότερα. Η αύξηση του ποσοστού μη Ευρωπαίων επισκεπτών από 8% σε 18% μέχρι το 2035 θα μπορούσε να ενισχύσει τη μέση δαπάνη ανά ταξίδι κατά 15%. Η ενθάρρυνση της επισκεψιμότητας σε λιγότερο πολυσύχναστα νησιά και η προώθηση τουρισμού εκτός περιόδου αιχμής θα βοηθήσουν στη μείωση της πίεσης στις υποδομές, επεκτείνοντας παράλληλα τα οικονομικά οφέλη του κλάδου καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Για τη βιωσιμότητα απαιτούνται επενδύσεις περίπου 35 δισεκατομμυρίων ευρώ — περίπου 3,5 δισεκατομμύρια ετησίως μέχρι το 2035 — για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων μεταφορών, υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, υγείας και ψηφιακών υποδομών στα νησιά.
Η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει ότι η χώρα χρειάζεται ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης, προτείνοντας τη δημιουργία Εθνικής Αρχής Υποδομών Νησιών, με στόχο την συγκέντρωση πόρων, την προτεραιοποίηση έργων βάσει δεδομένων και την επιτάχυνση εγκρίσεων μέσω απλουστευμένων διαδικασιών.
Αυτή η νέα αρχή θα συνεργαστεί με δύο πρόσθετους πυλώνες: την ολοκλήρωση καθυστερημένων τοπικών αναπτυξιακών και χωροταξικών σχεδίων και έναν μηχανισμό τεχνικής υποστήριξης για την παρακολούθηση προόδου και τη διατήρηση της διαφάνειας.
Σήμερα, περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ συλλέγονται ετησίως από τέλη διαμονής και κρουαζιέρας, καλύπτοντας μόλις το μισό των επιπλέον δαπανών που προκαλούνται από τις εποχικές πληθυσμιακές αυξήσεις. Η Τράπεζα της Ελλάδος προτείνει την καθοδήγηση αυτών των εσόδων, διασφαλίζοντας ότι τα κεφάλαια που συγκεντρώνονται σε κάθε περιοχή επενδύονται τοπικά.
Η εξάρτηση της Ελλάδας από τα νησιά είναι εντυπωσιακή. Αν και αντιπροσωπεύουν μόνο το 15% του πληθυσμού και της έκτασης της χώρας, ευθύνονται σχεδόν για τους μισούς ξένους τουρίστες — πολύ παραπάνω από τις αναλογίες που παρατηρούνται στην Ισπανία ή την Ιταλία. Χωρίς στρατηγική στροφή, η επιτυχία αυτή θα μπορούσε να αποδειχθεί εύθραυστη. Όμως με αποφασιστικές επενδύσεις και προγραμματισμό, τα έσοδα από τον τουρισμό θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 45%, προσθέτοντας 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και αυξάνοντας τη συμβολή του τομέα στο ΑΕΠ της Ελλάδας από 24 δισεκατομμύρια ευρώ σε περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ. Η πραγματική πρόκληση, καταλήγει η Τράπεζα της Ελλάδος, δεν είναι πόσοι έρχονται, αλλά πώς μπορούμε να τους διαχειριστούμε αποτελεσματικά.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
