Η 30ή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30) ξεκίνησε χθες Δευτέρα στη Μπελέμ της Βραζιλίας, με τις πρώτες διαμάχες μεταξύ των χωρών να επικεντρώνονται στο επείγον της κατάστασης και τα μέτρα που απαιτούνται για τον περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας της Γης.
«Έχει έρθει η ώρα να καταφέρουμε μια νέα ήττα στους αρνητές», δήλωσε ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, κατά την έναρξη της διάσκεψης που θα διαρκέσει δύο εβδομάδες, με τις ΗΠΑ να απέχουν.
Ο Λούλα επανέλαβε ότι οι επενδύσεις για το κλίμα – βασικό σημείο τριβής στις COP – κοστίζουν «πολύ λιγότερο» από τους πολέμους και τόνισε ότι «κατευθυνόμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά με τη λάθος ταχύτητα».
Οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου παγκοσμίως και δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής, απέχουν για πρώτη φορά στην ιστορία των διασκέψεων του ΟΗΕ. «Είναι καλύτερο από το να στέλνουν ανθρώπους για να μπλοκάρουν τα πάντα, έτσι δεν είναι;» σχολίασε η επικεφαλής της Greenpeace Βραζιλίας, Καρολίνα Πασκουάλι.
Η τρέχουσα COP, η πρώτη που διεξάγεται στον Αμαζόνιο, έχει λιγότερους αντιπροσώπους σε σχέση με προηγούμενες συναντήσεις, με συνολικά 42.000 επιβεβαιωμένες συμμετοχές. «Το να παραπονιόμαστε δεν είναι στρατηγική, χρειαζόμαστε λύσεις», δήλωσε ο Σάιμον Στιλ, επικεφαλής του ΟΗΕ Κλίμα που συνδιοργανώνει την COP.
Ο Στιλ εξέφρασε την ικανοποίησή του για μια μικρή πρόοδο που σημειώθηκε στις τελευταίες οδικές χαρτογραφήσεις κλίματος που υποβλήθηκαν από ορισμένες χώρες, με τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου να αναμένεται να φτάσει το 12% μέχρι το 2035, αν και απέχει από τον στόχο που έχει δηλωθεί.
«Κάθε δέκατο του βαθμού αύξησης της θερμοκρασίας που θα αποφευχθεί θα σώσει εκατομμύρια ζωές και θα γλιτώσει δισεκατομμύρια δολάρια ζημιών», τόνισε ο Στιλ, ενώ παράλληλα ζήτησε από τις διαπραγματεύσεις να αποφέρουν πιο συγκεκριμένα αποτελέσματα, πιο αυστηρές δεσμεύσεις για την αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και για την υποστήριξη των φτωχών χωρών στην αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Ο χρόνος πιέζει, τονίζουν οι επιστήμονες. Ο Τζιμ Σκι, πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), εκτίμησε πως η υπέρβαση του ορίου της αύξησης κατά 1,5 °C είναι «σχεδόν αναπόφευκτη», αλλά εκτίμησε ότι είναι «ίσως ακόμη δυνατό» να περιοριστεί.
Μια ομάδα μικρών νησιών παλεύει να συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη της COP30 η ανάγκη να διατυπωθεί μια απάντηση στην αποτυχία περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας. Ωστόσο, η ομάδα των αραβικών χωρών και άλλα κράτη αρνούνται, φοβούμενα νέες επιθέσεις στο πετρέλαιο. «Η στάση της Σαουδικής Αραβίας είναι τοξική», κατήγγειλε Δυτικός διπλωμάτης.
«Ο 1,5 °C δεν είναι ένας αριθμός ή ένας στόχος, είναι ζήτημα επιβίωσης», τόνισε ο Μανζίτ Ντακάλ, σύμβουλος της ομάδας των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. «Δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε καμία απόφαση που δεν θα περιλαμβάνει συζήτηση σχετικά με την αποτυχία μας να αποφύγουμε την αύξηση του 1,5 °C», πρόσθεσε.
Οι πιο έντονες συνομιλίες για το θέμα, όπως και για τον ευρωπαϊκό φόρο άνθρακα, αναβλήθηκαν για την Τετάρτη.
Ένα από τα μεγάλα ζητήματα των διαπραγματεύσεων αφορά τον «οδικό χάρτη» για τα ορυκτά καύσιμα που έθεσε στο τραπέζι ο Λούλα στη σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών. Θα αποτελέσει η σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του άνθρακα αντικείμενο νέας δεσμευτικής απόφασης ή, πιο πιθανό, εθελοντικών δεσμεύσεων;
Με τυφόνα να πλήττει τις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, οι αντιπρόσωποι της COP30 θα συζητήσουν πώς μπορούν να βοηθήσουν καλύτερα τις πιο ευάλωτες χώρες να αντιμετωπίσουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο εκτίμησε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειαστούν έως 310 δισεκ. δολάρια ετησίως ως το 2035. «Οι ζωές, η ευημερία και οι θέσεις εργασίας δεν μπορούν να διατηρηθούν εκεί όπου τα σπίτια, τα σχολεία και οι επιχειρήσεις απειλούνται από πλημμύρες ή ξηρασία», ανέφεραν εκπρόσωποι των παγκόσμιων αναπτυξιακών τραπεζών.
Ξεχωριστά, ο διευθυντής ενός ταμείου του ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι σύντομα θα ανακοινώσει νέο ομόλογο με στόχο τη συγκέντρωση 200 εκατ. δολαρίων μέχρι το 2026. «Η ιδέα του ομολόγου ξεκίνησε ακριβώς πριν από ένα χρόνο στην προηγούμενη COP στο Μπακού», δήλωσε ο Μάρκους Ρέπνικ, επικεφαλής του Μηχανισμού Χρηματοδότησης.
Την ίδια ώρα, η Γερμανία και η Ισπανία υποσχέθηκαν 100 εκατ. δολάρια σε μια ξεχωριστή προσπάθεια, το Climate Investment Funds (CIF), για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αναπτυσσόμενων χωρών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
