Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα τη χαλάρωση των κανόνων της ΕΕ για την εφαρμογή της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας», για την επιστροφή των αιτούντων άσυλο.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτή η χαλάρωση των κανόνων «θα επιταχύνει τις διαδικασίες ασύλου και θα μειώσει την πίεση στα συστήματα ασύλου, διατηρώντας παράλληλα τις νομικές διασφαλίσεις για τους αιτούντες».
Επί του παρόντος, η ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζει ότι οι αιτούντες άσυλο μπορούν να επιστραφούν σε χώρες από τις οποίες δεν κατάγονται, αλλά τις οποίες τα κράτη μέλη θεωρούν «ασφαλείς». Ωστόσο, πρέπει να αποδεικνύεται η «σύνδεση» μεταξύ του αιτούντος και αυτής της ασφαλούς τρίτης χώρας (π.χ. ένα μέλος της οικογένειάς του πρέπει να διαμένει εκεί, ή ο αιτών άσυλο πρέπει να έχει ήδη εργαστεί σε αυτή τη χώρα, κ.ά.).
Η Επιτροπή τονίζει ότι εξέτασε την έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας και την εφαρμογή της, βάσει του κανονισμού για τη διαδικασία ασύλου και υπό το πρίσμα των απαιτήσεων του διεθνούς και του ενωσιακού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και προτείνει τις ακόλουθες αλλαγές:
Πρώτον, η σύνδεση μεταξύ του αιτούντος και της ασφαλούς τρίτης χώρας δεν θα είναι πλέον υποχρεωτική. Δεύτερον, η διέλευση μέσω ασφαλούς τρίτης χώρας πριν από την άφιξη στην ΕΕ μπορεί πλέον να θεωρηθεί επαρκής σύνδεσμος για την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας. Τρίτον, όταν δεν υπάρχει σύνδεση ή διαμετακόμιση, η έννοια μπορεί να εφαρμοστεί εάν υπάρχει συμφωνία ή ρύθμιση με ασφαλή τρίτη χώρα.
Επιπλέον, για τη μείωση των διαδικαστικών καθυστερήσεων και την πρόληψη των καταχρήσεων, η Επιτροπή προτείνει οι προσφυγές κατά αποφάσεων περί απαραδέκτου που βασίζονται στην έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας να μην έχουν πλέον αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα.
Η πρόταση απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη πριν από τη σύναψη συμφωνιών ή ρυθμίσεων με ασφαλείς τρίτες χώρες.
Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, οι τρίτες χώρες μπορούν να θεωρούνται ασφαλείς όταν πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η προστασία από την επαναπροώθηση, η απουσία πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης και απειλών κατά της ζωής και της ελευθερίας λόγω φυλής, θρησκείας, ιθαγένειας, ιδιότητας μέλους κοινωνικής ομάδας ή πολιτικών πεποιθήσεων, καθώς και η δυνατότητα να ζητούν και να λαμβάνουν αποτελεσματική προστασία.
Εναπόκειται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συμφωνήσουν επί της πρότασης αυτής.
Σημειώνεται, ότι η σημερινή πρόταση της Επιτροπής ανταποκρίνεται στην απαίτηση του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο να επανεξετάσει η Επιτροπή την εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας έως τον Ιούνιο του 2025. Οι τροποποιήσεις της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας που προτείνει η Επιτροπή έρχονται σε συνέχεια των διαβουλεύσεων μεταξύ των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και της κοινωνίας των πολιτών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
