Εν μέσω των πολέμων στην Ουκρανία και στη Λωρίδα της Γάζας, οι πωλήσεις των 100 μεγαλύτερων κατασκευαστριών όπλων στον κόσμο έφθασαν σε νέο ρεκόρ το 2024, παρά τα προβλήματα στην παραγωγή που εμπόδισαν παραδόσεις, αποκαλύπτει έκθεση αναφοράς που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα.
Σε ετήσια βάση, οι πωλήσεις είχαν αξία 679 δισεκατομμύρια δολάρια (586 δισεκ. ευρώ) και παρουσίασαν αύξηση 5,9%, σύμφωνα με την έκθεση που εκπόνησε το διεθνές ινστιτούτο ερευνών για την ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη (SIPRI).
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, μεταξύ του 2015 και του 2024, οι τζίροι των 100 μεγαλύτερων κατασκευαστριών αυξήθηκαν κατά 26%. Η αύξηση της ζήτησης στην Ευρώπη συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αίσθηση των ευρωπαϊκών κρατών πως απειλούνται από τη Ρωσία.
Η Ζαντ Γκιμπερτό Ρικάρ, του ινστιτούτου, εξήγησε ότι η αύξηση οφείλεται κυρίως στην Ευρώπη, μολονότι όλες οι περιοχές του κόσμου σημείωσαν άνοδο, εξαιρουμένων μόνο της Ασίας και της Ωκεανίας. Αυτή η εξέλιξη αφορά από τη μια τις ανάγκες της Ουκρανίας κι από την άλλη αυτές των κρατών που την προμήθευσαν με υλικό και καλούνται να αναπληρώσουν τα αποθέματά τους.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι 39 από τις 100 μεγαλύτερες προμηθεύτριες όπλων είναι αμερικανικές, συμπεριλαμβανομένων των Lockheed Martin, RTX (πρώην Raytheon Technologies) και Northrop Grumman. Συνολικά, οι αμερικανικές στρατιωτικές βιομηχανίες κατέγραψαν συνδυαστικό τζίρο αυξημένο κατά 3,8% στα 334 δισεκ. δολάρια, ή αλλιώς τον μισό του παγκόσμιου.
Ωστόσο, προβλήματα εφοδιασμού και καθυστερήσεις έπληξαν διάφορα προγράμματα κλειδιά των ΗΠΑ, ιδίως αυτά των μαχητικών F-35 και των υποβρυχίων κλάσης Columbia. Στην Ευρώπη, ο συνδυαστικός τζίρος των 26 μεγαλύτερων κατασκευαστριών όπλων αυξήθηκε κατά 13%, στα 151 δισεκ. δολάρια. Ιδιαίτερα, η τσεχική εταιρεία Czechoslovak Group είδε τον τζίρο της να αυξάνεται κατά 193%, στα 3,6 δισεκ. δολάρια, τη μεγαλύτερη άνοδο μεταξύ των 100.
Παρ’ όλα αυτά, και οι ευρωπαϊκές κατασκευάστριες όπλων αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθεια να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση, καθώς γίνεται πιο δυσχερής ο εφοδιασμός τους με πρώτες ύλες. Για παράδειγμα, οι Airbus και Safran (Γαλλία) πριν από το 2022 προμηθεύονταν τιτάνιο κυρίως από τη Ρωσία και αναγκάστηκαν να αναζητήσουν άλλους προμηθευτές.
Δυο ρωσικές κατασκευάστριες όπλων συγκαταλέγονται στις 100 μεγαλύτερες στον κόσμο. Η Rostec και η United Shipbuilding Corporation είδαν τον συνδυαστικό τζίρο τους να σημειώνει αύξηση 23% στα 31,2 δισεκ. δολάρια, παρά την έλλειψη συστατικών λόγω των διεθνών κυρώσεων. Ωστόσο, οι ρωσικές βιομηχανίες όπλων δυσκολεύονται να βρουν επαρκή αριθμό εξειδικευμένων εργαζόμενων για να υποστηρίξουν τους προβλεπόμενους ρυθμούς παραγωγής που είναι απαραίτητοι για να επιτευχθούν οι στόχοι του πολέμου στην Ουκρανία.
Η περιφέρεια της Ασίας και της Ωκεανίας ήταν η μόνη που είδε τα συνολικά έσοδα των κατασκευαστριών που έχουν την έδρα τους εκεί να μειώνονται κατά 1,2%, στα 130 δισεκ. δολάρια. Ωστόσο, η κατάσταση στην Ασία δεν είναι ομογενοποιημένη, καθώς οι κινεζικές κατασκευάστριες κατέγραψαν χαμηλότερες πωλήσεις, ενώ οι ιαπωνικές και νοτιοκορεατικές βιομηχανίες είδαν τα έσοδά τους να αυξάνονται, τονωμένες από την ευρωπαϊκή ζήτηση.
Εννιά από τις εκατό μεγαλύτερες κατασκευάστριες όπλων έχουν έδρα τη Μέση Ανατολή και συνδυαστικό τζίρο 31 δισεκ. δολαρίων. Τρεις από αυτές είναι ισραηλινές και σε αυτές κατέληξε το μισό και πλέον από το ποσό αυτό (16,2 δισεκ. δολάρια, +16%). Οι εντεινόμενες αντιδράσεις για τις ενέργειες του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας φάνηκαν να έχουν ελάχιστο αντίκτυπο στη ζήτηση για ισραηλινά όπλα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
