Αυτόν τον Σεπτέμβριο, στην 89η ΔΕΘ, η κλεψύδρα του χρόνου και της υπομονής τελειώνει για τον Νίκο Ανδρουλάκη, ο οποίος πολιτικά έπιασε το… ταβάνι του. Γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ που καθόρισε για δεκαετίες την πολιτική ζωή της χώρας, θα βρεθεί σύντομα σε ένα σταυροδρόμι.
Παρά τις εξαγγελίες και τις ελπίδες που «γεννήθηκαν» από την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, για ανανέωση και δυναμική επιστροφή του κόμματος στην πολιτική καθημερινότητα, η πραγματικότητα δύο χρόνια μετά είναι αμείλικτη. Το ΠΑΣΟΚ μένει στάσιμο, χωρίς ξεκάθαρο αφήγημα, χωρίς δυναμική απήχηση στην κοινωνία και -το κυριότερο- χωρίς πολιτικό βηματισμό.
Οι προσδοκίες που δεν επιβεβαιώθηκαν
Όταν ο σημερινός Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βγήκε νικητής στις εσωκομματικές εκλογές, χιλιάδες στελέχη του κόμματος είδαν στο πρόσωπό του έναν εκπρόσωπο της νέας γενιάς, με ευρωπαϊκή εμπειρία και καθαρό προφίλ. Δυστυχώς, το πέρασμα από το Ευρωκοινοβούλιο στην ελληνική πολιτική σκηνή αποδείχθηκε πιο απαιτητικό απ’ όσο φαινόταν, με αποτέλεσμα ο Νίκος Ανδρουλάκης να μην καταφέρει να πείσει ότι διαθέτει αξιόπιστη κυβερνητική πρόταση. Το μόνο επίτευγμά του ήταν ότι το ΠΑΣΟΚ «ανέβηκε» στη δεύτερη θέση και έγινε κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης και αυτό γιατί ανεξαρτητοποιήθηκαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πήχης μπήκε εξ αρχής χαμηλά και ο ίδιος δεν μπόρεσε σε κανένα σημείο να εμπνεύσει ούτε τα κοινωνικά στρώματα ούτε τον παραδοσιακό «κορμό» του ΠΑΣΟΚ.
Εκλογικό αποτέλεσμα χωρίς προοπτική
Στις εθνικές εκλογές του 2023, το ΠΑΣΟΚ κατέγραψε εκλογικό ποσοστό μόλις 11,8% που ήταν αυξημένο σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι ικανοποιεί κανένα, αφού παραμένει μακριά από τις προσδοκίες της κομματικής βάσης. Και το χειρότερο είναι ότι δεν καταγράφει ανοδικές τάσεις. Αντί, δηλαδή, να κεφαλαιοποιήσει τότε τη φθορά του ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ έμεινε καθηλωμένο, χάνοντας τη μεγάλη ευκαιρία να εδραιωθεί ως δεύτερος κοινοβουλευτικός πόλος και εν δυνάμει κυβερνητικός. Η δε επικοινωνιακή στρατηγική ήταν θολή, αμυντική και χωρίς αιχμή, με συνεχείς αντιφάσεις για θέματα όπως οι συνεργασίες ή η θέση του κόμματος στον άξονα Αριστερά – Δεξιά.
Η υπόθεση των υποκλοπών: Μια χαμένη ευκαιρία
Η υπόθεση των υποκλοπών εις βάρος του Νίκου Ανδρουλάκη ήταν το μεγαλύτερο πολιτικό «δώρο» που μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση στη Χαριλάου Τρικούπη τα τελευταία χρόνια. Κι όμως, ο Νίκος Ανδρουλάκης την διαχειρίστηκε και την αντιμετώπισε περισσότερο ως προσωπικό ζήτημα παρά ως πολιτικό εργαλείο ανατροπής του πολιτικού σκηνικού. Αντί να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή ηθικής και θεσμικής αναγέννησης, αυτοπεριορίστηκε σε καταγγελίες χωρίς στρατηγικό σχέδιο ή δυναμική πρόταση.
Χάρης Δούκας: Η ήρεμη δύναμη με προοπτική
Την ίδια στιγμή, μια νέα προσωπικότητα του ευρύτερου προοδευτικού χώρου διαμορφώνει δυναμικά χαρακτηριστικά ηγέτη: ο Χάρης Δούκας. Έδειξε ότι μπορεί με τη μεγάλη νίκη του στο δήμο Αθηναίων. Κινούμενος μεθοδικά πέτυχε μια ιστορική ανατροπή στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023. Ως υποψήφιος με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ και της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, κατάφερε να εκθρονίσει τον Κώστα Μπακογιάννη, γόνο της πολιτικής δυναστείας Μητσοτάκη, σε μια από τις πιο προβεβλημένες μάχες της κάλπης. Η επιτυχία του δεν βασίστηκε μόνο στην πολιτική φθορά του αντιπάλου, αλλά και σε μια καθαρή, φρέσκια, τεχνοκρατική και κοινωνικά ευαίσθητη ατζέντα. Κάτι που λείπει σήμερα από το ΠΑΣΟΚ.
Μέσα σε λίγους μήνες ως δήμαρχος Αθηναίων, ο Δούκας έδειξε ότι δεν είναι απλώς ένας «ακαδημαϊκός της πολιτικής». Προώθησε άμεσα πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, ενίσχυσε τον κοινωνικό ρόλο του δήμου και απέδειξε ότι υπάρχει τρόπος να ασκείται προοδευτική πολιτική με σχέδιο και αποτελέσματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και πολίτες που δεν ανήκουν ιδεολογικά στο ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζουν την ποιότητα της διοίκησής του.
Ήρθε η ώρα της ευθύνης
Είναι, λοιπόν, προφανές ότι το ΠΑΣΟΚ δεν αντέχει άλλη χαμένη τετραετία. Αν θέλει να είναι πρωταγωνιστής και όχι κομπάρσος, αν θέλει να διεκδικήσει ξανά ρόλο στην πολιτική αλλαγή που έχει ανάγκη η χώρα, χρειάζεται ηγεσία με φαντασία, σχέδιο και αποτελεσματικότητα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης απέδειξε ότι δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος αυτό. Ο Χάρης Δούκας δείχνει πως μπορεί. Στο πρόσωπο του τελευταίου, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να βρει τη γέφυρα με το μέλλον: με τεχνοκρατία χωρίς ελιτισμό, με κοινωνική ευαισθησία χωρίς λαϊκισμό, με πολιτική σοβαρότητα χωρίς αδράνεια. Ήρθε η ώρα για ένα νέο ξεκίνημα.
