Μια σχετικά άγνωστη σελίδα της μετασεισμικής ιστορίας των Σκοπίων και της ελληνικής συμβολής στην ανοικοδόμησή τους μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1963, φωτίζει η έκθεση που εγκαινιάστηκε σήμερα στον εκθεσιακό χώρο του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ, με τίτλο «Μέλλον υπό Κατασκευή: Ο Δοξιάδης στα Σκόπια», αφιερωμένη στο έργο του Έλληνα αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη. Στο επίκεντρο της έκθεσης βρίσκεται το εκτεταμένο έργο του Δοξιάδη στα Σκόπια, που περιλαμβάνει λεπτομερείς καταγραφές ζημιών, σχεδιαστικές στρατηγικές και προτάσεις για το νέο πολεοδομικό σχέδιο της πόλης. Η έκθεση επανεξετάζει τη μοναδική ιστορία ανοικοδόμησης των Σκοπίων με έμφαση στο ρόλο και τη συμβολή του Δοξιάδη, θέμα που αναπτύχθηκε και σε ημερίδα που προηγήθηκε των εγκαινίων.
Βαθιά ανθρωπιστικός ο σχεδιασμός της ομάδας Δοξιάδη
Η ομάδα Δοξιάδη έφτασε στα Σκόπια την άνοιξη του 1964 μετά από πρόσκληση από τα Ηνωμένα Έθνη και συμμετείχε στο σχεδιασμό ενός νέου πολεοδομικού σχεδίου για τα Σκόπια. Μέσω του γραφείου του Δοξιάδη, η Ελλάδα διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ανοικοδόμηση των Σκοπίων, στην οποία συνέβαλαν ειδικοί από 90 χώρες. Η έκθεση αναδεικνύει μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας των Σκοπίων και των ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων. Μακριά από την πολιτική, στο πεδίο της καθημερινότητας, επιστήμονες από διαφορετικά στρατόπεδα του Ψυχρού Πολέμου συνεργάστηκαν και οραματίστηκαν μια νέα, βιώσιμη πόλη, τόνισε Επ. Καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Καλλιόπη Αμυγδάλου. Τα Σκόπια αποτέλεσαν τότε το σύμβολο της παγκόσμιας αλληλεγγύης, ανέφερε η καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου ‘Αγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος στα Σκόπια, Ana Ivanovska Deskova, η οποία υπογράμμισε τον βαθιά ανθρωπιστικό χαρακτήρα του σχεδιασμού της ομάδας Δοξιάδη. Το όραμα του Δοξιάδη ανέπτυξε ο αν. Καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νίκος Πατσαβός, εστιάζοντας στο τελευταίο του βιβλίο Οικολογία και Οικιστική (1973), το οποίο συνοψίζει τις ιδέες του Δοξιάδη για την επιστήμη των ανθρώπινων οικισμών σε σχέση με το περιβάλλον. Το υλικό της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως τις 23 Δεκεμβρίου 2025, προέρχεται από το Αρχείο Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, το Μουσείο της Πόλης των Σκοπίων και τις ιδιωτικές συλλογές των Jovan Ivanovski, Ana Ivanovska και Vladimir Deskov. Την έρευνα, επιμέλεια και τον σχεδιασμό υπογράφουν οι: Vladimir Deskov, Καλλιόπη Αμυγδάλου, Κώστας Τσιαμπάος, Ana Ivanovska Deskova και Jovan Ivanovski, ενώ την έρευνα έκαναν οι: Mihajlo Stojanovski, Tea Damjanovska και Χρήστος-Γεώργιος Κρητικός. Αντίστοιχη έκθεση και ημερίδα είχε πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη (2018-2019) και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης των Σκοπίων (2023-2024).
Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Vladimir Deskov.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
